«Մեզ բմբուլ պետք չի». ի՞նչ կլինի, երբ Հայաստանը առաքյալների թվով նախարարություններ ունենա

Մեզ բմբուլ պետք չի։ Եթե ավելի գրական՝ փետուր: Եթե ավելի կոնկրետ՝ նախարարություն: Կարճ ասած՝ Հայաստանին կարծես այլևս պետք չեն մշակույթի, գյուղատնտեսության, էներգետիկ ենթակառուցվածքների նախարարությունները: Հա, նաև՝ սփյուռքի:

Հայրենի կառավարությունում, գիտեք, սեփական կառուցվածքի փոփոխության նախագիծ է մշակվել: Այն շուտով ու ամենայն հավանականությամբ կներկայացվի խորհրդարանականների դատին:

Սեփական «Իմ քայլը» խմբակցության հետ երեկվա հանդիպումից հետո տարածքային կառավարման և զարգացման նախարար Սուրեն Պապիկյանը լրագրողների հետ զրույցում նկատեց, որ եթե կարիք լիներ նախագիծը շտապ ներկայացնելու, ապա կառավարությունը կարող էր որոշում ընդունել ու այն միանգամից բերել ԱԺ: «Պրոցեսը բնականոն հունով ընթանում է: Հաջորդ փուլով (նախագիծը) կհայտնվի կառավարության նիստում, ապա կբերվի ԱԺ: Գաղտնիք չկա, ոչինչ չի արվում կուլիսների հետևում, բոլորին ամեն ինչ հայտնի և պարզ է»,-ասաց Սուրեն Պապիկյանը:

Հայտնին, հնարավոր է, հայտնի է, բայց այ պարզության պահով վերապահումներ կան: Հատկանշական է, օրինակ, որ e-draft կայքում, որտեղ զետեղված է նախագիծը, դրանով ակտիվորեն հետաքրքրված 283 քաղաքացիների միայն 8 տոկոսն է «կողմ» արտահայտվել, իսկ ճնշող մեծամասնությունը՝ 261 օգտատեր կամ 92 տոկոսը, «դեմ» է քվեարկել: Դե, քննադատական մեկնաբանությունների մասին էլ չասենք:

Կառավարության կառուցվածքում փոփոխություններ կատարելու, նախարարությունների քանակը կրճատելու և 17-ից 12-ի հասցնելու մոտեցման հիմքում գործող իշխանությունը դնում է կառավարման արդյունավետության բարձրացման ու նաև ուռճացված համակարգի կրճատման անհրաժեշտությունները: Ոչ ոք չի հակաճառի այն իմաստով, որ այո, անհրաժեշտ է և՛ արդյունավետությունը բարձրացնել, և՛ ուռճացվածության խնդիրը հաղթահարել:

Բայց կան «բայց»-եր:

Մի առիթով, ոչ այնքան վաղուց, թեթևակի հեգնել էի, թե կարելի է առհասարակ 1 (մեկ) նախարարություն ունենալ՝ ԱԻՆ, այսինքն՝ ամեն ինչի նախարարություն: Ու վերջ: Հարգելի գործընկերոջս երկրորդելով նշեմ, որ սա հեգնանք էր, ասել կուզի, որ եթե ցանկություն չկա սատիրային հասնելու, ապա չարժե կատակը որպես գործողության ուղեցույց ընկալել: Քավ լիցի, 12 նախարարություն պահպանվելու է: Առաքյալների ու տարվա ամիսների թվով: Այսինքն՝ դեռ կրճատելու և խտացնելու տեղ կա:

Վերադառնանք սակայն բուն խնդրին: Շատերը հիմնականում կենտրոնացել են այն հանգամանքի վրա, որ նախատեսված է չունենալ առանձին մշակույթի նախարարություն, այլ այն միավորել ներկայիս ԿԳ նախարարությանն ու համապատասխանաբար ունենալ կրթության և մշակույթի նախարարություն:

