Ծնվեց առողջ երեխա, իսկ երկու տարի անց ընտանիքի կյանքը գլխիվայր շուռ եկավ: Հանկարծ հասկացան՝ Աննան իր տարեկիցների նման չի զարգանում: Որտե՞ղ ենք սխալվել, ի՞նչ ենք բաց թողել. այս ու այլ հարցերով ընտանիքը դիմեց տարբեր մասնագետների: Զարգացման հապաղում, որը կարող է առաջանալ երեխայի վաղ տարիքում տարբեր գործոնների ազդեցությամբ. այսպիսին էր պատասխանը:
Աննայի մայրիկը՝ Գայանե Միկոյանը
© Sputnik / Aram Nersesyan
Մայրիկը՝ Գայանե Միկոյանը, ասում է՝ Աննան սպասված երեխա էր, երկու որդի արդեն ունեին, ավելի հասուն տարիքում էին ու ավելի գիտակցված էին պատրաստ երրորդ անգամ ծնող դառնալուն: Հղիությունն ու ծննդաբերությունն անցել են առանց խնդիրների:
«Պատվաստումներից հետո նկատեցինք, որ թևի վրա կարմիր բան է դուրս եկել, մասնագետների ցույց տվեցինք, պարզվեց՝ հեմանգիոմա է: Երեխան մի քանի ամսական էր, պետք է սպասեինք՝ մինչև մի քիչ մեծանար, որ հետազոտվեր, որոշվեր, թե ինչ է արվելու: 1 տարի հետո մեկն էլ ուսի վրա դուրս եկավ»,- պատմում է Գայանեն:
Տիկին Գայանեն` կավագործության խմբակի երեխաների հետ
© Sputnik / Aram Nersesyan
2 տարեկանում որոշվեց վիրահատական ճանապարհով հեռացնել հեմանգիոմաները: Թեպետ վիրահատությունը լավ անցավ, բայց դրանից հետո երեխան փոխվեց, անգամ հայացքն էր ուրիշ՝ սառը, անտարբեր:
«Մինչև վիրահատությունը միայն բառեր էր ասում, բայց լրիվ ադեկվատ երեխա էր, վիրահատությունից հետո անգամ ձայն չէր հանում, միայն ուտում էր ու քնում»:
Ու սկսվեց երկար, դժվար ճանապարհը. Աննային տանում էին տարբեր մասնագետների մոտ ՝ հույսով, հավատով, որ երեխային կօգնեն:
«Անցանք զարգացման դեղերի, դրանից էլ Աննայի մոտ ցնցումներ սկսվեցին…»,- Գայանեի պատմությունն ընդհատում են արցունքները, հիշողությունը ստիպում է նորից վերապրել անորոշության, երբեմն էլ վրա հասնող հուսահատության մղձավանջը:
Որոշեցին՝ չեն հանձնվելու. 15 տարի շարունակ ընտանիքը պայքարեց Աննայի հետ ու հանուն Աննայի՝ զարգացման կենտրոններ, տարատեսակ խմբակներ, Աննան նաև դպրոց է հաճախել, 9-րդ դասարանն ավարտել: Ոչ մի հնարավորություն ձեռքերից բաց չեն թողել, ոչ մի ջանք չեն խնայել, որ երեխան շփվի, զարգանա: Զարգացման հապաղումը ոչ միայն մտավոր և հոգեկան դաշտում է դրսևորվում, այլև ֆիզիկական:
Բայց այսօր արդեն 20-ամյա Աննան գրքեր է կարդում, կարողանում է գումարում-հանում անել: Այս տարիների ընթացքում արվեստի ու արհեստի տարբեր ճյուղերի է ծանոթացել, ամենաշատը սիրել է բրուտագործությունը: 7 տարի հաճախել է Մուղդուսյան արվեստի կենտրոն, բավականին լուրջ առաջընթաց ունեցել: Հիմա էլ որոշել է իր հմտությունն ու գիտելիքները փոքրիկներին փոխանցել: Արդեն մի քանի շաբաթ է` իրենց գյուղում՝ Արմավիրի Մերձավանում, կավագործության խմբակ է վարում: Արդեն մոտ 15 աշակերտ ունի: Հիմա մայրիկն էլ է կավի հետ աշխատել սովորում, որ օգնի դստերը խմբակի հարցերում: Ծրագրի են դիմել, պատրաստվում են նաև թրծման վառարան ձեռքբերել:
Աննան մայրիկի հետ
© Sputnik / Aram Nersesyan
«Սիրում եմ ծաղիկներ պատրաստել»,- ասում է Աննան ու շտապում ինձ էլ սովորեցնել: Ու թեպետ իմ ձեռքում կավը ոչ մի կերպ վարդի չի նմանվում, բայց Աննան քաջալերում է, պնդում՝ կստացվի, էլի փորձեմ: Աղջիկը բարի է, կարեկցող, հոգատար:
Այն, ինչին Աննան այսօր հասել է, Գայանեն հաջողության պատմություն է համարում:
Աննան երեխաներին կավագործություն է սովորացնում
© Sputnik / Aram Nersesyan
«Ես իրեն միշտ ասել եմ՝ առաջ գնա, դու կարող ես, ինքդ արա: Թեպետ սեփական մեքենա ունենք, բայց հաճախ հենց հասարակական տրանսպորտով ենք տեղ գնում, ասում եմ՝ դու վարորդին ասա, որ կանգառում կանգնի, ինքդ ասա: Մեզ մոտ սկզբունք է՝ մեր ընտանիքում առաջին հերթին պետք է հարգեն Աննային, նոր մեզ, որովհետև ինքն է առաջնայինը մեզ համար: Այսպես պետք է լինի, բայց շատ ծնողներ այնքան ընկճված են հոգով, որ չեն կարող ու պատրաստ չեն այս ամենին»:
Գայանեի կարծիքով՝ շատ լավ կլիներ, որ Աննայի նման երեխաների ծնողների համար հատուկ սեմինարներ, հանդիպումներ անցկացվեն, հաջողության պատմություններ ներկայացվեն, որոնք կապացուցեն՝ հնարավոր է: Նրա խոսքով՝ այս երեխաների համար ներառականությունը դպրոցով ավարտվում է, ինչ անել դրանից հետո. այս հարցն օդում կախված է մնում: Քիչ ծնողների սոցիալական պայմաններն են թույլ տալիս իրենց երեխաների համար հնարավորություններ ստեղծել: Ու այստեղ է, որ պետության օգնությունն ու աջակցությունն է պետք ծնողին ու երեխային մենակ չթողնելու համար: