Ասել, որ անօդաչուները մեր ժամանակների ձեռքբերում են, ճիշտ չի լինի։ Դեռևս ХIХ դարի վերջին դրանք աշխարհին ներկայացրել է սերբ Նիկոլա Տեսլան։ Ճիշտ է՝ շնորհանդեսը տեղի է ունեցել ոչ թե օդում, այլ ջրում։ Դա ռադիոկառավարվող նավակ էր, սակայն, եթե որևէ բան հնարավոր է հեռահար կարգավորել ջրի վրա, ապա ինչո՞ւ նույնը չի կարելի անել նաև օդում։ Այս պարզ միտքը շատ շուտով նյութականացավ։
1910 թվականին ամերիկացի Չարլզ Քեթերինգը (ինչպես տեսնում ենք հայերի մասին դեռ խոսք էլ չկար) առաջարկեց թռչող սարք ստեղծել, որը կկառավարվի ժամացույցի մեխանիզմով։ Մտահղացումը ինքնատիպ էր, քանի որ սարքը մեխանիկական կամիկաձեի դեր էր ստանձնում. որոշակի պահի այն բացում էր թևերն ու ընկնում թշնամու վրա։ Այսքանով թռչող սարքի կյանքն ավարտվում էր։
1933 թվականին Մեծ Բրիտանիայում ստեղծվեց բազմակի օգտագործման առաջին ԱԹՍ-ն։ Այն կառավարվում էր նավից՝ ռադիոյով։ Բայց... բիպլանը ոչ ոքի և ոչ մի բանում չի սպառնում, այն պարզապես օդաչուների և զենիթայինների համար թիրախ է դառնում։
ՀՀ–ին ինչ է ավելի շատ պետք` դրո՞ն, թե՞ Սու. գեներալը խոսել է Սու-25-ի նոր ֆունկցիայի մասին
ԱԹՍ ստեղծողների և դրա կառուցվածքով զբաղվողների ստեղծագործ միտքը, ինչ խոսք, չի ննջում և արդեն 1942 թվականին Radioplane անգլիական ընկերությունը օդ է բարձրացնում 15 հազար անօդաչու։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո ԽՍՀՄ–ը շարունակում է ԱԹՍ-երի մշակումները։ Ձեռքերը ծալած չեն նստում նաև ամերիկացիները։ 2012 թվականին Միացյալ Նահանգների ՌՕՈւ սպառազինության մեջ արդեն 7 494 ԱԹՍ կար, այսօր դրանց թիվն ավելի մեծ է, բայց առաջատարի դիրքում են Ռուսաստանը, Իսրայելը, ինչպես նաև Մեծ Բրիտանիան։
Ինչո՞վ են հետաքրքիր անօդաչուները։ Նախ՝ դրանք կառավարվող ինքնաթիռներից ավելի մատչելի են, պաշտպանության համակարգի կարիք չունեն (մոռացեք օդաչուներին սովորեցնելու և նրանց վերապատրաստելու ծախսերի մասին), ավելի քիչ վառելիք են սպառում, դրանց համար թռիչքուղիներով օդանավակայաններ հարկավոր չեն։ Բացի այդ, նման սարքերն ազատ վայրէջք են կատարում ոչ ավել, քան 600 մետր փոքր թռիչքուղիների վրա, էլ չենք խոսում «միկրո» դասի անօդաչուների մասին, որոնք կարող են վայրէջք կատարել նույնիսկ Ձեր տան շեմին կամ պատուհանագոգին։
Ավարտելով մեր հոդվածի ռազմական մասը, արձանագրենք, որ ԱԹՍ–ների առումով համաշխարհային տերությունների հետ Հայաստանն, իհարկե, չի կարող մրցել, բացի այդ, մենք նման խնդիր էլ չունենք։ Մեզ երկար կհիշեն, եթե «սովորեցնենք» անօդաչուներին թռչել բացառապես խաղաղ երթուղիով։
Ի՞նչ ակնկալել ՍՈՒ–25 արդիականացված կործանիչների պայմանագրից
Այսպես՝ խոսքը «Ա» կետից, որտեղից ինչ–որ բան ենք ուզում ձեռք բերել, «Բ» կետ (ձեր տան շեմ, պատուհանագոգ), դրոնի օգնությամբ պատվերը տեղ հասցնելու մասին է։ Արդեն այսօր հանրահայտ Amazon ընկերությունը խոստանում է համացանցի միջոցով ձեռք բերված ապրանքների առաքում եթե ոչ մինչև Ձեր պատուհանագոգին, ապա գոնե տան շեմին։ Այդ ամենի համար կես ժամ է հատկացվում, պայմանով, եթե պատվիրատուն Amazon–ի պահեստից ոչ ավել, քան 15 կմ հեռավորության վրա է գտնվում, իսկ գնումը չի գերազանցում 2 կգ–ն։ Միաժամանակ Amazon–ից հայտնում են, որ պատվերների 80%–ից ավելին սահմանված քաշից պակաս են լինում։
Իսկ, օրինակ, ջերմատեսիլներով (տեպլովիզոր) դրոններն արդեն այսօր են օգնում մարդկանց և կենդանիների որոնման հարցում։
Հարմա՞ր է։ Իհարկե։ Ռիսկեր կա՞ն։ Կան։ Վատագույն դեպքում Դուք կարող եք սպասել խոստացած կես ժամը, այնուհետև մեկ, հետո երկու, երեք ժամ, եթե գնումը տեղ չհասնի, ապա Դուք իրավացի եք՝ տան ճանապարհին փոստային դրոնին խոցել է դիպուկ հրաձիգը և... մնաս բարով ծանրոց։
Իսկ անցած տարի սեպտեմբերին 43-ամյա տղամարդը Փենսիլվանիա նահանգից անօդաչու էր օգտագործել` նախկին ընկերուհու տան վրա ինքնաշեն ռումբեր նետելու նպատակով։ Փոքր պայթյուն էր որոտացել։ Այսպիսի դեպքեր էլ կարող են լինել։
Տավուշյան մարտերից հետո հայկական ռազմարդյունաբերության նկատմամբ հետաքրքրությունը մեծացել է
Անօդաչուների օգտագործման համար ավիատարածքի հետ կապված տեխնիկական խափանումներն էլ չեն բացառվում։ Իսկ ի՞նչ կլինի, եթե պայթյունավտանգ մարտկոցներով և սուր պտուտակներով ծանր դրոնն ընկնի խիտ բնակեցված տարածքի վրա։
Սակայն, ինչպես հայտնի է՝ ով ռիսկի չի դիմում, նա շամպայն չի խմում։ Հաշվի առնելով բանակի կարիքների համար դրոնաշինության հարցում Հայաստանի հաջողությունները, հավանաբար իմաստ ունի խաղաղ նպատակներով «Made in Armenia» ԱԹՍ–ների արտադրություն սկսել։