Տվյալ դեպքում, ինչպես ասվում է, կյանքը ցույց կտա, թե դա ինչ կտա: Էականը այն է, որ ներկայացվի ընկալելի ու հիմնավորված մշակութային քաղաքականություն և իրականացվի այն: Սակայն դատելով հատկապես մշակույթի ոլորտի ներկայացուցիչների բացասական արձագանքներից` կարծես քաղաքականության հարցում բացեր կան: Ըստ որում` այնքան, որ նույնիսկ ընկալելի քաղաքականության մասին դժվար է խոսել: Այնպես չէ, թե առաջներում այս իմաստով երկնքից աստղեր էին իջեցվում, բայց դրանից դեռ չի հետևում, որ նորությունը պիտի երկու, անգամ երեք գերատեսչությունների մեխանիկական միաձուլումը լինի (ըստ նախագծի՝ սպորտն էլ է միանում ապագա ԿՄՆ-ին):

Ճիշտն ասած, ավելի շատ անհանգստացրեց գյուղատնտեսության նախարարության ճակատագիրը: Այն, իհարկե, գործառութային իմաստով չի վերանում, այլ նախատեսված է միավորել տնտեսական զարգացման և ներդրումների նախարարությանը և ապագա «միաձուլվածքն» անվանակոչել ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարություն:

Հետաքրքրաշարժ մտահղացում է, իհարկե: Տա Աստված, հետաքրքրաշարժից ծիծաղաշարժի չվերածվի: Առաջներում, իհարկե էլի եղել է էկոնոմիկայի նախարարություն, ու ոչ մեկի մտքով չէր անցնում գյուղնախարարությունը, կներեք, պատվաստել մեկ այլ գերատեսչության հետ: Հիմա, երևում է, ինչ-որ նոր տեսակի էկոնոմիկայի նախարարություն է լինելու: Միչուրինյա՛ն...

Ինչո՞ւ է առանձնապես կարևոր թվում հենց գյուղնախարարության հարցը: Կարիք կա՞ բացատրելու, որ մեր երկրի բնակչության մի զգալի մասի զբաղվածությունն ու եկամուտը, ինչպես նաև՝ տնտեսական արդյունքի մի նկատելի ծավալն ապահովվում է գյուղատնտեսությամբ, սկսած պտղաբուծությունից, հողագործությունից, այգեգործությունից, անասնապահությունից, վերջացրած արդեն գյուղմթերքի իրացմամբ ու դրա ենթակառուցվածքներով, վերամշակմամբ, անհրաժեշտ նյութերի ու մեքենա-մեխանիզմների մատակարարմամբ և այլն, և այլն: Դեռ չենք խոսում բուսաբուծության և սերմերի, վնասատուների դեմ պայքարի, անասնաբուժական առանցքային խնդիրների ու կոմպլեքս միջոցառումների, հողերի աղակալման կամ, օրինակ, ջերմատնային տնտեսությունների զարգացման քաղաքականության ու մնացած այլևայլ խնդիրների մասին:

Այսինքն իր տնտեսական ծավալային ընդգրկմամբ ու կենսական նշանակությամբ, կարծում ենք, դեռևս անհրաժեշտ է, որ մեր երկրում լինի գյուղատնտեսական քաղաքականությամբ զբաղվող, այն մշակող հղկող ու հատկապես՝ իրականացնող առանձին գերատեսչություն: Միայն կառուցվածքային փոփոխության աներևույթ աստծուն է թերևս հայտնի, թե ինչ կլինի արդեն փոփոխված էկոնոմիկայի նախարարության կազմում գործող գյուղատնտեսական ստորաբաժանման աշխատանքի արդյունքը կամ ինչ պտուղներ այն կտա: Համարենք դա ագրոփորձարարական մոտեցում:

Ի դեպ, նախանշած փոփոխություններից հետո հայրենի կառավարության կազմում թերևս կարելի է սուպերգերատեսչություն համարել տարածքային կառավարման և զարգացման նախարարությունը, որը կլանելու է էներգետիկ ենթակառուցվածքների և բնական պաշարների նախարարությունը, բացի այդ՝ տրանսպորտի, կապի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարարության կողմից իրականացվող տրանսպորտի, այդ թվում՝ ճանապարհների ոլորտին առնչվող բոլոր լիազորությունները և գործառույթները: Դա էլ ամենը չէ, քանզի նույն գերատեսչության ենթակայությանը կհանձնվեն նաև պետգույքի կառավարման, ինչպեսև՝ ջրային կոմիտեն, իսկ նախարարությունն էլ կկոչվի՝ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների:

Մնում է միայն վերացական հուսալ, որ իրականացվելիք կառուցվածքային փոփոխությամբ չեն ցանվի այնպիսի շաղգամներ, որ հետո պապը կանչի տատիկին ու... մնացածին: