ՌԱԴԻՈ

300.1 հոդվածի արտահայտություններն ու Վենետիկի հանձնաժողովի սպասելի կարծիքը

Փաստաբան Արա Ղազարյանը Sputnik Արմենիայի եթերում անդրադարձել է Վենետիկի հանձնաժողովի խորհրդատվական կարծիքին, որն առնչվում է ՀՀ Քրեական օրենսգրքի 300.1 հոդվածին։ Ինչպես հայտնի է` այդ հոդվածով մեղադրվում է ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը։ 
Sputnik

 

300.1 հոդվածի արտահայտություններն ու Վենետիկի հանձնաժողովի սպասելի կարծիքը

Փաստաբան Արա Ղազարյանի դիտարկմամբ` նման կարծիքն ընդհանուր առմամբ սպասելի էր, որովհետև Վենետիկի հանձնաժողովը պետք է ասեր մի բան իրավական որոշակիության տեսանկյունից այնպես, ինչպես տասնամյակներ շարունակ արդեն իսկ սահմանված է եվրոպական իրավունքում, այսինքն` քրեական նորմը պետք է լինի կանխատեսելի, հստակ ու մանրամասն։ 

«Ըստ Վենետիկի հանձնաժողովի ` 300.1 հովածում կան արտահայտություններ, առանցքային արտահայտություններ, օրինակ` «սահմանադրական կարգի տապալում» կամ կոնկրետ «սահմանադրական նորմերի գործունեության դադարեցում», որոնք Վենետիկի հանձնաժողովի կարծիքով անորոշ են։ Բացի դրանից` համեմատական իրավունքում էլ իրենք չկարողացան բերել նման անոլոգիա, այսինքն` այդպիսի պրակտիկա տարբեր երկրներում նույնպես չկա, երբ սահմանադրական կարգի տապալումը մեկնաբանվում է այդ կերպ` հատկապես հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ բռնության օբյեկտիվ հատկանիշը հանված է այդ նորմից»,– նշում է փաստաբանը։

Ղազարյանի գնահատմամբ` եթե խոսքը վերաբերում է սահմանադրական կարգի տապալմանը, ապա օբյեկտիվ հատկանիշներից մեկը, որպես կանոն, պետք է լինի բռնության տարրը, որը տվյալ հոդվածում չկա, հետևաբար, ըստ Վենետիկի հանձնաժողովի` դա ընդհանուր առմամբ չի ապահովում կանխատեսելիությունը։ 

ՄԻԵԴ-ը հրապարակել է Ռոբերտ Քոչարյանի գործով ՍԴ հարցման խորհրդատվական կարծիքը

«Վենետիկի հանձնաժողովն, ըստ երևույթին, չի գտել նման իրավիճակներում գործող նման քրեական նորմեր։ Այդ կառույցը գուցե նկատի է ունեցել այն, որ նման փաստակազմով նման կարգավորում չեն կարողացել հայտնաբերել։ Ես ուսումնասիրել եմ մոտ 30 երկրների սահմանադրական կարգը տապալելու վերաբերյալ հոդվածների դիսպոզիցիան և կարող եմ ասել, որ ամեն տեղ կարմիր թելի պես անցնում է բռնության էլեմենտը, այսինքն` եթե կարգը տապալված է, ապա առնվազն մեկ էլեմենտ, մեկ օբյեկտիվ հատկանիշ շատ երկրների օրենսդրության մեջ կա, և դա բռնությունն է»,– նշում է փաստաբանը։ 

Ղազարյանի փոխանցմամբ` մեր Քրեական օրենսգրքի 300.1 հոդվածում չկա «բռնություն» հասկացությունը, հետևաբար, եթե այն ներառված լիներ, ապա քրեական իրավունքը ինչո՞ւ պետք է կառուցված լիներ ենթադրության վրա, արդյո՞ք այդ իրավունքը չպետք է կառուցված լինի կոնկրետ նշված նորմի հիման վրա։ Ըստ փաստաբանի` այս հանգամանքն անընդհատ կարելի է մեկնաբանել։ 

«Անորոշության մասին դատողություն չկա». դատախազությունը մեկնաբանել է վենետիկյան փաստաթուղթը

«Հարցրեք ցանկացած քաղաքացու` սահմանադրական կարգի տապալումը կարո՞ղ է ուղեկցվել բռնությամբ, թե՞ ոչ։ Այս նորմի պարագայում հնարավոր չէ ասել։ Մոտավորապես նույն եզրահանգման է եկել նաև Վենետիկի հանձնաժողովը։ Մնացածը պետք է թողնել դատարանների վրա, ձևավորված դատական պրակտիկայի ուժով պետք է ապահովվի կանխատեսելիություն։ 300.1 հոդվածը երբեք մեզանում որևէ մեկի նկատմամբ չի կիրառվել, այսինքն` կա նորմ, բայց զրո պրակտիկա»,– նշում է փաստաբանը։

Անդրադառնալով նշված հանձնաժողովի կարծիքում առկա եզրույթին, ըստ որի` մեղադրյալը չի կարող դատապարտվել, եթե նրա մեղքի վերաբերյալ դառ կասկածներ կան, Արա Ղազարյանն ընդգծում է, որ Վենետիկի հանձնաժողովը նկատի ունի նորմը և ասելով, որ մեղքի վերաբերյալ կասկած կա, նկատի ունի այն, երբ նորմն անորոշ է։

ՄԻԵԴ-ը հրապարակել է Ռոբերտ Քոչարյանի գործով ՍԴ հարցման խորհրդատվական կարծիքը