Պյոտր Ակոպով, ՌԻԱ Նովոստի
Ռուս-ամերիկյան առանց այդ էլ առճակատումային հարաբերությունների վերջին ամիսը կարելի էր աբսուրդի թատրոն անվանել, ընդ որում՝ վաշինգտոնյան դերասանների կատարմամբ։ Սկզբում Բայդենը Պուտինին մարդասպան է անվանում (ի պատասխան՝ հետևում է առողջություն մաղթելն ու Վաշինգտոնից ՌԴ դեսպանին հետ կանչելը), հետո իրավիճակի սրում է տեղի ունենում «Ուկրաինա ռուսական ներխուժման սպառնալիքի» շուրջ, ապա ԱՄՆ նախագահը զանգահարում է Պուտինին և առաջարկում հանդիպել մոտ ժամանակներս, իսկ հաջորդ օրը հրամանագիր է ստորագրում Ռուսաստանի դեմ նոր պատժամիջոցների մասին։
Դրանից հետո նա լրագրողներին տեղեկացնում է, որ չի ցանկանում «գործարկել Ռուսաստանի հետ պատվաստա․․․ էսկալացիայի ու հակամարտության հերթական ցիկլը», որ ԱՄՆ-ն շահագրգռված է Ռուսաստանի հետ աշխատելու հարցում ու ընդհանրապես ուզում է կայուն, կանխատեսելի հարաբերություններ, որոնց կարգավորման համար նրանք «նախագահ Կլուտինի․․․ Պուտինի հետ․․․» ամռանը Եվրոպայում ինչ-որ տեղ պետք է հանդիպեն։ Վարագույր.
Ծիծաղելի՞ է։ Իհարկե, բայց, անկեղծ ասած, ծիծաղելու բան էլ չկա, նույնիսկ Բայդենի վրիպակների շուրջ կատակելն է անհետաքրքիր։ Բայց սխալ է նաև գործն այնպես ներկայացնելը, որ Վաշինգտոնում չգիտեն, թե ինչ անել Ռուսաստանի հետ ու փորձում են մե՛կ քաղցր, մե՛կ աղի՝ կիրառելով մտրակի ու քաղցրաբլիթի մեթոդը։ Ոչ, Սպիտակ տանը և դրա մոտակայքում հիմարներ չեն նստած․ նրանք բավականին հստակ պատկերացում ունեն՝ ինչի են ուզում հասնել, այդ թվում՝ ռուսական ուղղությամբ։ Արդյո՞ք նրանք ունեն այդ հնարավորությունը։ Ոչ, բայց դրա ըմբռնումը կարևոր է Կրեմլի համար ռազմավարական առումով, իսկ մարտավարական առումով հիմա այլ բան է հետաքրքիր՝ ինչպե՞ս պետք է Պուտինն արձագանքի այդ ամենին։ Կամ էլ ավելի պարզ՝ արդյո՞ք հիմա պետք Բայդենի հետ հանդիպման գնալ։
Թվում է, թե բանակցություններն այժմ իրոք ամերիկացիներին ավելի շատ են պետք, քան ռուսներին։ Այստեղից նույնիսկ ենթադրություն առաջացավ, որ իր տարաբնույթ գործողություններով Բայդենը գիտակցաբար Պուտինին դրդում է հանդիպման, «գագաթնաժողով է պարտադրում»։ Եվ, իբր, հենց այդ պատճառով էլ չի կարելի ենթարկվել ամերիկացիներին, պետք է հրաժարվել ու դադար վերցնել։
Ռուսաստանն ու ԱՄՆ-ն կիսում են եվրոպական շուկան. ո՞վ կլցնի գազի պահեստարանները
Ամերիկացիներն իսկապես չեն սիրում, երբ նրանց մերժում են, այդ թվում, երբ չեն համաձայնում գնալ բանակցությունների։ Եվ երբեմն նման մարտավարությունը միանգամայն արդարացված է. արդեն վաղուց այդպես են վարվում Իրանն ու ԿԺԴՀ-ն։ Ռուսաստանի դեպքում մասշտաբն ու համատեքստը ուրիշ են։
Բանն այն չէ, որ Պուտինն ինքն է առաջարկել Բայդենին հանդիպել, թեև դա արվել է սկանդալային հարցազրույցի պատասխանի ձևով։ Պուտինը պատրաստ է ցանկացածի հետ խոսել՝ ոչ մի անձնական բան, միայն երկրի շահերը։ Իսկ որո՞նք են հիմա դրանք Ռուսաստանի համար. պայմանավորվել Ամերիկայի հետ առճակատման մեղմացման մասի՞ն։ Ընդհանուր լեզու գտնել տարածաշրջանային կարևոր խնդիրներից որևէ մեկի՝ Մերձավոր Արեւելքի, Աֆղանստանի, Իրանի միջուկային գործարքի, ԿԺԴՀ-ի հրթիռամիջուկային ծրագրի շո՞ւրջ։ Ուկրաինայի ուղղությամբ ամերիկացիների համար կարմիր գծեր նշե՞լ: Ոչ, դրանք տեղական նշանակության խնդիրներ են։
