ԵՐԵՎԱՆ, 6 օգոստոսի – Sputnik. Հիրոսիմա և Նագասակի քաղաքների ռմբակոծության համար ԱՄՆ–ի ներողության անհրաժեշտության մասին «Սպուտնիկ. Կարծիքներ» հարցման արդյունքների համաձայն՝ ճապոնացիների 61 տոկոսը կարծում է, որ ԱՄՆ-ն պետք է ներողություն խնդրի այդ քաղաաքների ռմբակոծությունների համար:
Հարցվածների 74 տոկոսն էլ կարծում է, որ ատոմային ռմբակոծությունները չի կարելի արդարացնել պատերազմով, քանի որ զոհվել են մեծ թվով խաղաղ բնակիչներ: Ճապոնացիների 10 տոկոսն էլ կարծում է, որ ատոմային այդ ռմբակոծությունները նպատակ են ունեցել վերջ դնելու պատերազմին:
Այն հարցին. «Ի՞նչ եք կարծում, արդյո՞ք, ԱՄՆ-ն պետք է պաշտոնապես ներողություն խնդրի 1945-ին Հիրոսիմայի և Նագասակիի ռմբակոծությունների զոհերի համար, ճապոնացիների մեծ մասը՝ մոտ 61 տոկոսը, միանշանակ «այո» է ասել: Եվ միայն 11 տոկոսն է կարծում, որ ներողության կարիք չկա: Մոտ 30 տոկոսը չի կարողացել պատասխանել հարցին:
Հարցումն անցկացրել է Populus ընկերությունը՝ «Սպուտնիկ» լրատվական գործակալության համար: Հարցմանը մասնակցել է Ճապոնիայի 18-64 տարեկան 1004 քաղաքացի:
«Առաջին և, բարեբախտաբար, վերջին անգամ մարդկության պատմության մեջ կիրառվեց միջուկային զենք, որի հետևանքներն առայսօր տեսանելի են, ճակատագրեր են խեղվել, ինչը մեծ հետք է թողել նաև ճապոնացիների ինքնագիտակցության վրա։ Եվ բնական է, որ կա ներողություն խնդրելու արդար պահանջ, «Sputnik-Արմենիա» ռադիոկայանի հետ զրույցում նման մեկնաբանություն է արել քաղաքագետ Նարեկ Գալստյանը:
Նրա խոսքով, խնդիրը զուտ ներողություն խնդրելը չէ: «Միացյալ Նահանգները կարող է շատ դյուրին ձևով ներողություն խնդրել դրա համար, բայց, միևնույն է, այդ ժամանակ այդ քայլը համարվեց «անհրաժեշտ չարիք»: Այսինքն՝ ամերիկացիները կարողացան հասնել Ճապոնիայի կապիտուլիացիային և խուսափել ավելի մեծաթիվ զոհերից և քաղաքացիական, և զինվորական շրջանակներում»,- ասել է նա:
Միացյալ Նահանգների կողմից ճապոնական այդ քաղաքների միջուկային ռմբակոծության հարցը մինչև հիմա էլ մասնագիտական շրջանակներում բանավեճի առարկա է:
Մի խումբ մասնագետներ քննադատում են այդ իրողությունը՝ մարդասիրական դիտանկյունից, մյուս խումբն էլ պնդում է, որ ռազմավարական տեսանկյունից արդարացված էր, ինչը կանխեց ավելի մեծաթիվ զոհերի հավանականությունը:
Նարեկ Գալստյանի խոսքով՝ տարիների հեռվից այս իրողությունը դժվար է գնահատել: «Հումանիստական տեսանկյունից, իհարկե, քայլն արդարացված չէր: Մյուս տեսանկյունից, շատերը կարծում են, որ դա ոչ միայն Ճապոնիայի, այլև ամբողջ Ասիայի համար բախտորոշ նշանակություն ունեցավ և, ըստ էության, կանխեց Ճապոնիայի հետագա գործողությունները Ասիական- խաղաղօվկիանոսյան ճակատում»,- ասել է նա:
Ճապոնական ողբերգությունը պատճառ դարձավ, որ հետագայում ընդունվեն մի շարք միջազգային կոնվենցիաներ, որոնցով արգելվեցին և ավելի հստակեցվեցին, թե որտեղ և ինչ պայմաններում կարելի է միջուկային փորձարկումներ իրականացնել և, բնականաբար, արգելվեց դրանց օգտագործումը խաղաղ բնակչության նկատմամբ:
«Լուրեր էին պտտվում, թե բալկանյան պատերազմում ԱՄՆ-ն օգտագործել է «կեղտոտ ռումբեր»՝ փոքր մասշտաբի միջուկային էֆեկտ ապահովող ռումբեր: Այսինքն, ըստ էության, չենք կարող վստահորեն ասել, որ նման իրադարձություններ չեն կրկնվի, գուցե, ոչ այդ մասշտաբի, բայց, ամեն դեպքում, չի բացառվում»,- նկատել է քաղաքագետը:
Կոնկրետ Միացյալ Նահանգների վարքը կանխատեսելը, Գալստյանի խոսքով, «անշնորհակալ» գործ է, քանի որ այդ երկիրը մարդկանց և մասնագետներին զարմացնելու մեծագույն վարպետ է: «Հետևաբար՝ չեմ կարծում, որ ճիշտ կլինի վստահորեն ասել, որ ԱՄՆ այսուհետև կառաջնորդվի բացառապես միջազգային նորմերի պահպանմամբ»,- ընդգծել է քաղաքագետը:
