ԵՐԵՎԱՆ, 7 նոյեմբերի – Sputnik. Աստիճանաբար հրաժարվել թուրքական ապրանքների յուրաքանչյուր տեսակից ու էկոնոմիկայի նախարարության կից գործարարների համար խորհրդատվական կենտրոն ստեղծել։ Ահա թե առաջին հերթին ինչ պետք է անեն իշխանությունները թուրքական ապրանքների մուտքը փակելուց հետո տնտեսավարողներին սատարելու համար։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում նման տեսակետ հայտնեց «Մանթաշով» գործարարների միության նախագահ Վահրամ Միրաքյանը։
Հոկտեմբերի 20-ին ՀՀ կառավարությունը որոշեց արգելել թուրքական ծագում ունեցող ապրանքների ներմուծումը։ Որոշումն ուժի մեջ կմտնի 2020 թվականի դեկտեմբերի 31-ից` 6 ամիս ժամկետով։ Սահմանափակումները չեն տարածվում այն ապրանքների վրա, որոնք միջանկյալ սպառման են կամ որևէ արտադրող օգտագործում է իր արտադրությունը կազմակերպելու համար։
Ընդհանուր առմամբ Հայաստանում 80 հազար գործարար կա, որոնցից 60 հազարը շուկաներում են աշխատում։ Նրանցից 30 հազարը զբաղվում են թուրքական ապրանքի ներմուծմամբ։
Հայաստանն ազատ առևտրի պայմանագրեր կկնքի Եգիպտոսի ու Իրանի հետ. նախարար
Միրաքյանի խոսքով՝ Թուրքիայից Հայաստան երեք տեսակի ապրանք է բերվում՝ միրգ, հագուստ և կենցաղային իրեր։
«Բնականաբար, ապրանքները պետք է արգելվեն, սակայն հարցի տեխնիկական կողմն էլ կա։ Պետք է աստիճանաբար հրաժարվել թուրքական ապրանքի յուրաքանչյուր տեսակից։ Իմ կարծիքով՝ հիմա արդեն կարելի էր արգելել ցիտրուսային մրգերի ներմուծումը», - ասաց նա։
Միրաքյանի խոսքով՝ թուրքական միրգը կարելի է փոխարինել հունականով կամ իրանականով։ Ոչինչ, եթե դրանք թուրքականից մի փոքր ավելի թանկ լինեն, կարելի է պայմանավորվել։
Ինչ վերաբերում է հագուստին, ապա գործարարներին պետք էր գոնե կես տարի ժամանակ տալ․ հունվարի մեկից տասնյակ հազարավոր ընտանիքներ կարող են առանց եկամտի մնալ, քանի որ նոր շուկա գտնելն այդքան էլ հեշտ չի լինի։
«Մարդը 20 տարի մի ուղղությամբ է աշխատել, ու հիմա նրան դժվար կլինի երկու ամսվա մեջ անցել նոր շուկայի», - ասաց Միրաքյանը։
Մյուս կողմից՝ նա կարևորեց ներմուծված ու տեղական ապրանքի տարբերակումը։ Տեղական արտադրանքը խթանելու համար Միրաքյանն առաջարկում է գործարարներին ազատել հարկերից։
Փորձագետը նպատակահարմար է համարում էկոնոմիկայի նախարարությանը կից խորհրդատվական կենտրոն բացել բիզնեսին օգնելու համար։ Սկզբնական փուլում գործարարները կկարողանան իրենց խնդիրներով ու հարցերով դիմել կենտրոն, որտեղ հարցերը կուսումնասիրվեն, ու խորհրդատվություն կտան։
Ռազմական դրությունն իր ազդեցությունն է ունեցել տնտեսության վրա. Մհեր Գրիգորյան
«Օրինակ՝ բիզնեսմենը չի կարող, պայմանականորեն ասած, Չինաստանից թուղթ բերել, բայց այդ նույն թուղթն ավելի հարմար գնով լինի մեկ այլ երկրում, ինչի մասին գործարարը կարող է չիմանալ։ Նա համապատասխան խնդրով կդիմի կենտրոնին, և նրան կներկայացնեն այլընտրանքային տարբերակը», - ասաց Միրաքյանը։
Նա ընդգծեց, որ դա բիզնեսին թույլ կտա համարվել նոր իրողությանը։
«Կասեցում» քաղաքացիական շարժման համակարգող, գործարար Սամսոն Գրիգորյանն էլ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում նշեց, որ լավ կլինի՝ թուրքական ապրանք ներմուծողները վերապրոֆիլավորվեն և սկսեն այստեղ հագուստ արտադրել։
Մասնագետը վստահ է, որ հայկական ապրանքանիշները կարող են այնպիսի հագուստ արտադրել, որը և՛ որակով, և՛ դիզայնով կգերազանցի թուրքականին։
Sputnik Արմենիան դիմեց նաև ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարություն՝ հասկանալու համար, թե ինչ է անում գերատեսչությունը բիզնեսին աջակցելու համար։ Նախարարությունից պատասխանեցին, որ այժմ վերլուծում են ապրանքների այն տեսակները, որոնց մատակարարումներն արգելվելու են։
«Դրանք պետք է փոխարինվեն կա՛մ տեղական, կա՛մ երրորդ երկրների արտադրանքով։ Նախարարությունը համապատասխան աշխատանք է իրականացնում տնտեսվարող սուբյեկտներին խորհրդատվական ծառայություններ տրամադրելու համար», - նշեցին գերատեսչությունից։
Նաև շեշտեցին, որ նախարարությունը բաց է ու պատրաստ մասնավոր սեկտորին տրամադրելու ցանկացած խորհրդատվական ծառայություն, եթե դրա անհրաժեշտությունը կա։ Նշեցին, որ այս պահին ոչ ոք օգնության խնդրանքով չի դիմել իրենց։ Ամենայն հավանականությամբ գործարարներն ինքնուրույն են փորձում հարմարվել։
Վերջին տարիներին Հայաստանը տարեկան 250-270 միլիոն դոլարի ապրանք է ներմուծել Թուրքիայից։