Ալեքսանդր Խրոլենկո, ռազմական վերլուծաբան
Սու-57 կործանիչների սերիական արտադրությունը, որը մեկնարկեց 2020 թվականի ամռանը, թույլ է տալիս Ռուսաստանի պաշտպանական արդյունաբերական համալիրի նպատակային ամբողջ միջոցներն ու գիտատեխնիկական ռեսուրսներն ուղղել վեցերորդ սերնդի ՄիԳ-41 նախագծի իրականացման արագացմանը, որի հիմքում ՄիԳ-31 բացառիկ կործանիչի հայեցակարգն է։ Հիմք, որը շատ լուրջ ուշադրության է արժանի։
Նախորդի` ՄիԳ-31–ի հիմնական արագությունը ռեկորդային 2.3 Մախ է (առավելագույնը` 2.8 Մախ)։ Չնայած հինգերորդ սերնդի մարտական մեքենաների հայտնվելուն` չորրորդ սերնդի ՄիԳ-31 ծանր կործանիչը համարվում է աշխարհի ամենահզոր օդային մարտիկը։
Կործանիչը կարող է 3000 կմ/ժամ արագությամբ ավելի քան 9 տոննա կշռող զինանոց կրել և զենք կիրառել մինչև 25 հազար մետր բարձրությունների վրա։
Հիպերձայնային հրթիռներով ՄիԳ-31ԲՄ–ն մի քանի րոպեում օդ է բարձրանում և դուրս գալիս գրոհման սահմաններ. թիրախը հրամանատարական կետերն են, ավիակիրները, ինչպես նաև հակառակորդի` մինչև 3000 կմ հեռավորության վրա գտնվող այլ կարևոր ռազմական օբյեկտները (առանց վերալիցքավորման)։
Ս-500 համակարգն առաջին գնորդներն ունի սպառազինությունների համաշխարհային շուկայում
ՄիԳ-31-ի համար մշակված Ռ-37 հրթիռը մինչև 400 կմ հեռավորության վրա կարող է խոցել ԱՎԱԿՍ ինքնաթիռներ, օդային հրամանատարական կետեր և լցանավեր։ ՀՕՊ–ՀՀՊ ոլորտում ՄիԳ-31 չորս կործանիչները կարող են ճակատային հատվածով վերահսկել 300 կմ խորությամբ 1000 կմ օդային տարածք։ Օդանավում առկա ռադիոլոկացիոն կայանը թիրախները տեսնում է մինչև 320 կմ հեռավորության փոքր, միջին և մեծ բարձրությունների վրա։ Ինքնաթիռն ավտոմատ կերպով ուղեկցում է մինչև 10 թիրախ և ընտրում 4-6 հիմնականները` մինչև 200 կմ հեռավորության վրա միաժամանակյա խոցման համար։
Չորրորդ սերնդի ՄիԳ-31 կործանիչների ակնառու բնութագրերի ֆոնին վեցերորդ սերնդի ՄիԳ-41 հայտնվելը կարող է ֆանտաստիկ ու ոչ իրական թվալ, բայց ինքնաթիռը գոյություն ունի, ընդ որում` արդեն ոչ միայն գծագրերի տեսքով։
Վեցերորդ սերնդի հզորությունը
Հեռահար խոցման ՄիԳ-41 հեռանկարային ավիացիոն համալիրը մշակվում է ՄիԳ-31–ին փոխարինելու համար։ Վստահություն կա, որ «ՄիԳ» կորպորացիան վեցերորդ սերնդի կործանիչն օդ կբարձրացնի առաջիկա տարիներին։ Առանձին հատկանիշները հսկայական որակական ցատկ են մատնանշում։
Դեռևս 2018 թվականի օգոստոսին ՄիԳ-41-ի փորձագիտական աշխատանքների փուլում «ՄիԳ» կորպորացիայի գլխավոր տնօրեն Իլյա Տարասենկոն հայտնել էր, որ տեխնոլոգիապես բոլորովին նոր ինքնաթիռը թռիչքներ է կատարելու 4-5 Մախ արագությամբ (ավելի քան 6000 կմ/ժ) և խնդիրներ է կատարելու տիեզերքում։ Հայտնի է, որ մշակվում է կառավարվող սարք, որը հեռանկարում վեցերորդ սերնդի ՄիԳ-41 կործանիչի անօդաչու տարբերակի բազային արտադրության է անցում կատարելու։
Սպառազինության ծավալն ու բնութագրերը դեռ չեն բացահայտում, բայց կարելի է ենթադրել, որ նորագույն ՄիԳ-41–ը հավանաբար ՄիԳ-31ԲՄ–ից կժառանգի հիպերձայնային հրթիռով «Կինժալ» ավիացիոն համալիրը, որին «հասանելի» են հավանական հակառակորդի` մինչև 2000 կմ հեռավորության վրա գտնվող բոլոր առկա և հեռանկարային ՀՕՊ–ՀՀՊ համակարգերը։ Ավելի վաղ Ռուսաստանի ՕՏՈւ նախկին գլխավոր հրամանատար Վիկտոր Բոնդարևը լրագրողներին հայտնել էր, որ ՄիԳ-41-ը կրելու է «օդ–օդ» Ռ-37 հեռահար հրթիռներ, ինչպես նաև բոլորովին նոր հրթիռներ։ Որսացող կործանիչը ակնառու թռիչքային որակներ է ունենալու, իսկ նրա սպառազինությունը նկատելիորեն կամրացնի Ռուսաստանի հակահրթիռային պաշտպանությունը։
