ԵՐԵՎԱՆ, 31 հոկտեմբերի – Sputnik. Արևմտյան արմատներ ու ծագում ունեցող` կախարդների, ուրվականների, զոմբիների, գիշերային մղձավանջների և այլ «սահմռկեցուցիչ» երևույթներին նվիրված այս տոնը հայտնի է ԱՄՆ-ում և եվրոպական երկրներում, սական վերջին ժամանակներում այն սկսել են նշել նաև Հայաստանում:
Մի փոքր պատմություն
Հելոուինը (անգլ. Halloween, All Hallows' Eve կամ All Saints' Eve) ժամանակակից տոն է, որը սկիզբ է առնում Իռլանդիայում և Շոտլանդիայում բնակվող հին կելտերի ավանդույթներից: Այս տոնը անգլալեզու երկրների դասական տոներից է, որը սարսափի և չարիքի սիրահարները նշում են հոկտեմբերի 31-ի լույս նոյեմբերի 1-ի գիշերը, և այն չի համարվում ոչ աշխատանքային օր: XX դարի վերջից գլոբալիզացիայի գործընթացի արդյունքում Հելոուինը ու այդ տոնի ատրիբուտիկան մեծ տարածում գտան նաև Եվրոպայի և ԱՊՀ ոչ անգլալեզու երկրներում:
Հելոուինը ոչ պաշտոնապես տոնում են նաև այլ երկրներում, որոնք սերտ մշակութային կապեր ունեն ԱՄՆ-ի և Մեծ Բրիտանիայի հետ, օրինակ Ճապոնիայում, Հարավային Կորեայում, Սինգապուրում, Ավստրալիայում, Նոր Զելանդիայում և Օվկիանիայի մի շարք երկրներում: Անկախ Հայ առաքելական եկեղեցու ներկայացուցիչների` այս տոնի հանդեպ ունեցած բացասական վերաբերմունքին, երիտասարդներն այդ օրը փողոց են դուրս գալիս զվարճանալու: Սուրբ Հովհաննես եկեղեցու առաջնորդ Շմավոն քահանա Ղևոնդյանը Sputnik Արմենիա պորտալին պատմեց Հելոուինի վերաբերյալ Հայ առաքելական եկեղեցու դիրքորոշման մասին:
«Մեր եկեղեցին չի ընդունում այս տոնը, քանի որ այն ոչ մի ընդհանուր բան չունի քրիստոնեության հետ, անկախ այն բանից, որ տոնը կոչվում է բոլոր սրբերի տոն», — նշեց նա: Քահանան ավելացրեց, որ այդ տոնն իր մեջ ոչ մի ուրախալի և բարի խորհուրդ չունի: «Այն լցված է չարությամբ և զարհուրելի կերպարանք ունի: Տոները ստեղծվում են մարդկանց հոգիները լուսավորելու և ուրախացնելու համար: Իսկ այս մեկը լրիվ հակառակ ազդեցություն ունի», — ավելացրեց հայր Շմավոնը:
Երևի այդ տոնը ստեղծել են նրանք, ովքեր վախենում են մահից, ուրվականներից, մեռելներից, մի խոսքով այն ամենից, ինչը վախ է առաջացնում: Վախը հաղթահարելու լավագույն միջոցը` ծիծաղել այն բանի վրա, ինչն էլ հենց առաջացնում է այդ զգացողությունը: Իհարկե, հենց այն տպավորությունն է ստեղծվում, որ այս տոնը ստեղծել են մահից, ուրվականներից և հանգուցյալներից և այլ նման երևույթներից վախեցողները: Սակայն, ամեն դեպքում, եթե այս տոնը շատերի մոտ դրական հույզեր է առաջացնում, ապա այն անհրաժեշտ է նշել` չանցնելով թույլատրելիի սահմանը:
Դիմակահանդե՞ս, թե± մեղք
Sputnik Արմենիա պորտալը 18-30 տարեկան երիտասարդների շրջանում հարցում անցկացրեց, և պարզվեց, որ շատերն են Հայաստանում նշում այս տոնը, որպեսզի բարձրացնեն իրենց տրամադրությունը, զվարճանան և լավ ժամանակ անցկացնեն ընկերների հետ: Բնականաբար, Հայաստանում Հելոուինը տոնում են հիմնականում երիտասարդները: Զվարճանքների տարբեր հաստատությունները հրավիրում են հոկտեմբերի 31-ի լույս նոյեմբերի 1-ի գիշերը նշելու սարսափելի ուրախ այս տոնը: Իհարկե, հաստատությունների տերերը, մասնավորապես, մայրաքաղաքում, այս տոնը նշում են` ելնելով զուտ շահադիտական նպատակներից: Կազմակերպել տոնակատարությունը, թեմատիկորեն զարդարել սրահը, ընդունել հաճախորդներին և գումար աշխատել: Ընդ որում նմանատիպ ոչ հայկական տոնի կազմակերպումը բոլորովին էլ չի նշանակում, որ ակումբի, փաբի կամ ռեստորանի տերը բարեպաշտ քրիստոնյա չէ:
Ինչպես ասում են` ամեն ինչ հանուն ժողովրդի: Սակայն արդարացված է երիտասարդների այս տոնը նշելու ցանկությունը, քանի որ Հելոուինը միակ արևմտյան տոնը չէ, որն ընդունված է հայերի կողմից: Հայաստանում նաև մեծ շուքով նշվում է բոլոր սիրահարների` Սուրբ Վալենտինի տոնը: Սակայն այն նույնպես ո´չ պետական, ո´չ էլ ավանդական մեր տոներից է: Պարզապես մարդու հոգին տոն է ուզում: Այս ամենն առավել քան բացատրելի երևույթներ են` մարդիկ մտնում են համացանց, տեսնում մյուսների այդ տոնական տրամադրվածությունը, զգեստները, զարդարանքներն ու նույնպես ցանկանում մասնակցել խրախճանքին:
Իսկ ինչու՞ ոչ: Համենայն դեպս, Հայաստանում երեխաները չեն քայլում փողոցներում և զամբյուղներով կոնֆետներ խնդրում բնակիչներից, որոնք իրենց տներն ու բնակարանները զարդարում են սարդոստայներով, կմախքներով և այլ վախ առաջացնող տարրերով: Շատ խանութներում մեկ-երկու շաբաթ առաջ սկսվում է, այսպես կոչված, «հելոուինյան» ատրիբուտիկայի վաճառքը, որպեսզի գրավեն հաճախորդների ուշադրությունը: Իսկ մարդիկ ուրախ են, քանի որ դդումները, մոմերն ու վհուկների և ուրվականների արձանիկները գնում են պարզապես զվարճանալու համար: Ամենակարևորն այն է, որ տոնը տոն մնա և հետագայում բացասական ազդեցություն չունենա այս տոնը նշողների հոգեբանության և վարքագծի վրա:
