Մեկին պատերազմը տարավ, մյուսին` պայթյունը. որդիներին կորցրած մայրը ծաղիկ դնելու տեղ չունի

Սահակյանների ընտանիքը սեպտեմբերյան դեպքերի հետևանքով գաղթի ճանապարհը բռնեց երկրորդ անգամ։ 2020–ի 44–օրյա պատերազմից առաջ ապրում էին Շուշիում։ Տարհանվել են այնտեղից, որոշ ժամանակ Հայաստանում բնակվել, հետո վերադարձել Ստեփանակերտ, նոր տուն ստացել ու ամեն ինչ սկսել զրոյից։ Հազիվ էին ոտքի կանգնել, երբ կրկին ստիպված էին ամեն ինչ թողնել ու հեռանալ։

Այս անգամ, սակայն, տուն ու տեղը թողնելը կրկնակի ծանր ու ցավոտ եղավ։ Վառելիքի պահեստում տեղի ունեցած պայթյունը խլեց ընտանիքի ավագ որդու` 42–ամյա Գրիգորիի կյանքը հենց քրոջ` Ռաիսայի աչքի առաջ։

Մոխրացած մարմինը գտան ԴՆԹ հետազոտությունների արդյունքում ավելի ուշ, երբ արդեն Հայաստանում էին, բայց մինչ օրս հողին չեն հանձնել։

Բանն այն է, որ Գրիգորի Սահակյանը զինվորական է եղել և մինչև 2022 թ–ն ծառայել է Արցախի ՊԲ–ում։ Մայրն ու այրին ցանկանում են, որ նրան հուղարկավորեն «Եռաբլուր» պանթեոնում, բայց պատկան մարմինները մերժել են` պատճառաբանելով, թե նա մարտական գործողությունների ժամանակ չի զոհվել։ Իսկ հիմա խնդիր է ընտանիքի մշտական բնակություն չունենալը։

«Դեռ տուն չունենք, չգիտենք` որտեղ ենք ապրելու, որ գոնե տղայիս մոտիկ տեղ հուղարկավորեմ, կարողանամ գնալ շիրիմին»,– ասում է մայրը։

Տիկին Անժելայի կրտսեր որդու` Սասուն Սահակյանի գերեզմանը մնացել է Արցախում։

Սասունը հետախույզ–դիպուկահար էր։ Զոհվել է 2020 թ–ին Շուշիի համար մղվող թեժ մարտերի ժամանակ։ Ստացել է «Արիության» ու «Առաջին աստիճանի խաչ» մեդալներ։

Մայրը հիշում է` որդուց վերջին զանգը ստացել է 2020 թ–ի նոյեմբերի 7-ին։ Ըստ պաշտոնական տեղեկությունների` զոհվել է նոյեմբերի 9–ին` Շուշիի մոտակայքում։

Սեպտեմբերին Արցախից դուրս գալուց ժամեր առաջ մայրը հասցրել է գերեզմանատնից վերցնել որդու շիրմաքարն ու իր հետ Հայաստան բերել։

Ուզում է որդուն վերահուղարկավորել Հայաստանում, որ իրեն մոտ լինի, բայց այդ հարցում այլևս ոչ ոք նրան օգնել չի կարողանում։ Շիրմաքարն առանց գերեզմանի դրված է բակի մի անկյունում...

Սասունը զոհվեց 30 տարեկանում։ Ընտանիք կազմել դեռ չէր հասցրել։ Իսկ Գրիգորին ամուսնացած էր, ունի 5 անչափահաս երեխա։

Նրա այրին` Մարուսյան, 33 տարեկան է։ Իր ամբողջ կյանքը նվիրել է ընտանիքին ու երեխաների դաստիրակությանը։ Ամուսնացել է վաղ տարիքում ու չի հասցրել որևէ մասնագիտություն ձեռք բերել։

Գրիգորիի ավագ դուստրը՝ 15–ամյա Լուսինեն, սովորում է Արտաշատի բժշկական քոլեջում, երազում է ռազմական բուժքույր դառնալ։

«Երբ Ստեփանակերտում ընդունվեցի քոլեջ ու հենց ռազմական բաժին, պապան ասաց, որ չի թողնի` զինվորական դառնամ․․․ բայց ես հասնելու եմ իմ նպատակին, չեմ հրաժարվելու, պապայի գծով եմ գնալու»,- ասաց Լուսինեն։

14–ամյա Հերսինեն, 13– ամյա Արենը, 10–ամյա Նարեկն ու 7– ամյա Նարեն դպրոցական են։ Մասնագիտության հարցում կողմնորոշվել է նարեկը։ Բժիշկ է դառնալու, ինչպես որ հայրն էր երազում։

14– հոգանոց ընտանիքում 8-ն անչափահաս են (Գրիգորիի 5 և Ռաիսայի 3 երեխաները)։ Անժելայի ամուսինը հաշմանդամություն ունի, ոտքը կորցրել է 1–ին արցախյան պատերազմի ժամանակ։ Կրտսեր որդու մահից հետո սրտամկանի ինֆարկտ է տարել, հետո` ուղեղի կաթված։ Հիմա անկողնային հիվանդ է։

Հայաստան տեղափոխվելուց հետո ընտանիքը երկար ժամանակ ապրում էր պահեստ հանդիսացող մի տարածքում։ Տարածքի տերն այն անհատույց էր տրամադրել։ Անգամ կից շինություն էր կառուցել, որ տարածքը մեծանա ու պայմաններն ավելի հարմար լինեն։

Գրիգորիի այրին` Մարուսյան, Արտաշատ քաղաքում բնակարան էր գտել ու առանձնացել իր 5 անչափահաս երեխաների հետ, բայց կենցաղային պայմաններն այնքան վատն էին, իսկ վարձը` այնքան բարձր, որ որոշեց կրկին վերադառնալ մեծ ընտանիք։

«Ավելի լավ է` միասին ապրենք, բայց մի քիչ նորմալ պայմաններում։ Այնտեղ գազի արտահոսք կար, տանտերը հրաժարվում էր նորոգել, պայմաններն էլ ահավոր էին վարձի համեմատ։ Որոշեցինք, որ ավելի լավ է` միասին ապրենք, այդպես ծախսերն էլ մի փոքր քիչ կլինեն»,– ասաց Մարուսյան։

Արդեն մեկ շաբաթ է` ընտանիքն Արարատի մարզի Այգեստան գյուղում ավելի մեծ տուն է գտել։ Տան տերը երկու ամիս այն անհատույց է տվել, մինչև ընտանիքի անդամներից մի քանիսն աշխատանք գտնեն ու կարողանան վարձ տալ։

Նոր տունն ավելի մեծ է, բայց ոչ ավելի հարմարավետ։ Տունը գազիֆիկացված չէ, ջեռուցվում է էլեկտրական վառարաններով։

Տանը չկա նաև մշտական ջուր, լողանում են հավաքված և դույլերում տաքացրած ջրով։ Սանհանգույցի համար նախատեսված տարածք տանը կա, բայց նորոգված չէ, իսկ զուգարանը դրսում է։

Հիմա ընտանիքի բոլոր անդամները մի ուղղությամբ են մտածում` տունն ավելի հարմարավետ դարձնել, որ կարողանան հաղթահարել ձմեռը։ Մեքենան, որով եկել, հասել են Հայաստան, ցանկանում են վաճառել` հույս ունենալով, որ այդ գումարով կկարողանան գնել այն տունը, որտեղ ապրում են։ Մեծ է ցանկությունը, որ տունը լինի մշտական, չէ՞ որ այդպես կլուծվի նաև Գրիգորիի հուղարկավորության հարցը։