Գողությունը ոչ եկամտաբեր զբաղմունք է ճանաչվել

ԵՐԵՎԱՆ, 13 հոկտեմբերի– Sputnik. «Դարի փայլուն գողությունները» հոլիվուդյան առասպելներ են. ԱՄՆ–ում գողերի բազմամյա հետազոտությունը ցույց է տվել, որ գողությունների ճնշող մեծամասնությունը նվազագույն եկամուտ է բերում, և գրեթե ոչ ոք չի մշտապես գողությամբ չի զբաղվում։ Գիտնականների կարծիքով` գողությունն այսօր դեռահասային տարիքում ընդամենը ոչ մեծ փողեր ձեռք բերելու միջոց է։ Հետազոտությունը հրապարակվել է Journal of Economic Behavior & Organization ամսագրում, իսկ The Washington Post–ը հակիրճ ներկայացնում է այն։

Ինչպես գրում է lenta.ru–ն, տնտեսագետ Ջեֆրի Ֆեյն Ուիլյամսը հետազոտել է այն գողերի տվյալները, որոնք ընդունել են իրենց մեղքը և ընդգրկվել են «Երիտասարդության ազգային լոնգիտյուդային հարցման» մեջ։ Այդ նախագծի շրջանակում գիտնականները հետևել են ԱՄՆ 8 հազար քաղաքացիների ճակատագրին 1997-2011թթ.–ի ընթացքում։ Նրանց հարցրել են, թե ինչ–որ բան գողացե՞լ են նախորդ տարի և որքա՞ն է արժեցել այդ իրը։

Պարզվել է, որ հարցվածների 16 տոկոսը կյանքում գոնե մեկ անգամ մասնակցել է գողության (եթե այստեղ ներառվեն նաև մինչև 50 դոլար արժողությամբ մանր գողությունները, ապա գողերն ավելի շատ կլինեն. յուրաքանչյուր երրորդ տղամարդը և յուրաքանչյուր չորրորդ կինը)։ Ինչպես և սպասվել է, գողերի շարքում գերակշռում են տղամարդիկ, փոքրամասնությունների ներկայացուցիչները, որոնք չարաշահում են ալկոհոլը և ծխախոտը։

Ավելի անսպասելի է եղել մեկ այլ հետևություն. գողի կարիերան քիչ ժամանակ է զբաղեցնում` միջին հաշվարկով մեկ տարուց քիչ։ Նախագծի 15 տարիների ընթացքում գողերի շուրջ 5 տոկոսը շարունակել են գողություններ կատարել երեք տարի շարունակ։ «Իրավախախտների մեծամասնության համար գողությունը պատանեկության շրջանում ռիսկային պահվածքի ձևերից մեկն է։ Մոտավորապես 20 տարեկանում գողությունների հաճախականությունը կտրուկ նվազում է»,– գրում է գիտնականը։

Ինչպես պարզել է Ուիլյամսը, գողությունը գրեթե շահույթ չի բերում։ Մեկ գողությունից ստացված միջին եկամուտը 37 դոլար է կազմում։ Ավելին` գողությունների մի մասն ընդհանրապես օգուտ չի բերել իրավախախտներին։ Շահավետ գողության մասին ոչ ոք չի պատմել։ Ի տարբերություն թմրանյութերի վաճառքի, որն ԱՄՆ–ում կարող է հանցագործին կայուն եկամուտ բերել երկար ժամանակ, գողությունը չի կարող փոխարինել մշտական աշխատանքը, եզրափակում է Ուիլյամսը։

Գիտնականը գողության մասին ևս մեկ հայտնի կարծրատիպ է բացահայտել. գողություններն իբր կատարում են ամենաաղքատ մարդիկ, որոնք չեն կարող այլ կերպ գումար վաստակել։ Հարցվածների եկամտի և գողության նկատմամբ հակվածության միջև ոչ մի կապ չի բացահայտվել։

Սակայն երկարաժամկետ հեռանկարում (30 տարեկանի մոտ) նման կապը սկսում է դրսևորվել։ Ուիլյամսը կասկածում է, որ կա ինչ–որ գործոն, որը պատասխանատու է թե՛ ցածր եկամտի, թե՛ գողության նկատմամբ հակվածության համար։ Նրանք ավելի շատ մտածում են րոպեական օգուտի մասին և մոռանում են ռիսկերի մասին (պատժի վտանգ, դատվածություն և այլն)։

Ինչ վերաբերում է խելացի, հաշվենկատ և հաջողակ գողերին («Օուշենի 11 ընկերները» ֆիլմի հերոսների նման), ապա նրանք եթե առասպելական կերպարներ չեն, ուրեմն չափազանց հազվադեպ են հանդիպում, կարծում է Ուիլյամսը։