Եկեք անկեղծ լինենք։ Այս օրերին, երբ նշվում է ժամանակակից առաջին օլիմպիական խաղերի 125-ամյակը, և Տոկիոյում շարունակվում է աշխարհի պատմության ընթացքում երևի թե ամենատարօրինակ օլիմպիադան, շատերն են հարց տալիս՝ իսկ միգուցե սա ողջ օլիմպիական շարժման զարգացման բնականոն, տրամաբանական հետևա՞նքն է։
Չեմ ուզում հիշեցնել, որ ֆրանսիացի հայտնի քաղաքական գործիչ, պատմաբան, մանկավարժ և գրող բարոն Պիեռ դը Կուբերտենը, որը նախաձեռնեց այդ շարժումը, ինքն էլ ժամանակին խիստ քննադատության է ենթարկվել, մասնավորապես Ադոլֆ Հիտլերի հետ համագործակցելու համար։ Իրականում նա ռոմանտիկ էր, անկեղծորեն հավատում էր մարդկության լուսավոր ապագային, երբ միմյանց դեմ պատերազմներ հրահրելու փոխարեն ազգերը կմրցեն սպորտային ասպարեզում։ Ցավոք, մեր սեփական պատերազմական փորձից հրաշալի գիտենք, որ այդ մարդու նվիրական երազանքներն այդպես էլ մնացին անկատար։
Ֆրանսիացիները տապալեցին միապետությունը՝ է՛լ ավելի անսահմանափակ միապետություն ստանալով
Համաձայնե՛ք` կան անչափ գեղեցիկ ու գերող արտահայտություններ, որոնք իրականության հետ բացարձակ որևէ կապ չունեն։ «Խաղաղությունն այլընտրանք չունի».շարունակում ենք կրկնել ու կրկնել մենք՝ նույնիսկ հսկայական կորուստներ ունենալով խաղաղությանը փոխարինած պատերազմում։ «Խաղաղությունը այլընտրանք չունի». շարունակում էին կրկնել մարդիկ մոտ մեկ դար առաջ, երբ դեռ մանուկ հասակում գտնվող oլիմպիադան առաջին անգամ դարձավ Եվրոպայում ծավալված աննախադեպ ռազմական գործողությունների զոհ. այն չեղարկվեց Առաջին համաշխարհային պատերազմի պատճառով։
1936 թվականին էլ ոմանք հույս ունեին, որ Բեռլինի oլիմպիական խաղերը նացիստական Գերմանիայում կկանխեն նոր աղետաբեր պատերազմը, փորձում էին աչք փակել այն ակնհայտ իրողության վրա, որ այդ երկրում հաստատված մարդատյաց ռեժիմը սեփական քաղաքացիներին հետապնդում էր զուտ իրենց ազգային պատկանելության համար և արդեն չէր էլ թաքցնում ագրեսիվ նկրտումները հարևան պետությունների նկատմամբ։ Բոլորը տեսան ու ծափահարեցին ֆյուրերին, որը բացման արարողության ժամանակ կանգնած էր տրիբունայում։ Իսկ հաջորդ օլիմպիադան չկայացավ հենց այն պատճառով, որ այդ մարդը հրահրեց աշխարհի պատմության մեջ ամենաարյունալի պատերազմը։
Երկրորդ աշխարհամարտից հետո օլիմպիական խաղերը վերսկսվեցին, և կրկին հույսեր առաջացան, որ սպորտը այնուամենայնիվ վերջապես կմիավորի մարդկությանը, կօգնի մարդկանց դառնալ ավելի ազնիվ, ավելի բարի ու ավելի մաքուր։ Զուր պատրանքներ։ Օլիմպիական շարժում ներխուժեց քաղաքականությունը, սկսվեցին խաղերի բոյկոտները՝ դեմ եմ Խորհրդային Միության ղեկավարության քայլերին, չե՛մ գնա Մոսկվա։ Ուզում եմ դրա համար պատժել ամերիկացիներին, չե՛մ գնա Լոս Անջելես։ Եվ երբ արդեն թվում էր, թե այդ ժամանակաշրջանն էլ ավարտվեց, եկավ կորոնավիրուսը։ Աշխարհը կրկին մասնատվեց։
Բարձրաստիճան հայի բախտը Երկրի հակառակ կողմերում
Առաջին հայացքից սա բավական զարմանալի է՝ չէ՞ որ միշտ ասում ենք. «Ընդհանուր փորձությունը միավորում է բոլորին»։ Էլի չափազանց գեղեցիկ մի արտահայտություն, որը չափազանց հեռու է իրականությունից։ Եվս մեկ անգամ գործնականում համոզվեցի դրանում, երբ երեկ կարդացի, որ հայաստանցի գործընկերոջս, որը մի 1000 անգամ եղել է Եվրոպայում, այս անգամ կորոնավիրուսի պատճառաբանությամբ մերժել են այդ մայրցամաքի ամենաառաջատար պետություններից մեկի երևանյան դեսպանատանը։ Իսկ դուք ասում եք՝միասնականություն, համերաշխություն, համատեղ ջանքեր։ Ինչ համատեղ ջանքեր, ամեն մեկս՝ մեզ համար։
Նույնիսկ ավանդական ձեռքսեղմումն է արգելված Տոկիոյի օլիմպիական ավանում, իսկ հաղթողին գրկելու մասին խոսք լինել չի կարող։
Փոքրաթիվ հյուրերն էլ, օրինակ, Հայաստանի նախագահը կամ Թուրքմենստանի ղեկավարի որդի փոխվարչապետը, իրենց երկրների մարզիկներին չեն կարող բարձրաձայն քաջալերել՝ միայն ծափերով։ Մեղավո՞ր է արդյոք այս ամենում Ճապոնիան։ Իհարկե, ո՛չ։ Այդ երկիրը անցած տարի էլ պատրաստ էր անցկացնել օլիմպիադան։ Թույլ չտվեցին Միջազգային օլիմպիական կոմիտեի չինովնիկները, որոնք հիմա խոստովանում են՝ ախր հիմարություն արեցինք, կարծում էինք, թե մի տարուց համավարակը կվերանա, այնինչ այժմ կորոնավիրուսային իրավիճակը Ճապոնիայում շատ ավելի մտահոգիչ է, քան անցած տարի։
Ինչ ասես չտեսավ օլիմպիական շարժումը անցած 125 տարվա ընթացքում՝ համաշխարհային պատերազմներ, երկու մեծ տերությունների առճակատում, ողբերգական հետևանքներով ահաբեկչություն Մյունխենում, վերջապես համավարակ։ Ու միգուցե զարմանաք, բայց ոմանք օլիմպիական շարժումը նմանեցնում են Պանդորայի արկղին։ Երբ այդ արկղը բացվեց, աշխարհը ողողեցին այնտեղ պահվող արհավիրքներն ու փորձությունները՝ պատերազմներ, հիվանդություններ, մարդկային արատներ։ Բայց հիշո՞ւմ եք, թե ինչը մնաց վերջում, արկղի հատակին։ Այո՛, շատ ճիշտ եք՝ վերջում մնաց հույսը։
Ձրի պանիրը միայն թակարդում է լինում, կամ ինչ էր, ինչ դարձավ Ցուկերբերգի Facebook–ը