Զորացրվելուց տասը տարի անց սեփական զորամասն այցելելու լավ առիթ այս օրերին, ինքնըստինքյան հասկանալի է, չկա։ Չնայած ուրախացրեց այն փաստը, որ այդ զորամասի ծառայողները պատերազմից չնչին կորուստներով են վերադարձել։
Տեսնելով առաջին դիրքում ժամապահ կանգնած զինվորին՝ զգաստ ձգված դրոշի կողքին, հիշեցի զորամասի հրամանատարներից մեկին, որը զոհվեց այս պատերազմի ընթացքում. փոխգնդապետ Կարեն Սիմոնյանին։ Մի անգամ նա զինվորներից մեկին, որն առանձնապես ոգևորված չէր դրոշի մոտ ժամապահ կանգնելու մտքից, բացատրում էր, որ իրականում «դրոշի 24 ժամ վերակարգն» ամենապատվավորն ու ազնիվն է։
«Ուրիշ վերակարգի ժամանակ ստիպված ես պատվի առնել ուրիշներին, այստեղ ամեն անցնողը պատվի է առնում դրոշին, իսկ դու և դրոշն այդ պահին մի ամբողջություն եք, փաստացի` բոլորը քեզ են պատվի առնում»,-խրատում էր նորակոչիկին։
Հիշում եմ, թե ինչպես այդ խոսքերից հետո զինվորը լուռումունջ գնաց իր վերակարգը կատարելու ու ինչ-որ առանձնահատուկ հպարտությամբ ու թրթիռով անցկացրեց անքուն գիշերը դրոշի մոտ։
Զորամասի մոտ մեզ դիմավորող զինվորի աչքերը տխրությամբ լի էին, և ես հանկարծ ցանկություն ունեցա պատմել նրան իրեն այդքան նման հոգնած ու տխուր զինվորի մասին, որին ժամանակին ոգեշնչել էր Սիմոնյանը։ Հետո գլխի ընկա, որ վերակարգի ընթացքում զինվորն իրավունք չունի երկխոսության մեջ մտնել։ Եվ հետո, հիմա ո՞վ տխուր չէ։
Շտաբում հանդիպեցի սպաներին, որոնցից մի քանիսին տեսնելու առիթ էի ունեցել դեռ 10 տարի առաջ։
Հարցուփորձ արեցի այն ժամանակվա ծառայակիցներիս մասին։ Պարզվեց՝ մեկին դատել են կաշառակերության համար, երկրորդը դուրս է եկել բանակից, երրորդը թողել է զինվորական ծառայությունն ու մեկնել Ռուսաստան՝ բիզնեսով զբաղվելու, մեկ ուրիշի կոչումը բարձրացրել են. մինչև հանձնելը պահել էր Օմարում իր դիրքերը, վերադարձել տուն։ Եվ շատ ուրիշների մասին, որոնք չեն վերադարձել։
«Մառոզ Ալիկն» ու ապրիլի 2–ի լուսաբացը. ինչպես են ապրում զոհված փոխգնդապետի զավակները
Չվերադարձածների թվում էր 40 ադրբեջանցի զինվորական ոչնչացրած 35-ամյա փոխգնդապետ Սիմոնյանը։ Մի քանի օրից պետք է գնդապետի կոչում ստանար․․․
-Իսկ ո՞նց եղավ Սիմոնյանի հետ, ինչ-որ մեկը տեղյա՞կ է,-հարցրի հյուծված սպաներին։
Կարճատև լռություն տիրեց, ապա նրանցից մեկը ծխախոտ վառեց ու խռպոտած ձայնով պատմեց․
«Նրա մահից մի օր առաջ ընկերն էր զոհվել թշնամու գրաված դիրքերում։ Սիմոնյանն ասաց, որ հաջորդ օրը դիրքը պետք է նորից գրավենք, որպեսզի ինքը կարողանա դուրս բերել զոհված ընկերոջ մարմինը։ Այդպես էլ ստացվեց՝ դիրքը գրավեցինք, դրոշը դրեցինք, բայց թշնամու կրակը չէր դադարում։ Ասում են՝ վերջին բանը, որ իր կյանքում տեսավ փոխգնդապետ Սիմոնյանը՝ ծածանվող հայկական եռագույնն էր․․․»։
Հետդարձի ճանապարհին նորից անցա դրոշի հետ միաձուլված հոգնած, բայց զգաստ կանգնած ժամապահի կողքով։ Կանոնակարգը խախտելով` քաղաքացիական հագուստով ու առանց գլխարկի պատվի առա՝ ի հիշատակ Կարեն Սիմոնյանի ու բոլոր հերոսների, որ ընկան հանուն այս դրոշի։
Ինչպես առաջ շարժվել, ինչ դասեր քաղել պատերազմից. մտավորականները վերլուծում են ներկան