ԵՐԵՎԱՆ, 11 նոյեմբերի –Sputnik. Հայաստանը պետք է ակտիվորեն աշխատի ԱՄՆ նորընտիր նախագահ Ջո Բայդենի վարչակազմի հետ, որպեսզի կարողանա որոշակի հաջողություններ գրանցել ոչ միայն հայ-ամերիկյան հարաբերություններում, այլև ազդել ԱՄՆ-ի արտաքին քաղաքականության վրա, որից շատ առումներով կախված է հայկական հարցի զարգացումնե ու Նահանգների կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը։
Սենատոր եղած ժամանակ Բայդենը պաշտոնապես հայտարարել է, որ աջակցում է Հայոց Ցեղասպանության մասին 106-րդ բանաձևին, որը ժամանակին ընդունել Կոնգրեսի ներկայացուցչների պալատը։
Բանաձևի համաձայն` նախագահը պետք է ամեն տարի ապրիլի 24-ի ուղերձում օգտագործեր «ցեղասպանություն» եզրույթը։ Բացի այդ, Բայդենն աջակցել է ներկայացուցիչների պալատի և սենատի կողմից Ցեղասպանության հետ կապված բանաձևերի ընդունմանը 2019թ․-ին։ Նա խոստացել է նախագահ ընտրվելու դեպքում ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը։
Շնորհավորելով Բայդենին նախագահ ընտրվելու առթիվ, երեկ հայկական հարցի վերաբերյալ նրա այդ դիրքորոշումն ընդգծել է նաև ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։ Նա նշել է, որ հայ ժողովուրդը գնահատում է նրա «սկզբունքային դիրքորոշումը Հայոց ցեսպանության ճանաչման և նրա իրավունքների պաշտպանության հարցում»։
Թուրքիան չի հրաժարվել Հայոց ցեղասպանության քաղաքականությունից. Փաշինյան
ԱՄՆ-ի կողմից Ցեղասպանության ճանաչման հավանականությանը, սակայն, ցեղասպանագետ Սուրեն Մանուկյանը կասկածամտորեն է վերաբերվում։ Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում Մանուկյանն ասաց, որ ամերիկյան քաղաքական գործիչ լինելը մի բան է, ԱՄՆ նախագահ լինելը՝ մեկ այլ բան, և այդ երկու կարգավիճակները կարող են հակասել միմյանց։ Պատմությունը մի շարք օրինակներ է հիշում, երբ ԱՄՆ նախագահի թեկնածուն մի դիրքորոշում ուներ, իսկ ընտրվելուց հետո՝ բոլորովին այլ։
Մանուկյանը հիշեցրել է, որ մինչև փոխնախագահ դառնալը Բայդենը լիովին հայամետ դիրքորոշում ուներ, Հայոց Ցեղասպանության ճանաչման կողմնակից էր։
«Նա կողմնակից էր Ցեղասպանության հետ կապված այն բոլոր բանաձևերին, որոնք առաջարկվում էին Կոնգրեսին։ Սակայն արդեն Օբամայի վարչակազմում փոխնախագահի պաշտոնում դադարեց ակտիվ մասնակցություն ունենալ այդպիսի գործընթացներում»,-ասաց Մանուկյանը։
Մասնագետը չի ուզում կանխատեսումներ անել, թե ինչ դիրորոշում կունենա այդ հարցում նախագահ Բայդենը։ Նա ընդգծեց, որ որոշ դեպքերում Հայոց ցեղասպանության թեման Հայաստանի և հայերի վերահսկողությունից դուրս է եկել։ Այն ակտիվորեն իրենց նպատակների համար օգտագործում են միջազգային խաղացողները՝ արտաքին խնդիրներ լուծելու համար։
Մանուկյանը նշեց, որ այն պահին, երբ ԱՄՆ-ն ցանկանա ճնշում գործադրել Թուրքիայի վրա, կարող նորից խաղարկել Ցեղասպանության թեման։ Հենց այդպես եղավ 2019թ․-ին, երբ ԱՄՆ ներկայացուցիչների պալատն ու Սենատը երկու ամիս տարբերությամբ Հայոց ցեղասպանության ճանաչման բանաձև ընդունեցին։
«Այսօր Ցեղասպանության ճանաչման կամ չճանաչման հարցը կախված չէ այդ հարցում Բայդենի անձնական դիրքորոշումից։ Ես հակված եմ հավատալու, որ իբրև ԱՄՆ նախագահ` նա բացահայտ հայամետ դիրքորոշում ունի, ճանաչում է Հայոց ցեղասպանությունը, սակայն Բայդեն-նախագահը կգործի այնպես, ինչպես նրան կթելադրի ԱՄՆ արտաքին քաղաքականությունը»,-ասաց Մանուկյանը։
Նա նշեց, որ այստեղ արդեն գործուն դեր պետք է խաղա հայկական դիվանագիտությունը։ Ուստի Երևանն արդեն հիմա պետք է սկսի աշխատել Բայդենի վարչակազմի հետ հայ-ամերիկյան հարաբերությունների ուղղությամբ։ Մանուկյանը նշեց, որ Թրամփի նախագահության տարիներին երկկողմ հարաբերությունների հստակ օրակարգի պակասություն էր զգացվում։
Էրդողանն ընդդեմ Հայոց ցեղասպանության, կամ ինչից է այդքան վախենում Անկարան
Փորձագետը նաև ընդգծեց, որ անհրաժեշտ է միջազգային հանրությանը հասցնել, որ Ցեղասպանության ճանաչումը կարևոր է ոչ միայն պատմական արդարության վերականգնման տեսանկյունից։ Դա Հայաստանի ազգային անվտանգության հարց է։
«Այն, որ Թուրքիան շարունակում է անպատիժ մնալ նախորդ դարում կատարած հանցագործությունների համար, նրան հակահայկական քաղաքականության մեջ ակտիվ ներգրավվելու ազատություն է տալիս։ Բացի այդ, Անկարայի անպատժելիությունը հանգեցնում է նրան, որ այն վտանգավոր է դառնում ոչ միայն Հայաստանի, այլև հարևանների, Եվրոպայի համար»,-ասաց Մանուկյանը։
Նա ընդգծեց, որ այս համատեքստում Ցեղասպանության ճանաչումը ոչ թե պատմական արդարության վերականգնում է, այլ այսօրվա Թուրքիային պատասխանատվության կանչելու կոչ։
Իր հերթին փորձագետ Սուրեն Սարգսյանը Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում նշեց, որ Երևանը պետք է ԱՄՆ նորընտիր նախագահի վարչակազմի հետ աշխատի բոլոր ուղղություններով։
«Մենք պետք է աշխատենք Բայդենի վարչակազմի հետ (որի հետ ավելի շատ կապեր ունենք, քան Թրամփի վարչակազմի հետ), օգտագործելով նաև սփյուռքի հնարավորություններն ու կապերը»,-ասաց Սարգսյանը։
Թուրքիայի հեղինակությունն ընկնում է. ի՞նչ կապ ունի Հայոց ցեղասպանության հարցը
Նրա խոսքով՝ Թրամփի վարչակազմի հետ Հայաստանը երկկողմ հարաբերությունների ակտիվ օրակարգ չի կառուցել։ Չի եղել նաև երկու երկրների նախագահների մակարդակով հանդիպում, իսկ այդպիսի բան ԱՄՆ նախորդ նախագահների օրոք չէր եղել։
Փորձագետը նշեց, որ հիմա ամեն ինչ շատ առումներով կախված է այն բանից, թե Հայաստանը որքան արդյունավետ կկարողանա օգտագործել իր կապերը՝ արդյունքի հասնելու համար։