Նեղ արեք, տեղ արեք. ո՞ւր են առաջարկում գնալ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտին

ԵՐԵՎԱՆ, 18 նոյեմբերի – Sputnik, Մարիաննա Փայտյան. ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտում արդեն մի քանի օր է` անհանգստացած են: ԳԱԱ-ի միջոցով «անակնկալ» նամակ են ստացել Պետական գույքի կառավարման կոմիտեից, ըստ որի` առաջարկվում է ինստիտուտը տեղափոխել նոր հասցե: 1974 թ. ի վեր ինստիտուտը գտնվում է Չարենցի 15 հասցեում. առաջարկվում է տեղափոխվել Ներսիսյան 25 հասցեում գտնվող շենք, փոխարենը Չարենցի 15 հասցեում գտնվող անշարժ գույքն ամրացնել Հաշվեքննիչ պալատին: Մինչ այս պահը ինստիտուտի գիտաշխատողներին չի հաջողվել որևէ խելամիտ հիմնավորում ստանալ` ինչո՞ւ: Փոխարենը իրենք են հիմնավորում` ինչու են կտրականապես դեմ տեղափոխմանը:

«Ինստիտուտի հաջողության գրավականը ոչ միայն լավ գիտնականներն են, այլև տարածքը, ենթակառուցվածքները, որոնք 50 տարիների ընթացքում են ստեղծվել՝ հարմարեցվելով բազմապրոֆիլ աշխատանքի պահանջներին: Թեպետ շենքային բուն պայմանները բավարար չեն, բայց այստեղ տարիների ընթացքում ստեղծել ենք համապատասխան միջավայր՝ լաբորատորիաներ, պահեստներ և այլն: Տեղափոխումը պարզապես կաթվածահար է անելու մեր աշխատանքը», - Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում ասաց ինստիտուտի տնօրեն Արսեն Բոբոխյանը:

Ինստիտուտի բազմաթիվ ծրագրեր իրականացվում են միջազգային կապերի շնորհիվ, և արդեն երկար տասնամյակներ միջազգային գործընկերների համար ինստիտուտի հասցեն Չարենցի 15-ն է: Գիտաշխատողների մեծ մասը դասախոսում է տարբեր համալսարաններում, հետազոտական աշխատանքներ կատարում թանգարաններում, Մատենադարանում և այլն: Բոլոր այս կառույցները քաղաքի կենտրոնում են, այսինքն` ինստիտուտի քաղաքի սրտում լինելը նաև մոբիլության հարց է:

Ի վերջո, Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտն արդեն կես դար է` այս շենքում է, նշանակում է` աշխատակիցները նաև էմոցիոնալ ամուր կապվածություն ունեն տարածքի հետ:

«Եթե ուզում են բարելավել մեր պայմանները, ապա կարող են շենքին պատկանող տարածքն օգտագործել այդ նպատակով. այնտեղ ինստիտուտի համար անհրաժեշտ ենթակառուցվածքներ ավելացնելու հնարավորություններ կան: Փոխարենը օգնեն, որ առաջ գնանք դեպի 2050-ականներ, մեզ հետ են տանում 1980-ականներ», - ասում է Արսեն Բոբոխյանը, որը գործընկերների հետ արդեն հասցրել է այցելել Ներսիսյան 25 հասցե` հասկանալու, թե ուր են իրենց առաջարկում տեղափոխվել:

Նրա խոսքով` եթե անգամ մի կողմ դնեն մնացած բոլոր հարցերը, այդ շենքն ինստիտուտին հարմարեցնելու համար միլիոնավոր դոլարների ներդրումներ են պետք։ Ո՞վ ու ե՞րբ է անելու այդ ներդրումները։ Այս ամենից բացի, պարզվում է` Ներսիսյան 25 հասցեն ազատ չէ, այդտեղ Ֆիզիկայի կիրառական պրոբլեմների ինստիտուտն է, որոնց համար ևս Պետգույքի կոմիտեի առաջարկն անհասկանալի և անընդունելի է:

«Մեզ չեն առաջարկում այս շենքից տեղափոխվել, մեզ առաջարկում են տեղ հատկացնել Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի համար: Խոսքը ոչ թե մի քանի աշխատակցի համար 1-2 սենյակ հատկացնելու մասին է, այլ մի ամբողջ ինստիտուտի, ինչն անհնար է», - Sputnik Արմենիային ասաց ինստիտուտի տնօրենի ժամանակավոր պաշտոնակատար Վահան Քոչարյանը:

Իր խոսքերը հիմնավորելու համար նա մեզ ուղեկցեց ինստիտուտի տարբեր լաբորատորիաներ, արտադրամասեր և այլն՝ ցույց տալու համար, որ, ըստ էության, այս մեծ շենքի ամբողջ տարածքը զբաղված է, ինստիտուտը մոտ 200 աշխատակից ունի։ Դրամաշնորհներ են շահել, ուստի նաև նոր լաբորատորիաներ են ստեղծվելու։ Այս տարիների ընթացքում նաև սեփական խնայված միջոցներով վերանորոգման որոշակի աշխատանքներ են իրականացրել։

Շենքային պայմանները կատարյալ կամ բարեկարգ լինելուց հեռու են, բայց ինչպես Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտում, այստեղ ևս եղած հնարավորությունները փորձել են առավելագույնս հարմարեցնել գիտությանը ծառայելու համար։ Ըստ Քոչարյանի` Պետական գույքի կառավարման կոմիտեից այցելել են ինստիտուտ, մշտադիտարկում են արել, տեսել են, որ լաբորատորիաներում աշխատում են, արձանագրել են, որ շենքային պայմանները բարեկարգ չեն, բայց ազատ տարածքների վերաբերյալ խոսք ու զրույց չի եղել։

Թե՛ Հնագիտության և ազգագրության, թե՛ Ֆիզիկայի կիրառական պրոբլեմների ինստիտուտն իրենց անհամաձայնությունն արդեն գրավոր փոխանցել են վերադաս մարմնին՝ Գիտությունների ազգային ակադեմիա։ Հուսով են՝ իրենց հիմնավորումները հաշվի կառնվեն. ի վերջո, խոսքը գիտության մասին է։

Պետական գույքի կառավարման կոմիտեի մամուլի քարտուղար Գեղամ Ասատրյանը Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում նշեց` ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտն այլ հասցե տեղափոխելու վերաբերյալ որոշում կամ հրաման չկա, կա որոշման նախագիծ, որն առաջարկության տեսքով ուղարկվել է պետական մարմիններին:

Իսկ ինչո՞ւ է առհասարակ դիտարկվում Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի տեղափոխման հարցը։ Որքանով մամուլի խոսնակն է տեղյակ, Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի ներկայիս զբաղեցրած շենքը փոքր է ինստիտուտի համար, սա կարող է պատճառներից մեկը լինել։

Թե ինչու այս համատեքստում չի դիտարկվում, օրինակ, նույն Հաշվեքննիչ պալատը որևէ այլ պետական շենք տեղափոխելը, այլ առաջարկվում է Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտին տեղափոխվել, Ասատրյանը նշեց՝ մանրամասներին չի տիրապետում, Պետգույքի կոմիտեն որևէ հավելյալ մեկնաբանության իմաստ չի տեսնում, որովհետև այս ամբողջ աղմուկը զուտ առաջարկության շուրջ է։