ԵՐԵՎԱՆ, 7 օգոստոսի – Sputnik. ՊԵԿ հետաքննության և օպերատիվ հետախուզության վարչության պետ Վահան Չարխիֆալակյանն այսօր կայացած մամուլի ասուլիսի ժամանակ անդրադարձել է չգրանցված աշխատատեղերի խնդրին։
«Մենք պարբերաբար ստանում ենք օպերատիվ տեղեկատվություն, որ տարբեր հարկ վճարողներ սահմանված կարգով չեն ձևակերպել իրենց վարձու աշխատողներին։ Ստանում ենք նաև տեղեկատվություն այն մասին, որ աշխատողները ձևակերպված են, սակայն եկամտի չափը պակաս է գրանցված»,– ասաց նա։
Վահան Չարխիֆալակյանը լրագրողների հետ զրույցում բացահայտեց նաև այն մարտավարական հնարքները, որոնցով հարկային մարմնի աշխատակիցները բացահայտում են նման դեպքերը։
Հանքեր, ծխախոտ ու կրթություն. ինչպես է ճգնաժամը խմբագրել ՀՀ խոշոր հարկատուների ցանկը
«Մենք այս տիպի տնտեսվարողների հետ աշխատելիս մեր աշխատանքները սկսում ենք արդեն իսկ աշխատանքից ազատված վարձու աշխատողների հետ` նրանց եկամտի չափը ճշտելով, քանի որ վերջիններս որևէ կաշկանդվածություն չեն ունենում մեզ իրենց եկամտի իրական չափն ասելու»,– պատմեց պաշտոնյան։
Այդուհանդերձ, այսօրինակ դեպքերը վարչության աշխատակիցների կատարած ընդհանուր բացահայտումների ու հարուցված քրեական գործերի հաշվեկշռում, Վահան Չարխիֆալակյանի խոսքով, այնքան էլ շատ չեն։ Շատ ավելի մեծ թիվ են կազմում իրական եկմուտներն ու շրջանառությունը թաքցնելու դեպքերը։
«Հարկ վճարողները մեծամասամբ հակված են ինքնակամ շտկելու թաքցված շրջանառության իրական ծավալները` դրանք ուռճացնելով ու որպես ծախս ներկայացնելով, քանի որ առկա իրավակարգավորումներով այդ կերպ խուսափում են նաև լրացուցիչ տույժ–տուգանքների վճարումից»,– ասաց նա։
Ինչ վերաբերում է փոխկապակցված բիզնեսներին, 2020թ.–ի հունվար–հուլիս ամիսների ընթացքում վարչության աշխատակիցները նման 100 հարկ վճարողների են հայտնաբերել։
Որքանո՞վ են ավելացել ՀՀ խոշոր հարկատուների վճարած հարկերը. Փաշինյանը նոր թվեր է հրապարակել
Այս դեպքում ևս Չարխիֆալակյանը լրագրողներից չթաքցրեց, թե ինչպես են իրենք փաստեր հավաքում երկու կամ ավելի բիզնեսների փոխկապակցված լինելու մասին։
«Եթե մենք հստակ գիտենք, որ երկու տնտեսվարողների իրական սեփականատերը հանդիսանում է մեկ անձ, նրա կողմից է ղեկավարվում, մենք մի խանութից կատարում ենք հսկիչ գնում, այնուհետև այդ գնված ապրանքը փոխում ենք երկրորդ խանութում, կամ մի խանութում ստանում ենք զեղչի քարտ, դա օգտագործում նք մյուս խանութում»,– ասաց նա` նման տնտեսվարողներին զգուշացնելով, որ սա իրենց բազմաթիվ մեթոդներից ընդամենը մեկ–երկուսն են։
Բազմաթիվ հարկ վճարողներ էլ իրենց հարազատների, ընկերների, բարեկամների անուններով գրանցում են կազմակերպություններ ու արհեստականորեն տրոհում են իրենց բիզնեսը, որպեսզի որպես փոքր բիզնես` քիչ հարկ վճարեն, ինչը ևս քրեական օրենսգրքով նախատեսված արարք է։
Հնարամիտ գործարարները գտել են նաև ԵԱՏՄ տարածքից ապրանք ներկրելու ու դրա դիմաց չհարկվելու ձևը։ Վահան Չարխիֆալակյանը լրագրողներին պատմեց, որ վերջինները պետռեգիստրում իրենց ընկեր–բարեկամների անունով տարբեր ընկերություններ են գրանցում, դրանց անվամբ ապրանքներ ներկրում, եկամուտ ստանում, իսկ երբ գալիս է հարկերը վճարելու ճամանակը, կեղծ սնանկացման գործընթաց են սկսում այդ ընկերություններում։
Չարխիֆալակյանի ներկայցրած վիճակագրության համաձայն` 2020 հունվար– հուլիսին ՊԵԿ հետաքննության և օպերատիվ հետախուզության վարչության կողմից ընդհանուր առմամբ 1750 օպերատիվ հետախուզական միջոցառում է իրականացվել, բացահայտվել է հարկային չարաշահումների 731 դեպք, որոնց արդյունքում պետությանը հասցված վնասը կազմել է 2.8 մլրդ դրամ։
«Կարգապահ հարկատուն ՊԵԿ–ի հետ պետք է խնդիր չունենա` անկախ վարակից». Գրիգորյան
Համեմատության համար նշենք, որ 2019թ.–ին բացահայտված չարաշահումների ընդհանուր գումարը 431 մլն դրամ էր։
Բացահայտված փաստերով հարուցվել է 89 քրեական գործտնտեսական գործունեության հարկային բնույթի հանցագործությունների, 14 քրգործ ապօրինի ձեռնարկատիրական գործունեության, 83 քրգործ` թմրամիջոցների և հոգեմետ դեղերի մաքսանենգության դեպքերով։