ԵՐԵՎԱՆ, 30 հոկտեմբերի – Sputnik. Իրանի նախագահի հատուկ բանագնաց, փոխարտգործնախարար Աբբաս Արաղչին ՌԻԱ Նովոստիին տված հարցազրույցում ասել է, որ Թեհրանը պատրաստ է միջնորդի դեր ստանձնել Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման հարցում և հուսով է, որ իր ծրագիրը կօգնի կայուն խաղաղության հասնել։
Արաղչին նշել է, որ ԻԻՀ–ն մշտապես հայտարարել է հրադադարի հաստատմանն օժանդակելու, երկխոսություն սկսելու և խաղաղություն ու հանգստություն հաստատելու իր պատրաստակամության մասին։ Նա ընդգծել է, որ ԻԻՀ–ն լավ հարաբերություններ է պահպանում երկու երկրների հետ` Հայաստանի և Ադրբեջանի։
Արաղչին շեշտել է, որ իրանական նախաձեռնության մանրամասները գործընկերներին ներկայացնելիս` Թեհրանը մեծ ուշադրությամբ է վերաբերվել հակամարտության գործողությունների ուսումնասիրմանը, հաշվի է առել երկու երկրների` ինչպես Հայաստանի, այնպես էլ Ադրբեջանի նպատակները։
«Եվ այնպիսի առաջարկ ենք արել, որ այն ընդունելի լինի, տարածաշրջանի ազդեցիկ երկրները կարողանան մասնակցել, և հույս ունենք, որ այդ ծրագիրը ճանապարհ կհարթի Լեռնային Ղարաբաղում կայուն խաղաղություն հաստատելու համար», – ընդգծել է Արաղչին։
Ըստ նրա` դա հեշտ չէ, քանի որ բազմաթիվ խնդիրներ կան, այդ թվում «միջամտությունը տարածաշրջանից դուրս ու նրանց կողմից, ովքեր այս տարածաշրջանում խաղաղություն չեն ուզում»։ Արաղչին չի պարզաբանել, թե խոսքն ում մասին է, բայց ավելի վաղ նա ՌԻԱ Նովոստիին ասել էր, որ կարգավորմանը կարող են մասնակցել և՛ Ռուսաստանը, և՛ Թուրքիան։
«ԻԻՀ–ի ջանքերն ու նախաձեռնությունները չեն ժխտում այս հակամարտության կարգավորմանն ուղղված այլ նախաձեռնություններն ու ջանքերը, բայց մենք համոզված ենք, որ տարածաշրջանային ճգնաժամերը տարածաշրջանային լուծում ունեն», – եզրափակել է դիվանագետը։
Հիշեցնենք` Հայաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարներ Զոհրաբ Մնացականյանն ու Ջեյհուն Բայրամովը հոկտեմբերի 9–ին Մոսկվա էին մեկնել` խորհրդատվություններ անցկացնելու։ ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովի հետ համատեղ հանդիպումը տևեց գրեթե 11 ժամ և ավարտվեց համաձայնագրի ընդունմամբ, որը հակամարտության կարգավորման չորս կետ է պարունակում։
Մասնավորապես, կողմերը պայմանավորվեցին, որ հոկտեմբերի 10-ին, ժամը 12։00-ից սկսած հումանիտար նպատակներով հրադադար կհաստատվի ռազմագերիներին, այլ պահվող անձանց և զոհվածների մարմինները փոխանակելու համար՝ Միջազգային Կարմիր խաչի չափանիշներին համապատասխան։ Հրադադարի վերաբերյալ պայմանավորվածությունից հետո Ադրբեջանը շարունակեց հրետակոծել Արցախը։
Հոկտեմբերի 17-ին ՀՀ արտգործնախարարությունը հայտնեց, որ Հայաստանի Հանրապետությունը և Ադրբեջանի Հանրապետությունը երկրորդ պայմանավորվածությունն են ձեռք բերել. որոշվել է հոկտեմբերի 18-ին, տեղական ժամանակով ժամը 00:00-ից հաստատել մարդասիրական զինադադար։
Արցախի ՊԲ–ն, սակայն, հոկտեմբերի 18-ի առավոտյան տեղեկացրեց, որ 07:20-ի սահմաններում հրետանային ակտիվ կրակից հետո ադրբեջանական զինուժը հարավային ուղղությամբ անցել է հարձակման: Երկուստեք եղել են զոհեր ու վիրավորներ:
Հոկտեմբերի 26-ին ՀՀ ԱԳՆ–ն հայտարարեց, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարները հումանիտար հրադադարի հաստատման երրորդ ժամկետի մասին են պայմանավորվել, որը պետք է ուժի մեջ մտներ 2020թ. հոկտեմբերի 26-ին, տեղական ժամանակով 08:00-ին։ Սակայն Ադրբեջանը խախտեց նաև երրորդ պայմանավորվածությունը։