Առանց պլաստիկայի ծերանալու և կինոյի մասին․ անկեղծ հարցազրույց Մարինա Յակովլևայի հետ

- Արևի և ջերմության զգացումով: Ինձ համար Հայաստանն արևն է, մրգերը, հոյակապ չրերը, գեղեցիկ բնությունը, բարի մարդիկ։ Հետաքրքրական դեպք եղավ փոխանակման կետում. այնտեղ աշխատող տղամարդն ինձ ճանաչեց և ասաց, որ մանկուց շատ է սիրում։ Շատ հաճելի էր։

-Ես հիշում եմ ժամանակներ, երբ կինոթատրոններում ասեղ գցելու տեղ չկար։ Հետո եկավ մի շրջան, երբ ֆիլմերը սկսեցին նայել տանը, համակարգչով։ Հիմա հանդիսատեսը վերադառնում է կինո․ չէ՞ որ մեծ էկրանին ֆիլմ նայելը արվեստի առանձնահատուկ ընկալում է։

-Ինձ համար դժվար է դիտել ֆիլմեր, որտեղ դաժանությու, եկեղեցու հասցեին հայհոյանք կամ կրոնի նկատմամբ ծաղր կա։ Տրագիկոմեդիաներ եմ սիրում, լիրիկական մելոդրամաներ, կատակերգություններ։ Իսկ հետաքննություններով, դիակներով ու ավտոմատներովֆիլմերը հաստատ ինձ համար չեն, ուղղակի անջատում եմ հեռուստացույցը։

- Ինձ հետաքրքրում են մարդկային փոխհարաբերությունների մասին ֆիլմերը, հոգեբանական դրամաները, հայրենասիրական ֆիլմերը: Միայն գարնան ընթացքում յոթ առաջարկ եմ մերժել։ Նույնիսկ եթե սցենարը լավն է, ես «սև» կամ դիակներով ֆիլմերում չեմ նկարահանվում։ Խորհրդային տարիներին կինոն դաստիարակում էր, հայրենասիրական զգացմունքներ էր առաջացնում, ստիպում էր ձգտել ավելի լավը դառնալ։ Այսօր էլ պետք են այդպիսի ֆիլմեր։

-Շատ դժվար է 150-ից ավելի դերերից մեկն առանձնացնել։ Բայց ինձ մոտ եմ զգում «Московская сага»-ի իմ հերոսուհու և «Любовь не картошка» ֆիլմի Վալերիա Ուսկովայի հետ։ Վերջերս «Старушки в бегах»-ի երկու եթերաշրջան դուրս եկավ, երրորդը պատրաստվում է։ Այդ դերը նույնպես համահունչ է ինձ։ Երբեմն համաձայնում եմ էպիզոդիկ դերերի, որպեսզի փորձեմ ինձ նոր դերում և չձանձրացնեմ հեռուստադիտողին։

- Հաճոյախոսության համար շնորհակալ եմ, բայց գիտեք, ինձ միշտ օգնել է այն, որ ես ինձ երբեք գեղեցիկ չեմ համարել: Դերասանուհու, ինչպես ցանկացած այլ կնոջ համար, գլխավորը բարությունն է, մարդկանց հանդեպ բաց լինելը և արժանապատիվ ծերանալու ունակությունը: Չարությունն ու նախանձը մարդուն դարձնում են անհրապույր, իսկ ներքին լույսը, բարյացակամությունն ու դրական տրամադրվածությունը շատ ավելի գրավիչ են, քան ձգված մաշկը:

Կարևոր է ինքդ քեզ ընդունել այնպիսին, ինչպիսին կաս, և արժանապատվորեն ծերանալ: Ես դեմ եմ արմատական միջամտություններին և արմատական փոփոխություններին։ Այսօր գեղեցկությունը բնական ձևով պահպանելու բազմաթիվ եղանակներ կան՝ դեմքի վարժություններ, մերսումներ, խնամքի միջոցներ։ Այս ամենն օգնում է պահպանել երիտասարդությունն առանց ծայրահեղությունների:

-Երկար ժամանակ ես առհասարակ ոչինչ չէի օգտագործում ալերգիայի պատճառով։ Մի անգամ ամառանոցում մանկական քսուք գտա՝ Սվերդլովսկում արտադրված, քսեցի դեմքիս ու գնացի նկարահանման։ Դիմահարդարն ասաց, որ դեմքս մարգարտի նման է դարձել։ Այդ օրվանից այդ կրեմը իմ ամենասիրելի միջոցն է։ Դա, իհարկե, ավելի շատ կատակ է։ Կարծում եմ՝ իմ դեպքում գլխավոր դերը խաղացել է ժառանգականությունը։ Բայց ամենակարևոը՝ յուրաքանչյուրը պետք է գտնի այն, ինչը հենց իրեն է հարմար, և սիրի ինքն իրեն այնպիսին, ինչպիսին կա։

