Ռուսական «ՄիԳ-31»ծանր կործանիչը՝ «տիեզերական» տիտանի կորպուսով, շարունակում է աշխարհի ամենահզոր մարտական ինքնաթիռը մնալ նույնիսկ հինգերորդ սերնդի հարվածային ինքնաթիռների հայտնվելուց հետո: Սպառազինության և օդանավի ռադիոէլեկտրոնային սարքավորումների թարմացումը թույլ է տվել գրեթե երեք անգամ բարձրացնել «ՄիԳ-31»–ի մոդիֆիկացիայի արդյունավետությունը։
Դեռ 2021 թվականի ամռանը ՌԴ պաշտպանության նախարարությունն ու Ռուսական ինքնաթիռաշինական կորպորացիան (ՌԻԿ) երկու պետական պայմանագիր են ստորագրել շարային կործանիչները մինչև «ՄիԳ-31ԲՄ»-ի մակարդակը մոդեռնիզացնելու և «Կինժալ» գերձայնային հրթիռները կրող «ՄիԳ-31Կ»-երի մոդեռնիզացման համար։ Հիշեցնեմ՝ «ՄիԳ-31»-ը ութ մոդիֆիկացիա և արդիականացում է վերապրել, և այսօր էլ շարունակում է կատարելագործվել։
«ՄիԳ-31»-ի վաղ մոդիֆիկացիաներում հրամանատարն ու շտուրմանը կարող էին փոխգործակցել միայն բանակցային սարքով, իսկ այսօր օդաչուական խցիկներում բարձր տեղեկատվական հեղուկ բյուրեղյա էկրաններ կան՝ մարտավարական, նավիգացիոն, ռադիոտեղորոշիչ և այլ տվյալներով։ Նոր սպառազինությունն ու սարքավորումներն ընդլայնում են նեղ մասնագիտացած «որսորդի» հնարավորությունները, «ՄիԳ-31ԲՄ»-ը վերածում են բազմաֆունկցիոնալ մարտական հարթակի՝ օդային հրամանատարական կետի, ցամաքային ՀՕՊ համակարգերի և այլ կործանիչների հետ փոխգործակցության կենտրոնի։ «ՄիԳ-31ԲՄ»-ն ակտիվորեն յուրացնում է Ռազմածովային նավատոմի ծովային ավիացիան, որն իր առանձնահատկություններն ունի։
«ՄիԳ-31ԲՄ» ծանր որսորդ-կործանիչը կարող է մինչև 3000 կմ/ժամ արագություն զարգացնել մինչև 21 կմ բարձրության վրա։ Այն ունակ է մինչև 320 կմ հեռավորության վրա հայտնաբերել և մինչև 280 կմ հեռավորության վրա ոչնչացնել օդային թիրախները ցամաքային մակերևույթի ֆոնին՝ 100-30 կմ բարձրության միջակայքում (ուղեկցել մինչև 10 թիրախ, միաժամանակ խոցել վեցը)։ Չորս «ՄիԳ-31ԲՄ» կործանիչներն ունակ են հուսալիորեն ծածկել մինչև 900 կմ երկարությամբ ռազմաճակատի գիծը։
Աշխարհի ամենաարագ կործանիչի առավելագույն թռիչքային զանգվածը` ավելի քան 46 տոննա, ՄիԳ-31-ին թույլ է տալիս օդանավերի կատեգորիայում լինել Տու-134 քաղաքացիական ինքնաթիռի մակարդակում: Ամերիկյան ամենածանր F-15EX Eagle II և F-22A Raptor կործանիչների համանման ցուցանիշները համապատասխանաբար 37 և 38 տոննա են: «Ամերիկացիները» զգալիորեն զիջում են արագությամբ և այլ պարամետրերով։
Մարտական կիրառումը
«Երեսունմեկերորդի» հիմնական առաքելությունը օդային թիրախները որսալն ու ոչնչացնելն է, և դրանում նրան հավասարը չկա։ ՄիԳ-31ԲՄ-ը աշխարհում միակ սերիական կործանիչն է համարվում, որն ունակ է որսալ և ոչնչացնել ավելի քան 90 տոկոս արդյունավետությամբ թևավոր հրթիռները։
Ամերիկյան Military Watch ամսագիրը հուլիսի 30-ին հայտնել էր, որ հսկայական ՄիԳ-31-ը կարող է վեց մեծ հեռահարության օդ-օդ հրթիռ (Ռ-37Մ) և ևս վեց ստանդարտ հրթիռ (Ռ-33Ս) կրել, ուստի «այն հայտնվում է առանձին, նմանը չունեցող կրակային հզորության լիգայի մեջ»: «Մինչև 400 կմ բացառիկ խոցման հեռահարության» Ռ-37մ հրթիռները թռչում են 6 մախ գերձայնային արագությամբ։ Military Watch Magazine-ը էլ ավելի արդյունավետ է անվանում Х-47М2 հրթիռները (ավելի քան 10 մախ արագություն), որոնք ՄիԳ-31Կ-ն հատուկ ռազմական գործողության ընթացքում կիրառել է «Ուկրաինայի մայրաքաղաքում ամերիկյան Patriot ՀՕՊ համակարգերը չեզոքացնելու համար»:
Ամերիկացիները վստահ են, որ «երեսունմեկերորդը» կարող է «տիեզերանավեր արձակել» և «տիեզերական պատերազմ» վարել։ Հավանական ագրեսորներին անհանգստացնում է ՄիԳ-31Ի (Դ) կործանիչը՝ «արբանյակների որսորդը» ցածր մերձերկրային ուղեծրերում։ Ռուսական հակաարբանյակային հրթիռի բնութագրերը չեն բացահայտվում, բայց այն, անշուշտ, ավելի հեռու և արագ է թռչում, քան մթնոլորտային Р-37М-ը:
Մարտավարական մեծ առավելություն է համարվում ՄիԳ-31-ի մարտական ներուժի «փակ լինելը» Պենտագոնի և ՆԱՏՕ-ի մասնագետների համար․ կործանիչը երբեք չի արտահանվել, չի փոխանցվել Վարշավայի պայմանագրի երկրներին: Հետևաբար, Արևմուտքում նրանք երկար ժամանակ կասկածում էին Միգ-31-ում 23 մմ-անոց վեցփողանի ԳՇ-6-23 թնդանոթի գոյությանը (կրակի արագությունը՝ րոպեում 10 հազար կրակոց), այս «գազանն» ավելի սարսափելի է, քան ամերիկյան «Հրաբուխը»։ Այսօր Ռուսաստանից դուրս «երեսունմեկերորդից» ունեն միայն Ղազախստանի ռազմաօդային ուժերը՝ 32 ծանր կործանիչ, որոնք ԽՍՀՄ-ի ժառանգությունն են։ Տեսանելի հեռանկարում ՄիԳ-31-ը կփոխարինի ՄիԳ-41 հեռահար որսման ավիացիոն համալիրին, որն ունակ է առաջադրանքներ կատարել մերձավոր տիեզերքում։