ԵՐԵՎԱՆ, 22 հունիսի — Sputnik. Նախիջևանում, հայ-ադրբեջանական սահմանին իրավիճակի սրացումն ավելի վտանգավոր է, քան Արցախում, Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում ասաց ՌՊՀՀ արտասահմանյան տարածաշրջանային ուսումնասիրությունների և արտաքին քաղաքականության ամբիոնի դոցենտ Սերգեյ Մարկեդոնովը։
«Կարելի է հիշել 2015 թվականի վերջին տեղի ունեցած դեպքերը, երբ Ամանորի նախաշեմին Տավուշում սրվեց իրավիճակը։ Արցախյան հակամարտության սահմաններից դուրս գտնվող հատվածներն ավելի վտանգավոր են», — ասաց Մարկեդոնովը։
Արցախի դեպքում, նրա խոսքով, գոնե Անջեյ Կասպրշիկ կա` իր փոքրիկ մոնիթորինգային առաքելության թիմով` 10 հոգուց պակաս 193 կմ-ի վրա։ Գոնե հասկանալի է Արցախի շուրջ ընթացող բանակցությունների հիմքը։
Ինչ վերաբերում է Նախիջևանին, ապա նման հիմք չկա։ Հակամարտությունը միջպետական է դառնում, քանի որ միջազգայնորեն ճանաչված սահման է։
«Հայաստանը Նախիջևանի համար որևէ պահանջ չի ներկայացնում։ Ազգայնական դիսկուրս կա երկրի ներսում, բայց դա լուրջ չէ, ես խոսում եմ պաշտոնական գծի մասին», — ասաց Մարկեդոնովը։
Նրա խոսքով` մկանների խաղ է ցուցադրվում, ինչը զարմանալի չէ։ Բաքուն առաջին տարին չէ, որ բանակցությունները զուգակցում է ռազմական ճնշման հետ։ Ադրբեջանը բավարարված չէ ստատուս-քվոյով և ամեն կերպ ուզում է փոխել այն։
«Համոզված չեմ, որ Բաքուն կարող է որևէ ակտիվ ռազմական գործողություններ սկսել, սակայն Նախիջևանի հարցում ադեկվատ աղբյուրների պակաս կա», — ասաց Մարկեդոնովը։
Նրա խոսքով` տեղեկատվական պատերազմի պայմաններում դժվար է ռացիոնալ կորիզ գտնել։ Նա կարծում է, որ Նախիջևանում` Ադրբեջանի ենթակայության տակ գտնվող տարածքներում, որոշակի աշխուժացում կա։
«Հասկանալու համար, թե որքան կարևոր է դա ռազմավարական տեսանկյունից, հնարավոր է այնտեղ գնալու և տեղանքն ու մերձակա ճանապարհը տեսնելու դեպքում։ Ե՛վ Արցախի, և՛ Նախիջևանի հետ կապված իրավիճակը թեստավորում է, դիրքերը տեղաշարժելու փորձ, և այդ փորձերը կարող են հաջող լինել, իսկ կարող են նաև հաջող չլինել։ Վտանգն այդտեղ է», — ասաց Մարկեդոնովը։
Միևնույն ժամանակ, փորձագետի խոսքով, հարցն այն չէ, որ Բաքուն պատերազմ է ուզում։ Նրա կարծիքով` ի տարբերություն Սահակաշվիլու, Ալիևն ավելի հանգիստ և ռացիոնալ քաղաքական գործիչ է։ Նա ռիսկային քայլերի չի դիմի` հույս ունենալով, որ Թուրքիան կամ Արևմուտքը կաջակցեն։
Թուրքիան շատ զբաղված է Մերձավոր Արևելքում, և կովկասյան աշխարհաքաղաքականության մեջ հավելյալ ներքաշվելը նրան այդքան էլ չի հետաքրքրում։ Առավել ևս, որ, ըստ Մարկեդոնովի, Էրդողանը Մոսկվայի հետ համագործակցության իր ծրագրերն ունի։
Հարաբերությունների ամբողջական խզումը Թուրքիայի շահերից չի բխում։ Արևմուտքը ևս այդ տարբերակը չի դիտարկում։
Այդ պատճառով էլ, նրա խոսքով, Ադրբեջանը հազիվ թե կարողանա որևէ զգալի աջակցություն ստանալ։
Մյուս կողմից` բուն հակամարտության տրամաբանությունը հուշում է, որ երբ ինչ-որ ընդլայնում ես սկսում, պատասխանը կարող է լինել ոչ այն, ինչի հույս ունես, այլ ավելի խիստ։
«Վտանգը սա է։ Արցախյան հակամարտության հարցում բանակցությունների որոշակի ձևաչափ կա, որոշակի շրջանակ, այստեղ դա չկա», — ընդգծեց Մարկեդոնովը։
Փորձագետի խոսքով` ինքն արդեն 5 տարի է` ուշադրություն է հրավիրում այն հանգամանքին, որ գլխավոր խնդիրը նույնիսկ ոչ թե Արցախն է, այլ հայ-ադրբեջանական սահմանը։
Ադրբեջանի պաշտպանության նախարար Զաքիր Հասանովը վերջերս հայտարարել է, թե իբր հաջող գործողությունների արդյունքում ադրբեջանական բանակը «11 հազար հեկտար է ազատել օկուպացիայից»։ Ի պատասխան ՀՀ ՊՆ-ն «շնորհավորել» է Հասանովին «սեփական տարածքներն ազատագրելու» կապակցությամբ։