Լաուրա Սարգսյան, Sputnik Արմենիա
Կոկիկ սանրված սև վարսեր, վառ բլուզ ու գեղեցիկ տաբատ: Հայաստանի ամենատարեց մանկավարժ Մարիամ Տոնյանը մի քանի ժամով աշխատանքի է եկել Երևանի Չայկովսկու անվան միջնակարգ դպրոց, որտեղ հարմոնիա է դասավանդում:
100-ամյա Տոնյանն առանձնապես չի սիրում շփվել մամուլի հետ, ասում է` շատ է հոգնում: Նա մեզ մեկ րոպե տրամադրեց ու այդ կարճ ժամանակում հասցրեց բացահայտել իր երկարակեցության գաղտնիքը:
«Տեսեք` սրանք 100-ամյա կնոջ ձեռքեր են», – ասում է կինը` ձգելով երկար մատները:
Նա խոստովանում է, որ հազվադեպ է վատ տրամադրությամբ արթնանում, սակայն ցանկացած նման իրավիճակում օգնում է մարզանքը: Նա հենց մարզանքից է սկսում իր առավոտը. անկողնում պառկած` տրորում է ոտքերը, ձեռքերն ու գլուխը: Հետո արդեն կանգնած է նույնն անում: Ինքն իրեն վարժեցրել է օրը ճիշտ սկսել ու նույնիսկ ուղևորությունների ժամանակ չի մոռանում մարզանքի մասին:
«Ամեն օր մարզվում եմ: Մարզումները նույնքան կարևոր են, ինչպես ատամ մաքրելը, լվացվելը: Մի անգամ ջերմանավով Ճապոնիա էինք գնում, ես նավախցիկում էլ էի մարզվում: Հազվադեպ եմ վատ տրամադրությամբ արթնանում, բայց հենց մարզվում եմ, տրամադրությունս բարձրանում է, ու ամեն ինչ տեղն է ընկնում», – մեզ հետ զրույցում ասում է Մարիամ Տոնյանը, որին օրերս նախագահը «Երախտագիտության» մեդալով է պարգևատրել:
Տիկին Տոնյանը խոստովանում է, որ առաջին հերթին սիրում է ինքն իրեն, հետո արդեն երեխաներին, թոռներին, ծոռներին ու ծոռան երեխային: Նա երեք երեխա, յոթ թոռ, տասներկու ծոռ ու մեկ կոռ ունի: Ազատ ժամանակ աուդիոգրքեր է լսում, քանի որ տեսողությունն այլևս թույլ չի տալիս կարդալ: Պարտադիր մեկ գավաթ սուրճ է խմում: Տան բոլոր գործերն ինքնուրույն է անում, միակ բանը, որ չի անում, ճաշ եփելն է. երեխաներն ու թոռներն են օգնում:
Զրույցն ընդհատվում է, տիկին Տոնյանը շունչ է քաշում: Մի քանի վայրկյան անց շարունակում է: Լսում է գործընկերոջս հարցը, թե ինչպես է վերաբերվում պետական պարգևին, ու ժպտում է:
Իր հասակին բնորոշ իմաստությամբ և կանացի կոկետությամբ Տոնյանն ասում է. «Ես պարգևի մասին տեղյակ չէի: Իսկ ի՞նչ է այն փոխում: Թեև ամեն դեպքում հաճելի է, որ երկար տարիների (Տոնյանը դասավանդում է արդեն 82 տարի – խմբ.) գործունեությունը գնահատվել է: Բայց... միայն առողջություն լինի... որպեսզի կարողանամ շարունակել աշխատել», – խոստովանում է նա:
Մանկավարժը պատմում է, որ հարցազրույցներից մեկում, դիմելով Չայկովսկու անվան դպրոցի տնօրեն Մարտուն Կոստանդյանին, ասել է, որ իրեն հանկարծ չպետք է հեռացնի աշխատանքից, եթե ուզում է շարունակել ապրել:
Պարզվում է` այս պատմությունը շարունակություն ունի, որի մասին Sputnik Արմենիայի թղթակցին պատմեց դպրոցի տնօրենը:
«Սեպտեմբերի 1-ին հանդիպեցինք Մարիա Արշակովնայի հետ, շնորհավորեցինք միմյանց և իրար բեղմնավոր տարի մաղթեցինք: Ես այն ժամանակ նրան ասացի` Մարիա Արշակովնա, մի՞թե այսքան տարվա ընթացքում ես ձեզ նման բան եմ ասել, մի՞թե մեր հարաբերություններն այդպիսին են», – պատմեց տնօրենը:
Ինչին Տոնյանը պատասխանել է, որ ինքը շատ բան է տեսել իր կյանքում, այդ պատճառով էլ նման հայտարարություն է արել հարցազրույցում:
Նման զավեշտալի դեպքեր շատ են եղել: Երբ 2005 թվականին Կոստանդյանը դպրոցի տնօրեն է նշանակվել, քննաշրջանի ավարտից հետո մանկավարժները հավաքվել են մի բաժակ սուրճ և կոնյակ ըմպելու:
Կոստանդյանը նրանց նկատողություն է արել` խստորեն պահանջելով, որ նման բան չկրկնվի, և իր աշխատասենյակ է մտել:
«Տասը րոպե անց մտնում է Մարիա Արշակովնան և ասում ինձ` Մարտուն ջան, ես հարգում եմ քեզ, և եթե դու ես ասում, խնդիր չկա: Պարզապես առանց այդ ամենի կորում է քննությունների իմաստը», - պատմեց Կոստանդյանը:
Նա Տոնյանին իր հենարանն է համարում երաժշտական աշխարհում, մարդու, որը քայլում է ժամանակին համընթաց:
Հիշեցնենք, որ հունիսի 13-ին ՀՀ նախագահ Արմեն Սարգսյանը 100 տարեկան Մարիամ Տոնյանին պարգևատրել է «Երախտագիտության» մեդալով: