00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
Ուղիղ եթեր
09:00
3 ր
Ուղիղ եթեր
09:25
4 ր
Ուղիղ եթեր
09:30
30 ր
Ուղիղ եթեր
10:00
3 ր
Ուղիղ եթեր
10:05
47 ր
Ուղիղ եթեր
11:00
3 ր
Ուղիղ եթեր
13:00
3 ր
Ուղիղ եթեր
14:00
3 ր
Ուղիղ եթեր
17:00
3 ր
Ուղիղ եթեր
18:00
3 ր
5 րոպե Դուլյանի հետ
18:03
7 ր
Ուղիղ եթեր
19:00
4 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
09:25
46 ր
Ուղիղ եթեր
Մամուլի տեսություն
10:46
17 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
12:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
13:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
14:00
46 ր
Исторический ликбез
Зарубежное влияние на ход революции в России
15:33
24 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
17:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
18:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
19:00
46 ր
ԵրեկԱյսօր
Եթեր
ք. Երևան106.0
ք. Երևան106.0
ք. Գյումրի90.1

Երևանի ռեստորանային իրարանցումը

© GurmanikaАрмянская кухня
Армянская кухня - Sputnik Արմենիա
Բաժանորդագրվել
Մի բաժակ կապուչինոյից մինչև թոնրի մեջ պատրաստվող կերակուրներ

ԵՐԵՎԱՆ, 2 նոյեմբերի – Sputnik. Զանգակի ծնգծգոց, քայլերի ձայներ, դռների ճռռոց, աղմուկ ու բառերի քաոս` համեմված զանազան խորտիկների բույրով, որոնք փորձում է մեղմել օդափոխության համակարգը։

Նստածներից մեկը մատներով թմբկահարում է սեղանին` սպասելով մեկ բաժակ տաք կապուչինոյին, մյուսները «Ֆուա գրա» են համտեսում` վայելելով սագի կամ բադի լյարդից ֆրանսիական ձևով պատրաստած այս ճաշատեսակի յուրաքանչյուր կտորը։

Դիմացի ռեստորանում մեկը ծաղրում է մյուսներին` սուշիի փայտիկները ճիշտ չբռնելու և սուշիի ու ռոլի տարբերությունը չիմանալու համար: Պատուհանից այն կողմ երիտասարդների մի խումբ «Coffee» գրությամբ բաժակներով փողոցն է անցնում: Իսկ կողքի նստարանին դեռ նստած է մի պատանի` այտով ամուր հպված մուգ բաժակին: Գուցե այն նույնիսկ դատարկ է:

Նրանից ոչ հեռու ուրախ ճաշկերույթ է, մատուցվում է հիմնական ճաշատեսակը` հին հայկական ձևով, կավե ամանով թոնրի մեջ պատրաստված գառան միս: Ինչպես ասում է հաստատության տերը, «սա մարդկության պատմությանը հավասար   պատմություն ունեցող իսկական հայկական խոհանոցը ճանաչելի դարձնելու մի փորձ է»:

© СкриншотՀարիսա
Армянское блюдо Ариса. Фестиваль арисы в Мусалере - Sputnik Արմենիա
Հարիսա

Իսկ մինչ այդ մի քանի քայլ այն կողմ մատուցվում է հայկական խոհանոցի հնագույն ուտեստներից մեկը` անուշաբույր «Հարիսան»: Ի սկզբանե «Հարիսան» զուտ տոնական ուտելիք էր, այն պատրաստվում էր մեծ ամաններով` աստվածներին զոհաբերություն մատուցելու համար: Հարիսան դրվում էր թոնրի մեջ և ածուխների վրա եփվում ողջ գիշեր: «Աստվածների սնունդը» պատրաստելու մշակույթը պահպանվել է առ այսօր: Ամեն տարի սեպտեմբերին Էջմիածնի մոտ գտնվող Մուսալեռ գյուղում եփվում է հարիսա` ի հիշատակ Մուսա լեռան քառասնօրյա հերոսամարտի: Զուգահեռաբար Պուշկինի անվան փողոցի մի գողտրիկ անկյունում «Ղափամա» են ճաշակում: 

Հայկական ավանդական այս կերակրատեսակը հնում պատրաստվում էր հատուկ նորապսակների համար: Թեև Արցախում ամեն տարի անցկացվում է Ղափամայի ամենամյա փառատոն, այնուամենայնիվ դդմից պատրաստած ախորժելի այս կերակուրը չես հանդիպի բոլոր ռեստորանների ճաշացանկում: Հայկական աշխարհի մայրաքաղաքի դեմքը փակած «ժամանակակից» կոչվող դիմակը փորձում է քշել-տանել հազարամյակներով հղկված հայկական խոհանոցի մեծությունը։  Ժամանակակից և ոչ պակաս համեղ արտասահմանյան խոհանոցի ճաշատեսակներն ու աղանդերները Երևանի ժամանցային վայրերում այժմ համարվում են այս կամ այն ռեստորանի, փաբի, սրճարանի կամ պարզապես խորտկարանի զարգացման ու աճի երաշխիք:

© NavasardtoursՂափամա
Национальное армянское блюдо хапама - Sputnik Արմենիա
Ղափամա

Երիտասարդների շրջանում գոյություն ունի կարծրատիպ, որ մեր հայկական խոհանոցը սահմանափակվում է բացառապես խորովածով` դրա բոլոր դրսևորումներով, խաշով, ԽՍՀՄ ժամանակներից մնացած մի քանի աղցաններով, թխվածքի խղճուկ տեսականիով, մեկ էլ` հայկական գինիով ու «կոնյակ» հպարտ անունը կրող բրենդիով: Քչերը գիտեն, որ դեռևս 2500 տարի առաջ հայերը հաց էին թխում, և որ ռեստորանային որոշակի շրջանակներում դեռ պահպանվել են այս կամ այն ուտեստի պատրաստման զանազան ավանդույթները, բաղադրամասերի, համեմունքների, բույրերի և համերի` միմյանց խառնելու տեխնոլոգիան: Այսօր խոզի, հավի ու տավարի միսը փոխարինում են ավանդական գառան մսին:  

Երևանի որոշ ռեստորաններում, անշուշտ, կարելի է գտնել նաև գառան մսից պատրաստված կերակուր: Պատմական, մշակութային և սոցիալական գործոններից ելնելով` հայ ժողովուրդը նախապատվություն է տվել ապխտած, կիսաապխտած մսին, օրինակ` բաստուրմային, սուջուխին և տավարի մսից պատրաստված այլ ուտելիքի:

Հատկանշական է, որ այժմ գրեթե չեն օգտագործում Վանում ծնված «Մշոշ» կերակրատեսակը: Այսօրվա «Մշոշի» հիմնական բաղադրամասը ոսպն է, որին ավելացնում են դդում, կանաչ լոբի կամ ճակնդեղ: Հնում ոսպի հետ խառնում էին ծիրանաչիր և ընկույզ: Բացի միջազգային «Շաուրմայից» ու «Տոլմայից», որոնք այսօր դարձել են ճաշկերույթների անբաժանելի մաս ոչ միայն տարածաշրջանի, այլև մյուս  պետությունների համար, Երևանի փողոցներից մեկի մի գողտրիկ անկյունում կարելի է համտեսել «Մշո տոլմա»:

Այս ճաշատեսակի հիմքում ոչ թե ավանդական աղացած միսն է, այլ` կտրատած միսը: Թեև որոշ կերակրատեսակներ դեռ պահպանվել են, այնուամենայնիվ մեր նախնիների ժառանգությունից շատ բան արդեն կարելի է գրանցել Կարմիր գրքում: Բաղադրիչների անսովոր համադրումն այսօր դուրս է մղում հայկական խոհանոցի ոգին կազմող ոչ պակաս բացառիկ համադրումները, և դրա արդյունքում ստեղծվում է այս կամ այն կերակրատեսակը, թխվածքը, կոկտեյլը, սուրճը…

Դեռևս Վան-Վասպուրականի թագավորության տարիներին (908-1021 թթ.) խոհարարները հմտորեն իրար էին խառնում ոսպն ու սիսեռը` դրանց խառնելով սարերի բույրն ունեցող տարբեր տեսակի համեմունք ու չոր լավաշ: Իսկ այսօր «սնկով ռավիոլին» կամ էլ «բանջարեղենով կամ առանց բանջարեղենի ռիզոտոն», մի կտոր «իսկական» իտալական պիցցայի հետ միասին ավելի թանկ արժի ու ավելի հեշտ է սրտեր գերում, քան նույն «Փիթի» ապուրը` պատրաստված տավարի մսից, սիսեռից ու չրերից:

Երեկոյան Երևանի թոհուբոհն ու անցուդարձը ժամանակ առ ժամանակ խախտվում է դանակների ու պատառաքաղներիի ձայնից, մարդիկ խմում են գարեջուր` անպայման բավարական գարեջուր, ինչը պատշաճ է ժամանակակից միջին վիճակագրական երևանցու կարգավիճակին, կամ «Արարատ» հայկական կոնյակի գործարանի կոնյակ և մեկ շիշ գինի: Հետաքրքիր է, որ հայկական բրենդին կամ կոնյակը սկսել են պատրաստել դեռևս հեռավոր 1887 թվականին, երբ Ներսես Թաիրյան անունով առևտրականը կառուցեց առաջին գինու-կոնյակի գործարանը, որը հետագայում վերանվանվեց Երևանի կոնյակի գործարան: Իսկ ահա հայկական գարեջրի տարիքը նույնքան է, որքան հայկական ազգային հացինը։   

Դրանցից ամենահինը Վակխա գինին է, որը շուրջ 6000 տարվա պատմություն ունի: 2010-2011 թվականներին Արենի գյուղի մոտակայքում հայտնաբերվել են  այդ գինու պատրաստման համար նախատեսված ամաններ: Երևանյան փողոցների բազմաձայնությունը կիսում են թամանյանական փողոցների սեզոնային սրճարանները: Երկու կամ հինգ հոգու թեժ զրույցներն ընթանում են  մյուսների ծխախոտի ծխի ուղեկցությամբ։ Ոմանք փորձում են լուսանկարել գեղեցիկ մատուցված «Չիզքեյքը»: Գուցե «Instagram»-ի կամ «Facebook»-ի համար։ Մյուսները «TripAdvisor»-ում նշում են նարնջից պատրաստված թխվածքի ու «Կասկադ» կոչվող աղանդերի առանձնահատկությունները: Իսկ մինչ այդ նստարանին դեռ նստած է մի պատանի` այտով ամուր հպված մուգ բաժակին: Գուցե այն նույնիսկ դատարկ է:

Լաուրա Սարգսյան

Լրահոս
0