-Այո, Բորիս Գրաչևսկին էլ էր այդ մասին ասում։ Ինձ համար իսկապես դժվար է չար կերպարներ խաղալը. ես վատ եմ դիմանում ուրիշի ագրեսիային, այն ինձ շփոթեցնում է։ Ես սկսում եմ ընկճված զգալ: Նման դերերի համաձայնում եմ միայն այն դեպքերում, երբ հերոսները զղջում են: Այդպես էր, օրինակ, «Наградить (посмертно)» ֆիլմում, որտեղ ես գող կնոջ, բանդիտուհու դեր էի խաղում, կամ «Нечаянная радость» ֆիլմում՝ Արմեն Բորիսովիչ Ջիգարխանյանի հետ։ Այնտեղ իմ հերոսուհին զղջում է, և դա թույլ է տալիս ինձ ներքուստ արդարացնել նրա գործողությունները։ Ոմանց չարագործների դերերը հեշտ են տրվում, բայց դա հաստատ իմը չէ։

-Չեմ կարող ասել, թե հաճախ։ Ես ինձ երգող դերասանուհի չեմ համարում, բայց երգել շատ եմ սիրում։ Վերջերս սկավառակներ գնեցի և հաճույքով լսում եմ, մանկությունս եմ հիշում։ Այն ժամանակ շատ կատարողներ բառացիորեն «արտաբերում էին» իրենց երգերը, և ինձ այդ ձևը շատ հոգեհարազատ է։ Այն անկեղծ և մտերմիկ է հնչում, ի տարբերություն այն երգերի, որ հիմա հաճախ հնչում են։ Հանդիսատեսը սիրում է, երբ ես երգում եմ բեմից, դա ոգեշնչում է։ Կարծում եմ՝ պետք է որևէ նոր բան ձայնագրել, որպեսզի սրտամոտ լինի։ Որովհետև երգը արձագանք է գտնում քո մեջ, այն անպայման հանդիսատեսի մոտ էլ արձագանք կգտնի։

-Որևէ ջերմ, դրական բան, հույս ու թեթևություն տվող։ Հիմա ինձ հոգեհարազատ երգեր փնտրելու փուլում եմ։

-Կարծում եմ՝ կարևոր է սովորել ուրիշների սխալներից։ Դա տեղի էր ունենում «պերեստրոյկայի» շրջանում, 90-ականներին և 2000-ականներին։ Շատերն այն ժամանակ հեռանում էին ՝ մտածելով, որ արտասահմանում կյանքն ավելի լավ կլինի։ Իսկ մենք շատ էինք հյուրախաղերի գնում ու հասկացել էինք, որ խնդիրներն ու դժվարությունները ամեն տեղ նույնն են։

90-ականներին ես Իսրայելում հյուրախաղերի էի և ինքս ինձ հարց տվեցի. «Ես ի՞նչ կարող էի անել այստեղ»։ Այն ժամանակ ես հայտնի արտիստուհի էի, ամբողջ Խորհրդային Միությունն էի շրջել։ Իսկ այնտե՞ղ: Լեզու չգիտեմ, կամ հատակ պետք է մաքրեմ, կամ սպասարկեմ։ Հանուն ինչի՞: Հանուն կրուասանի, թե՞ պարմեզան պանրի: Այդ պահին հասկացա, որ չեմ ուզում արտագաղթել։

Հիշում եմ, թե գնացածները ինչպես էին տանջվում։ Վալենտին Նիկուլինը, օրինակ, ուժգին նոստալգիա էր ապրում։ Վլադիմիր Պրոկոֆևը նույնպես։ Շատերը վերադառնում էին՝ հասկանալով, որ արտերկրում նրանց միայն ստորացուցիչ դրություն է սպասվում։

-Չեմ ուզում կտրուկ լինել, բայց մեր ժամանակ ֆիլմերն իսկական էին։ Գուցե դա ինչ-որ նոր ու հետաքրքիր բան է, բայց հնարավոր է՝ ավելի լավ կլինի ուղղակի հիշեցնել հին ֆիլմերի մասին կամ դրանք հարմարեցնել ժամանակակից հանդիսատեսին։ Օրինակ՝ «Դիվերսանտի» դեպքում, որտեղ ես նկարահանվել եմ, շարունակությունը մի քիչ «կարտոնային» էր, արհեստական։ Չնայած, նոր սերունդը ամեն ինչի սովոր է․․․

Մենք հաճախ են ամերիկյան ֆիլմերը կուռք դարձնում, ինձ համար դա անհասկանալի է։ Այս, խորը ֆիլմեր կան, օրինակ՝ Միլոշ Ֆորմանի աշխատանքները։ Բայց մասսայական մշակույթը կրկնօրինակելու իմաստ չեմ տեսնում։

-Ինչպես ասում են՝ եթե ուզում ես Աստծուն ծիծաղեցնել, պատմիր նրան ծրագրերիդ մասին։ Բայց ես շատ հյուրախաղերի եմ գնում, առջևում նկարահանումներ են և ներկայացումներ։ Սերգեյ Նովոժիլովի հետ փառատոնների ենք գնում, որոնք հանդիսատեսին ուրախացնում են, իսկ մեզ՝ արտիստներիս, ոգեշնչում։ Առաջ հյուրախաղեր չէի սիրում, երեխաներս փոքրի էին, տնից գնալը դժվար էր։ Իսկ հիմա հյուրախաղերը իմ ուրախությունն են։ Նոր քաղաքներ, նոր մարդիկ, նոր խոհանոցներ․․․ Իսկապես հետաքրքիր է և ոգեշնչող։