ԵՐԵՎԱՆ, 10 սեպտեմբերի – Sputnik. Տնտեսագետ Ատոմ Մարգարյանը կարծում է, որ թե՛ Կենտրոնական բանկի` գնաճի վերաբերյալ հաշվետվության հիմնավորումներում, թե՛ այդ մոտեցումները քննադատողների դատողություններում ճշմարտության որոշակի տարրեր կան։ Նա այս մասին ասաց Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում` անդրադառանալով ԿԲ–ի հրապարակած հաշվետվությանը։
Կենտրոնական բանկը օգոստոսի 30-ին հրապարակեց իր դրամավարկային ծրագրի հաշվետվությունը` նշելով, որ հաշվետու 12 ամսվա ընթացքում (2018-ի երրորդ եռամսյակից մինչև 2019-ի երրորդ եռամսյակ) շարունակել է խթանել բնակչության և բիզնեսի պահանջարկը և գնումները՝ նպաստելով գնաճի փոքր-ինչ բարձրացմանը: Վերջին մեկ տարվա ընթացքում գնաճը նվազել էր 4,1%-ից 1,5%` պայմանավորված համաշխարհային շուկաներում թույլ գնաճով: ԿԲ-ի խթանող միջոցների շնորհիվ առաջիկա ամիսների ընթացքում գնաճը փոքր-ինչ կբարձրանա և կաշխուժացնի տնտեսությունը:
«Եթե խնդիրը դիտարկենք քիչ ավելի երկարաժամկետ հեռանկարով, ապա, իհարկե, ցածր գնաճը չի խոսում տնտեսական իրական ակտիվության մասին: Բայց բնական է, որ կարգավորող մարմինները՝ Կենտրոնական բանկը, դրամավարկային ինստիտուտները ձգտում են համակարգը հնարավորինս հավասարակշռված և կառավարելի վիճակում պահել և թույլ չտալ մեծ գնաճային ճնշումներ»,–ասաց Մարգարյանը:
Սակայն մյուս կողմից, ըստ տնտեսագետի, պետք է հասկանալ, որ պայմանականորեն ասած՝ հետհեղափոխական ժամանակահատվածում, երբ ֆինանսական ռեսուրսների առավելագույն հասանելիության խնդիր է դրված, ընդլայնողական քաղաքականությունը պետք է նշանակի նաև որոշակի գնաճային ճնշումներ, դրամական զանգվածի ավելացում, ինչը սակայն Հայաստանում չի նշմարվում, հատկապես, եթե ուշադրություն դարձնենք ազգային արժույթի փոխարժեքի վարքագծին: Դրամը, նախ, որոշ չափով արժևորվեց, և արդեն մի տևական շրջան է, ինչ կայուն պահպանվում է: Կամ, Ատոմ Մարգարյանի խոսքով, հակառակն ենք տեսնում. դրամը ոչ միայն որոշակիորեն չի թուլանում, այլ մի բան էլ ամրապնդվում է:
«Եթե ընդհանրական գնահատական տանք ԿԲ վարքագծին, դա ավելի շատ պահպանողական քաղաքականություն է, քան ընդլայնողական: Մեր տնտեսությունը այդ առումով շարունակում է մնալ թերդրամայնացված։ Բոլոր դեպքերում ունենք մի իրավիճակ, երբ դրամավարկային քաղաքականությունը ավելի շատ չեզոք է, քան ակտիվ, աճին միտված վարքագիծ: Իմիջիայլոց, ԿԲ-ից բացի, նույնը վերաբերում է նաև կառավարությանը, քանզի հարկաբյուջետային քաղաքականությունը ևս պահպանողական է, հատկապես՝ ծախսային մասով, այդ թվում՝ կապիտալ ծախսերի մասով»,- ասում է տնտեսագետը:
Հունվարի 1-ից 3 հազար դոլարանոց «Օպել վեկտրան» կգնենք մինչև 5000–ով. Պանդուխտ Մարտիրոսյան
Այսինքն, եթե փորձենք ի մի բերել, ապա բավականին երերուն պատկեր է ուրվագծվում. մի կողմից ԿԲ-ն իր ունեցած գործիքակազմով ձգտում է հնարավորինս ցածր նիշի վրա պահել գնաճը, բայց մյուս կողմից նման քաղաքականությունը զսպում է տնտեսական հնարավոր ակտիվությունը և ներքին աղբյուրներից արվող ներդրումները: Իսկ կառավարությունն էլ, չնայած հարկային եկամուտների առաջանցիկ աճին, նաև պայմանականորեն ասած՝ նախկին չարաշահումների բացահայտումների համատեքստում պետական գանձարան մտած հավելյալ միջոցներին, չի շտապում խոշոր ֆինանսական ներարկումներ նախատեսող կապիտալ ծախսեր անել ՝ անխուսափելի գնաճ թույլ չտալու, այն հնարավորինս զսպելու տրամաբանությունից ելնելով:
Գնաճի նախատեսած ցուցանիշն ապահովել այդպիսով հնարավոր է, ու դա իր առավելություններն ունի, բայց մյուս կողմից` զսպման քաղաքականությունը վատ է նրանով, որ ինչ-որ պահից սկսած՝ բուն զսպումը վերածվում է արգելակի: