Ինչպիսի կառավարություն կհավաքի ՀՀ հաջորդ վարչապետը (ենթադրաբար՝ Վազգեն Մանուկյանը), եթե դառնա երկրի գլխավոր ճգնաժամային կառավարիչ, ոչ ոք չգիտի, բայց բաներ կան, որ բոլորն են հասկանում։
Նոր թիմը փորձ հավաքելու ժամանակ չի ունենալու, սխալվելու իրավունք՝ նույնպես, իսկ դա հնարավոր է, եթե վարչապետը հավաքի այնպիսի մարդկանց, որոնք ապացուցել են ամենադժվարին և անգամ հուսահատ պայմաններում հաջողության հասնելու իրենց կարողությունը։ Արդյո՞ք Հայաստանում կան նման մարդիկ։ Եթե փնտրտուքներ իրականացնենք մոռացված կամ անձեռնմխելի մնացած ինտելեկտուալ և կառավարական ոլորտներում՝ նման մարդիկ կան։ Խոսքը (արդեն նույնիսկ անհարմար է կրկնել, այնքան ընդհանուր բառ է) պրոֆեսիոնալների մասին է։
Նախորդ իշխանությունների այս ներկայացուցիչներից վրեժ լուծել պետք չէ առնվազն երկու պատճառով. առաջինը՝ դա կնշանակի շարունակել չարիք գործել, երկրորդը՝ դրա ժամանակը չէ, ժամանակ չունենք։
Առաջին հերթին փոփոխություններ պետք է սպասել կառավարման կառուցվածքում, որից դուրս են մնացել գյուղատնտեսության, սփյուռքի և մշակույթի նախարարությունները։ Ընդ որում, առանց այս վերջինի, ինչպես պարզվեց, երկիրն ապրել չի կարող։
Պայծառ ապագայի գլխավոր թշնամին, կամ ինչպես են պարտված երկրները դուրս եկել ճգնաժամից
․․․Պատերազմի ժամանակ Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Ուինսթոն Չերչիլին հաստատման են ներկայացնում երկրի բյուջեն։ Թերթելով փաստաթուղթը, հարցնում է․
-Իսկ որտե՞ղ են մշակույթի ծախսերը։
-Ախր պատերազմի մեջ ենք, ի՞նչ մշակույթ։
-Եթե մշակույթ չկա, ուրեմն ինչի՞ համար ենք կռվում,-զարմանում է Չերչիլը։
․․․Երբ Ռուսաստանի վարչապետ դարձավ Միխայիլ Միշուստինը, փորձագետներն ուշադրություն դարձրին նրա կառավարության չորս առանցքային ֆիգուրների վրա։
Եթե պարզեցնենք նրանք ֆունկցիոնալ կապերի և պարտականությունների բարդ սխեման, դրանք, առաջին հերթին, ոլորտային լոբբիստներ են, որոնք պարտավոր են գրոհել ֆինանսների նախարարի վրա և փող պահանջել նրանից։
Ֆինանսների նախարարը պարտավոր է պետական գանձարանը պաշտպանել բարձր պարիսպներով և դրանց վերևից գլուխը դուրս հանել միմիայն գոռալու համար, որ «փող չկա՛ և չի՛ լինելու»։
Բացի այդ, կառավարությունում պետք է լինի տնտեսական աճի պատասխանատու՝ մարդ, որը հանագամանքներից կախված` կաջակցի կա՛մ ֆինանսների նախարարին, կա՛մ ոլորտային լոբբիստներին։ Եվ վերջապես, այս կառույցի վերջին, բայց կարևորագույն տարրը մյուս բոլոր անդամների գլխավերևում կանգնած վարչապետն է՝ կոչված գերագույն արբիտրի և ուղղությունը որոշող նավիգատոր-օդաչուի գործառույթներն իրագործելու։
Կրկնեմ, որ Մեդվեդևի կառավարությունում արդյունավետ աշխատող նախարարները, օրինակ՝ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովն ու պաշտպանության նախարար Սերգեյ Շոյգուն մնացին նաև նոր կառավարությունում։ Նրանք, ինչպես որակյալ գինին, ժամանակի հետ ավելի ու ավելի լավն են դառնում, նշում էին քաղաքագետները։ Այժմյան Հայաստանում նման «գինի» գրեթե չկա։
Վովա Նազարյանի հայկական ժամը, կամ ինչ հիշատակ մնաց հրետակոծված Երասխից
Հաջորդը։ Նրա համար, ով կփոխարինի Փաշինյանին, շատ բարդ է լինելու ոչ միայն այն պատճառով, որ հիմա բոլորի համար է բարդ, այլև այն պատճառով, որ նա, այնուամենայնիվ, ամենագետ Դալայ-Լաման չէ։ Հայաստանի բոլոր նախարարների ապագա հրամանատարը ստիպված է լինելու մոռանալ ժողովրդականություն ձեռք բերելու գլխավոր գործիքներից մեկի՝ PR-ի մասին։ Կշտացել ենք, մաշվել է, մինչև վերջ անվանազրկված է, նողկանքի հասնող տհաճություն է առաջացնում։
Ի՞նչը կարող է օգնել վարչապետին անուն ձեռք բերել, արժանանալ վստահության և հարգանքի։ Առաջին հերթին՝ զոհերի և վիրավորների ընտանիքներին ուղղված սոցիալական ծրագրերը, տնտեսական զարգացման և պետության անվտանգության ճիշտ առաջնահերթությունները։ Տնտեսության զարգացման պայմանների ստեղծումը, ինչը կհանգեցնի գործազրկության, այսինքն՝ նաև սոցիալական լարման նվազմանը։ Ուրիշ քայլեր էլ կան` էլի, էլի ու էլի։
Իսկ ա՛յ, տեղում դոփելու և անցյալը հայհոյելու ժամանակ բոլորովին չկա։
․․․ Հրաժարական է տվել Արարատի մարզի մարզպետ Գարիկ Սարգսյանը, որը խոստանում էր նոր շունչ տալ տնտեսությանը՝ կոկորդիլոսներ բազմացնելով։ Միաժամանակ Ռուսաստանի Վլադիմիրի մարզում պատրաստի բիզնես-լուծումների խանութ է բացվել։ Սկսնակ ձեռնարկատերերին ասում են` ահա պատրաստի նախագիծը, սկսեք ձեր բիզնեսը, փողը տալիս ենք։ Ինչո՞ւ չփոխառել։
Ահա «Այլընտրանքային նախագծեր խմբի» Վահե Հովհաննիսյանի առաջարկները։ Հարցն այսպես է դրվում. «Ի՞նչ չպետք է անի նոր վարչապետը»։ Օրինակ՝ չպետք է տեղավորվի կառավարական առանձնատանը, որը Միխայիլ Բուլգակովի նկարագրած «վատ բնակարանն» է հիշեցնում։ Կոնդի առանձնատները պատերազմի մասնակիցների համար վերականգնողական կենտրոնի վերածելն այսօր PR չէ, պարզապես այն է, ինչ պետք է։
Հայերը գերմանացի լրագրողի և Նապոլեոնի հուշերում, կամ մարտի դաշտն ու պատմության փոշին
Եվս մեկ բան։ Վարչապետը չպետք է իր կողմնակիցներին ների դրամատիկ իրավիճակն իրենց շահերի, քաղաքական կամ տնտեսական դիվիդենտներ հավաքելու համար օգտագործելու փորձերը։ Դա արդեն եղել է, իսկ թե ինչով վերջացավ՝ բոլորս տեսանք։ Միաժամանակ չի կարելի մոռանալ 2018թ․-ին փողոց դուրս եկած հարյուր հազարավոր մարդկանց պահանջները․ դրանք արդարացի էին, ուստի այսօր էլ ուժի մեջ են մնում։ Գնացողները չկատարեցին, ուրեմն նոր եկողները պետք է անեն։