Կամ գուցե փորձել պայմանավորվել ամերիկացիների հետ «Հյուսիսային հոսք-2»-ի շուրջ։ Անօգուտ է, և ինչի համար, եթե եվրոպացիները միանգամայն հաջող են հաղթահարում (և կհաղթահարեն) իրենց շահերը պաշտպանելու խնդիրը։
Ուկրաինա՞։ Բայց այստեղ նույնիսկ հարաբերական համաձայնություն հնարավոր չէ մինչև Վաշինգտոնում չհասկանան, որ Ռուսաստանին բորբոքել Ուկրաինայի ատլանտիզացիայով այն կորցնելու ամենալավ տարբերակն է։
Խոսել Բայդենի հետ Չինաստանի՞ մասին: Լսել նրա պատմություններն այն մասին, թե Չինաստանն ինչ վտանգավո՞ր է Ռուսաստանի համար, և որ Բրեժնևը հասկանում էր դա։ Որպեսզի հետո Սի Ծինփինի հետ միասին ծիծաղեն դրա վրա։
Բայց այդ բոլոր խնդիրները, իրենց ամբողջ կարևորությամբ հանդերձ, Բայդենի հետ հանդիպման առիթ չեն։ Շատ ավելի կարևոր է զուտ մարդկային հետաքրքրությունը. այնուամենայնիվ, Պուտինի համար սա արդեն հինգերորդ ամերիկյան նախագահն է, իսկ նրանց ամբողջ առերես ծանոթությունը հանգում է դեռևս տասը տարի առաջ ոչ այնքան երկարատև հանդիպմանը։ Ու թեև Բայդենն այն ժամանակ Պուտինին լավ հնարավորություն տվեց վերլուծելու իր անձը, բայց նման տպավորությունները երբեք շատ չեն լինում։ Իսկ դրանք շատ կարևոր են համաշխարհային ասպարեզում գործնական աշխատանքի համար։
Ռուսաստանի աշխարհաքաղաքական ռազմավարությունը, նրա արտաքին քաղաքական խաղը՝ ահա թե ինչ է հանդիպումը ցանկալի դարձնում։ Ռուսաստանը ոչ միայն հավակնում է մասնակցել XXI դարի համաշխարհային համակարգի ձևավորմանը, այլև ակտիվորեն զբաղվում է դրանով։ Ու խաղում է ոչ թե ամերիկյան կանոններով, այլ սկզբունքորեն բազմաբևեռ աշխարհի նոր կմախք է կառուցում։ Այո, Ռուսաստանն աշխատում է դրա վրա Չինաստանի հետ, բայց այդ երկրների շահերն այստեղ լիովին համընկնում են։
Բայդենն իրավացի է, որ Ռուսաստանը միջամտում է ամերիկյան գործերին, բայց ոչ ընտրություններին։ Ի դեպ, «վաշինգտոնյան ճահճի» հետ այս թեմայով վիճելն անիմաստ է. դրա բնակիչների համար այն վաղուց դարձել է ինչպես ներքաղաքական, այնպես էլ արտաքին քաղաքականության ռազմավարության կարևորագույն տարրը։ Ընդ որում, մեծ հաշվով, Ռուսաստանի համար դա շատ ավելի ձեռնտու է համաշխարհային հասարակական կարծիքի առումով, չէ՞ որ Ռուսաստանի համար ստեղծում են գերհզոր տերության իմիջ, որը ոչ միայն ճնշում է հեռացող հեգեմոնին, այլև այն խարխլում է ներսից։
Ռուսաստանը կպատասխանի, եթե ԱՄՆ-ը նրա համար «բարդ օրեր» ստեղծի. Պատրուշև
Այո, Ռուսաստանն իսկապես միջամտում է ու «խախտում է ԱՄՆ- ի շահերը»,բայց խոսքը նրանց գլոբալ շահերի, «ժողովուրդներին առաջնորդնելու» նրանց ինքնահռչակ իրավունքի մասին է, որը Նահանգներն արդեն չի կարող կրել ոչ միայն բարոյապես, այլև ֆիզիկապես։ Ռուսաստանը, նյութապես (ոչ միայն տնտեսապես) լինելով Ամերիկայից շատ ավելի թույլ, այնուամենայնիվ, ունի մեկ կարևորագույն առավելություն։
Այն պատմության ճիշտ կողմում է, այսինքն՝ կառուցում է իր մարտավարությունը՝ ելնելով ուժերի համաշխարհային հավասարակշռության և ամբողջ գլոբալ ճարտարապետության զարգացման ռազմավարական կանխորոշված միտումներից։ Ըստ էության, Ռուսաստանը հանդես է գալիս որպես փոփոխությունների առաջնորդ, որպես Ատլանտյան աշխարհակարգի կիսակառույց Բաբելոնյան աշտարակի ապամոնտաժման ողջ գործընթացի գլխավոր առաջնորդ։ Եվ այդ դերում իմաստ ունի հանդիպել թեկուզ Բայդենի, թեկուզ Քամալա Հարրիսի (ԱՄՆ-ի փոխնախագահ-խմբ.), թեկուզ աշխարհի ամենաուժեղ, բայց դատապարտված «բլրի վրա քաղաքի» ցանկացած ներկայացուցչի հետ։