ԵՐԵՎԱՆ, 10 հոկտեմբերի – Sputnik. «Ընդդեմ իրավական կամայականության» ՀԿ տնօրեն, ՀՀ մարդու իրավունքների առաջին պաշտպան Լարիսա Ալավերդյանը Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում խորհուրդ տվեց շատ չոգևորվել Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի ԱԳՆ ղեկավարների միջև համաձայնեցված փաստաթղթից, քանի որ դրանում չկա պայմանավորվածություն, որ ռազմական գործողությունները պետք է դադարեն արցախա–ադրբեջանական սահմանի ողջ երկայնքով։
«Խորհուրդ եմ տալիս շատ չոգևորվել հումանիտար հրադադարից։ Հարցն այն է, որ պայմանավորվածության մեջ չկա դրույթ, որ բնակավայրերի հրթիռակոծումն ու հրետակոծումը նույնպես պետք է դադարի. սա նույնիսկ կարճաժամկետ հրադադար չէ։ Այս հրադադարը միայն պայմաններ է ստեղծում, որ կանխավ համաձայնեցված վայրերում՝ մարդասիրական միջանցքներում, ԿԽՄԿ աշխատակիցները դիերի վերադարձման գործընթաց իրականացնեն», - ասաց Ալավերդյանը։
Նրա խոսքով` ասվածի վառ օրինակն էլ այն է, որ հումանիտար հրադադար հայտարարելուց 5 րոպե անց Ադրբեջանը թիրախավորեց Հայաստանի քաղաքացիական վայրերը։ Այնուամենայնիվ, սա չնայած շատ նեղ, բայց նաև նշանակալի և կարևոր հրադադար է։
Ալավերդյանը ողջունելի է համարում արցախյան կողմի որոշումը` զինկոմիսարիատներին կարգադրել, որ բարի կամք դրսևորեն և պահպանեն ձեռք բերված պայմանավորվածությունը: Նա վստահեցրեց` Հայաստանն ու Արցախը սրբորեն պահպանել են միջազգային մարդասիրական իրավունքի նորմերը դեռ 1992 թվականից սկսած, երբ տարածաշրջանում հայտնվեց ԿԽՄԿ-ն։
Հայաստանն ու Արցախը միշտ էլ բարի կամքի դրսևորում են ցուցաբերել, ինչը փաստում է երկու երկրների պատրաստվածության մասին։ Ավելին, Ալավերդյանը հիշեցրեց, որ հայկական կողմը դիերի հումանիտար փոխանակման մասին հայտարարել էր դեռ 5-6 օր առաջ։
«Ադրբեջանում մի ավանդույթ կա` այնտեղ մարդուն հուղարկավորում են 1 օրում` նախքան արևը մայր կմտնի։ Իսկ այս դեպքում Ադրբեջանը չէր շտապում վերցնել մարտադաշտում մնացած դիերը, ինչը ես հանցագործություն եմ որակում։ Ադրբեջանի հասարակության շրջանում դժգոհություններ կան»,–ասաց Ալավերդյանը։
Նրա խոսքով` դրա փոխարեն Հայաստանը, դիակների փոխանակման գնալու պատրաստակամություն հայտնելով, ոչ միայն Ժնևյան կոնվեցիան է պահպանում, այլև ցույց տալիս իր հարգանքն ազգերի սովորույթների վերաբերյալ։
Իսկ ինչ վերաբերում է զոհվածների մարմինները, ռազմագերիներին և այլ պահվող անձանց փոխանակելու գործընթացին, ապա դրան մասնակցում են բացառապես ԿԽՄԿ–ի ներկայացուցիչները։ Իհարկե, յուրաքանչյուր կողմից լինում են նաև պաշտպանության նախարարության` հատուկ վերապատրաստում անցած մասնագետներ, որոնք մինչև հումանիտար միջանցք բերում են դիերը կամ գերիներին։
Իր խոսքն ամփոփելով` ՀՀ մարդու իրավունքների առաջին պաշտպանը նշեց, որ հուսով է` կողմերի միջև հաստատված այս փոքրիկ պայմանավորվածությունը հիմք կհանդիսանա, որպեսզի վերսկսվեն բանակցությունները, և սա սկիզբ կդառնա հրադադարի։
Հիշեցնենք` Հայաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարներ Զոհրաբ Մնացականյանն ու Ջեյհուն Բայրամովը երեկ Մոսկվա էին մեկնել` խորհրդատվություններ անցկացնելու։ ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովի հետ համատեղ հանդիպումը տևեց գրեթե 11 ժամ և ավարտվեց համաձայնագրի ընդունմամբ, որը հակամարտության կարգավորման չորս կետ է պարունակում։ Մասնավորապես, կողմերը պայմանավորվել են, որ հոկտեմբերի 10-ին, ժամը 12։00-ից սկսած հումանիտար նպատակներով հրադադար կհաստատվի ռազմագերիներին, այլ պահվող անձանց և զոհվածների մարմինները փոխանակելու համար՝ Միջազգային Կարմիր խաչի չափանիշներին համապատասխան։
Առաջընթացի մասին խոսելն անհնար կլիներ առանց այս իրավիճակին վերջնակետ դնելու. Մնացականյան