Բալթիկ-սևծովյան թիրախը․ «Պրոմեթեյը» խոցում է 550 կմ հեռավորության թիրախները
Այսօր նոր սերնդի ավիացիոն հրթիռներ են ստեղծվում, սրընթաց զարգացում է ապրում լազերային զենքը։ «Իզվեստիայի» տեղեկություններով` վեցերորդ սերնդի կործանիչը հիպերձայնային հրթիռներ խոցելու ունակությամբ մեծ հեռահարության բազմաֆունկցիոնալ որսացող հրթիռային համակարգ է ունենալու։
Military Watch պարբերականն իր գնահատականներում և կանխատեսումներում ավելի հեռու է գնացել. ՄիԳ-41 գերձայնային ինքնաթիռը համատեղելու է ՄիԳ-25 և ՄիԳ-31 կործանիչների առավելությունները` էապես կատարելագործելով դրանք հաջորդ սերնդի տեխնոլոգիաների հաշվին, կարողանալու է սպառնալ հակառակորդի տիեզերական սարքերին։
The National Interest վերլուծական պարբերականը ՄիԳ-41–ին հրապարակումների մի ամբողջ շարք է նվիրել, դրանցից մեկում նշվում է, որ վեցերորդ սերնդի ռուսական խորհրդավոր կործանիչը կարող է փոխել խաղի կանոնները։ Եվ դրա հետ դժվար է չհամաձայնել։
Առանձնահատկություններ
Եթե դատենք ըստ նախագծային բնութագրերի ու հեռանկարային ինքնաթիռների պատկերների, ապա ՄիԳ-41 կործանիչը ստեղծվում է թռչող թևի սկզբունքով, ինչը կապահովի մանևրելու բարձր հնարավորություն, թույլ կտա գրեթե աննկատ լինել և զարգացնել հիմնական գերձայնային արագություն` ավելի քան 4500 կմ/ժ։
Այստեղ անհրաժեշտ է հասկանալ, որ չորրորդ սերնդի ՄիԳ-31–ը երկարատև դինամիկ և ջերմաստիճանային ծանրաբեռնվածությանը դիմանում է ամուր կմախքի հաշվին, որի 50%–ը պողպատից է, 33%–ը` ալյումինե համաձուլվածք, 16%–ը` տիտանից։
Հավանաբար ՄիԳ-41–ում կկենտրոնանան տիեզերական տեխնոլոգիաներն ու ռադարների համար անտեսանելի, ինչպես նաև բեռնվածության, բարձր և ցածր ջերմաստիճանների (գերձայնին մոտ արագությունների վրա թռչող սարքը պլազմայի ամպով է պարուրվում, այն դեպքում, երբ նախորդը` ՄիԳ-31–ը, հաջողությամբ շահագործվում էր հյուսիսային բևեռային շրջանից դուրս Ֆրանս Իոսիֆի երկրի սառցե օդանավակայաններում) նկատմամբ դիմացկուն կոմպոզիտային նյութերը։
Որտեղի՞ց է առաջացել Ղարաբաղում թուրքական ԱԹՍ-ների արդյունավետության մասին միֆը
Կոնստրուկտորները պետք է բարդագույն տեխնոլոգիական խնդիրներ լուծեն։ Մասնավորապես, որսացող կործանիչին օժտեն արհեստական ինտելեկտով։ Չէ՞ որ կառավարման ռոբոտացված համակարգերն ավելի արագ են արձագանքում սպառնալիքներին ու թիրախներին, անխոչընդոտ հաղթահարում են ծանրաբեռնվածությունը` կատարելով գերձայնայինին մոտ արագություններով մանևրումներ (մարդու ֆիզիոլոգիական հնարավորությունները սահմանափակ են)։ Մի շարք երկրների մասնագետներ անհամբեր սպասում են աշխարհի ամենաարագ ՄիԳ-41 կործանիչի առաջին թռիչքին։ Գեներալ–գնդապետ Վիկտոր Բոնդարևի գնահատմամբ` զորքերը նոր մեքենան կկարողանան ստանալ ոչ շուտ, քան 2025 թվականին։
ՄիԳ-41 բազմաֆունկցիոնալ կործանիչի նախագծի իրականացումը ՄիԳ-31–ի սովորական փոխարինում չէ, այլ տեխնոլոգիական հեղափոխություն, վեցերորդ սերնդի կործանիչ ավիացիայի հիմնական չափանիշների ձևավորում։ Եվ այդ առումով Ռուսաստանը բոլորից առաջ է անցել աշխարհում։