ԵՐԵՎԱՆ, 18 հոկտեմբերի – Sputnik. Հայկական դրամի արժևորումն «ուտում» է հանքերի արտահանման հասույթի մի մասը։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում նման հայտարարություն արեց «Մեղրաձոր Գոլդ» ընկերության տնօրեն Վարդան Մարգարյանը։
Նրա խոսքով՝ ընկերության դոլարային հասույթը ստիպված են լինում դրամի փոխել ոչ շահավետ փոխարժեքով։
Մյուս կողմից, սակայն, դրամի նկատմամբ ավելի էժան դոլարը թույլ է տալիս ավելի շահավետ պայմաններով գնել հանքավայրի համար ներկրվող տեխնիկան։
«Սկզբում ֆինանսները պետք է նորմալ լինեն, որ ես այդ տեխնիկան կարողանամ գնել։ Իսկ մեզ բանկերն այժմ գրեթե չեն վարկավորում. այդ արժութային անկման պատճառով մենք նրանց համար ռիսկային ենք դարձել»,–նշեց Մարգարյանը։
Նշենք, որ ընկերությունն իր ոսկու խտանյութն անմիջապես արտերկիր չի արտահանում, այլ մատակարարում է Արարատի ոսկու կորզման ֆաբրիկա, որտեղ արտադրվում է Դոռեի համաձուլվածք (մաքուր ոսկու կիսաֆաբրիկատներ): Բայց երկրի ներսում կամ նրա սահմաններից դուրս լեռնամետալուրգիական արտադրանքի վաճառքի ժամանակ հաշվարկները կատարվում են դոլարով՝ Լոնդոնի մետաղների բորսայի (LME) փոխարժեքով։
Հարցին, թե կարո՞ղ է արդյոք հարաբերականորեն փոքր Մեղրաձորի հանքն ավելացնել արդյունահանման ծավալները, եթե ՀՀ-ի խոշորագույն` Սոթքի հանքավայրում արդյունահանումը նվազի անվտանգության հարցերի պատճառով (Սոթքը գտնվում է Ադրբեջանի հետ սահմանին), Մարգարյանը նշեց, որ արդյունահանման ծրագրով, որը համաձայնեցված է կառավարության հետ, «Մեղրաձոր Գոլդը» չի կարող որոշակի ծավալից ավել արդյունահանել:
«Նրանք պատրաստ են մեզանից ցանկացած ծավալ ընդունել, բայց մենք ունենք սահմանափակում՝ տարեկան 60 հազար տոննա հանքաքար» - պարզաբանել է Մարգարյանը:
Ստեղծված իրավիճակում հանքավայրում կրճատումներ չկան ու չեն նախատեսվում, սակայն ընկերությունն ուզում է բանկերի հետ բանակցություններ վարել ավելի մատչելի վարկավորման շուրջ, մինչև դրամի փոխարժեքը վերադառնա նախկին ցուցանիշներին, կամ մինչև ընկերությունները կկարողանան հարմարվել դրան:
Նշենք, որ նույն հարցը պատրաստվում է բարձրացնել նաև Հայաստանի հանքագործների ու մետալուրգների միությունը, որը միավորում է ոլորտի ձեռնարկությունները: 2022 թվականի մարտից` Ուկրաինայում հակամարտության սկսվելուց և Ռուսաստանի, Ուկրաինայի և Բելառուսի քաղաքացիների Հայաստան մուտք գործելուց հետո, դոլարը Հայաստանում էժանացել է մոտ 15%-ով (մոտ 480-ից մինչև 405 դրամ)։
Դա կապված է Հայաստանի ֆինանսական համակարգ արտարժույթի ներհոսքի հետ (ծրագրավորողների ու ֆինանսիստների եկամուտներից, որոնք եկել են այդ երկրներից ու շարունակում են աշխատել արևմտյան ընկերությունների հետ)։ Ավելացնենք, որ S&P վարկանիշային գործակալության կանխատեսմամբ` նման իրավիճակը չի կարող երկար պահպանվել. ռելոկանտների ժամանումից առաջացած կապիտալի ներհոսքը կդանդաղի, իսկ պահանջարկը, որը նրանք ստեղծում են Հայաստանում ապրանքների և ծառայությունների համար, կարող է կրճատվել, եթե նրանք տուն վերադառնան: