ԵՐԵՎԱՆ, 30 հուլիսի — Sputnik. Հայ ինժեներ Բագրատ Ռաշոյանը «երկար դիմացող» անօդաչու սարք է ստեղծել։ Եթե սովորական քաղաքացիական մոդելները 20–30 րոպե (առավելագույնը մեկ ժամ) են թռչում, ապա այս նորը` երկուսուկես ժամ։
Ռաշոյանը մինչև 9 տարեկանը Հայաստանում է ապրել։ Հետո նրա ընտանիքն արտասահման է մեկնել։ Այնտեղ նա ավարտել է դպրոցը, հետո` Մանչեսթերի համալսարանը։ Ապա Հայաստան է վերադարձել։ Այստեղ նա արդեն երեք տարի է աշխատում է անօդաչու սարքերի ստեղծման վրա` իր Aerospace ստարտափի շրջանակում։
ԱԹՍ–ն ավելի նման է ինքնաթիռի, քան կվադրակոպտերի։ Այն պետք է մեծ լինի, որ կարողանա իր վրա կրել նկարահանման ու վերլուծության համար նախատեսված սենսորները։
Մոդելները դեռևս պատրաստում են քաղաքացիական օգտագործման համար։ Դրանք այստեղ էլ կարող են օգտակար լինել։
Այստեղ կարելի է ցանկացած սենսոր տեղադրել։ Օրինակ` բույսերում քլորոֆիլի քանակը հաշվարկող սենսոր։ Դրանից հետո կարելի է մեծ տարածքների վրա բույսերի հիվանդությունների հստակ քարտեզ ստեղծել։
«Կամ կարելի է ենթակառուցվածքը գրանցող սենսոր տեղադրել։ Օրինակ` ջրատար խողովակների կամ գետնի տակի կոյուղու ճեղքվածքները կամ երկաթուղու վիճակը գրանցող։ Մի խոսքով` բազում սենսորներ ու բազում կիրառություններ», – ավելացրեց Ռաշոյանը։
Մոդելի քիթն ու առաջին հատվածը շրջահոսելի են, համապատասխանում են աերոդինամիկայի կանոններին։ Իսկ կորպուսը պատրաստված է ապակե թելիկներից, այդ պատճառով այն «չի վախենում» կոռոզիայից։
Սարքը հրթիռի պես ուղղահայաց դիրքից է թռչում, մինչև 80 կմ/ժ արագություն է հավաքում ու մինչև 2,5 ժամ է մնում է վերևում, իսկ վերադառնալիս նույնպես ուղղահայաց է իջնում։ Մոդելը կարող է թռչել —25–ից +40 ջերմաստիճանի տակ, մինչև 12 կմ/ժ քամու դեպքում։
«Մենք նախագծում ենք ոչ միայն թռչող սարքը, այլև սենսորների մի մասը։ Բայց մենք դեռ ճանապարհի կեսին ենք։ Վերջերս թվով երրորդ մոդելն ենք հավաքել։ Այնքան կհավաքենք, մինչև վստահ լինենք, որ իսպառ անվտանգ է», – ասաց Ռաշոյանը Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում։
Ռեկորդսմեն սարքերի ստեղծման հարցում Բագրատին օգնում են սովորական դպրոցականները։ Դիլիջանի Կենտրոնական դպրոցում նա հավաքել է երեխաներին, որոնք ուզում են փորձել իրենց ավիամոդելիզմի մեջ։ Նրանք դեռ դպրոցը չեն ավարտվել, բայց արդեն պրակտիկա են անցնում։
«Ասեմ, որ երեխաներն այստեղ շատ խելացի են։ Իհարկե, բոլորը չէ, որ ինքնուրույն են կարողանում գործել, բայց բոլորը միանգամից ամեն ինչ հասկանում են։ Լավ է, որ մենք պարապելու տեղ ունենք։ «Այբ» հիմնադրամը դպրոցում ժամանակակից ուսումնական լաբորատորիա է բացել։ Այնտեղ կարելի է պարապել երեխաների հետ ու նույնիսկ որոշ մասեր պատրաստել», –ասում է Ռաշոյանը։
Նրա առաջին նպատակն է սեփական հաստոցներ ձեռք բերել։ Աերոդինամիկան կողքից ռոմանտիկ գիտություն է թվում, բայց իրականում այստեղ ամեն ինչ շատ ճշգրիտ ու հստակ է։
Նորույթը ներկայացվել է Sevan Startup Summit 2018 միջազգային մրցույթում։ Մրցույթն անցկացվել է Եվրամիության Eu4Business, Միջազգային զարգացման գերմանական գործակալության (GIZ), Startup Armenia հիմնադրամի և այլ կազմակերպությունների աջակցությամբ։