Արամ Գարեգինյան, Sputnik
Մեր առաջին պատմության հերոսուհին Նաիրա Մանուկյանն է, որը ներկայացնում է Հայաստանի ՓՄՁ ասոցիացիան, նա Granatus արտահանող ընկերության և Export Bridge նոր նախագծի հիմնադիրն է։
Օրերից մի օր՝ 2006-ին, բրիտանացիներն ու ամերիկացիները մտան խանութներ ու տեսան հայկական նռան հյութ… Դե իհարկե, փոքր-ինչ շտապեցինք: Բայց հենց այդ ժամանակից Նաիրան սկսեց իր ամենօրյա աշխատանքը վաճառքների համար:
Խնդիրների դեպքում Նաիրան իր համար բացառեց «դե չստացվեց էլի…», «էլի թուրքերը գլխներիս սարքեցին» և այլ արդարացումները: Նա սկսեց կրկնակի ուշադրությամբ հետևել հաճախորդներին:
Շատերին դեմքով էր ճանաչում, որովհետև աշխատանքը սկսել էր ոչ թե հսկա ցանցերից, այլ փոքր ու միջին խանութներից: Դրանցից մեկն էր, օրինակ, Լոնդոնի Startisans-ը: Այնտեղ հավաքվում են startup artisans, այսինքն սկսնակ արհեստագործները: Հաճախ հենց նրանք կամ նրանց ընտանիքի անդամները զբաղվում են նաև վաճառքով:
Իզուր են ասում, թե անգլիացիները սառն են: Երբ հաճախորդը գոհ էր մնում, մեզանից պակաս չէր ուրախանում: Ժպտալով մոտենում, ասում էին՝ ինչ լավն էր ձեր ապրանքը: Էլի ունե՞ք: Եթե դուր չէր գալիս, հանգիստ բացատրում էին, թե ինչու:
Վաճառողը կարող է և պետք է «թաթախվի» այդպիսի առօրյա մանրուքների մեջ, համոզված է Նաիրան: «Քանակով մենք մրցակցել չենք կարող Թուրքիայի կամ Հնդկաստանի հետ: Նրանց մթերքն այնքան շատ է, որ ցանցերի մենեջերներն իրենք են գալիս այնտեղ՝ապրանք ընտրելու: Դեռ ոչ ոք Հայաստան չի գա: Հետևաբար մենք պիտի առաջարկենք», — ասում է նա:
Միշտ չէ, որ փոքր արտադրողները գիտեն, թե ինչպես է պետք հետևել որակին ու արժեքին: «Բայց դա նրանց մեղքը չէ: Մեր խնդիրն է՝լինել ոչ միայն միջնորդ, այլև խորհրդատու», — ասում է Մանուկյանը:
Զինված իր գիտելիքներով՝ Նաիրան իր ուսերին կառնի առևտրի մի նոր կամուրջ՝ Export Bridge: Այն կդառնա առևտրի հարթակ՝ դեպի Արևմուտք արտահանելու համար: Դրանից կկարողանան օգտվել փոքր ու միջին արտադրողները, լինեն դա Մեղրու կամ Նոյեմբերյանի չրագործ ընտանիքները, Տաթևի հուշանվերների վարպետը կամ շոկոլադի փոքր արտադրամասերը, որոնք գործում են Երևանում: Նաիրա Մանուկյանը պատրաստ է ձեռք մեկնել բոլորին: