ԵՐԵՎԱՆ, 24 դեկտեմբերի — Sputnik, Արամ Գարեգինյան. Երևանի մետրոյի շինարարությունն ընդհատվեց ԽՍՀՄ–ի փլուզմամբ, բայց երևանցիները երբեք չեն մոռացել նոր կայարանների մասին, իսկ վերջին տարիներին ավելի հաճախ են հիշում այդ մասին։ Մետրոպոլիտենի տնօրենի պաշտոնակատար Գևորգ Ավետիսյանը Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում նշեց, որ նվազագույն ծախսերով կարելի է երկու նոր կայարան կառուցել։ Այժմ ընթանում է այդ կայարանների էսքիզների քննարկումը։
Աջափնյակ
Մինչև 1991թ–ի վերջին ամիսները Երևանում «Աջափնյակ» նոր կայարան կառուցելու աշխատանքները շարունակվում էին։ Այդ ժամանակ հասցրել էին «Բարեկամության» կայարանից դեպի Հրազդան գետ թունել կառուցել, իսկ մյուս հատվածում` Աջափնյակում, ոչ լայնածավալ աշխատանքներ կատարել։ ԽՍՀՄ–ի փլուզումից հետո ամեն ինչ կանգ առավ։
Որտե՞ղ կկառուցվի մետրոյի նոր կայարանը. Երևանի փոխքաղաքապետի պատասխանը զարմացրել է
Վերջերս քաղաքապետարանը քննարկման է ներկայացրել կայարանի էսքիզը։ Որպեսզի ստիպված չլինեն փորել գետի մյուս ափի ժայռոտ հիմքը, ուզում են կամուրջ կառուցել։ Նախատեսվում է կայարանը կառուցել հենց կամրջի վրա։ Այդ կամրջից Աջափնյակի ուղղությամբ կբարձրանա շարժասանդուղքը։ Կայարանը նախատեսվում է կառուցել «Թումո» ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնից ոչ հեռու գտնվող տարածքում, որտեղ ստիպված չեն լինի շինարարության համար ծառեր հատել։
Նախագծով հետաքրքրվել է մասնավոր ընկերությունը, որն ուզում է կայարանի մոտ խոշոր առևտրի կենտրոն կառուցել և պատրաստ է ներդրում անել կայարանի շինարարության գործում։
Թեև նոր ենթակառուցվածքի շինարարությունից առաջ պետք է հոգ տանել Հրազդան գետի 530 մետրանոց թունելի մասին։ Պետք է օդափոխության համակարգ տեղադրել և ենթակառուցվածքների ամրապնդման աշխատանքներ կատարել։ Հետո հերթը կհասնի երկաթբետոնե խողովակներին ու էլեկտրական մալուխներին։
Փեթակ–Սուրմալու
Երևանի նախկին ալրաղացի գործարանի մոտակայքում (քաղաքի հնաբնակներին այդ վայրը հայտնի է «Գորվետկա» անվանումով) մետրոյի ուղիները վերգետնյա են («Սասունցի Դավիթ» և «Գործարանային» կայարաններում)։ Մետրոն այստեղ կամրջի վրա հատվում է բանուկ փողոցներից մեկի հետ։ Հիմա քննարկվում է այնտեղ կանգառային հարթակ կառուցելու հնարավորությունը։ Հարևանությամբ գտնվում են «Փեթակ» և «Սուրմալու» առևտրի խոշոր կենտրոնները (մի ժամանակ դրանց փոխարեն խոշոր գործարաններ էին, հիմա բոլորը մոռացել են այդ մասին)։
Նոր կայարանի համար հենակետեր կտեղադրվեն փողոցից քիչ այն կողմ, ուստի չեն խանգարի երթևեկությանը։ Նոր կայարանի (կամ հարթակի) ազդեցությունը զգալի կլինի. այն թույլ կտա բեռնաթափել քաղաքի կենտրոնի առավել բանուկ հատվածներից մեկը։
«Երբ քաղաքապետարանում էսքիզը հաստատվի, այդ ժամանակ կսկսեն կազմել նախագիծը` գնահատելով արժեքը և կազմելով ժամկետները», – հաղորդեց Ավետիսյանը։
Մետրոյի ուղևորները կշատանան
Մետրոյի նոր կայարանների շինարարության դեպքում ուղևորների թիվը սրընթաց կաճի։ Այլ կերպ ասած` եթե նույն Աջափնյակում մետրո հայտնվի, ապա նոր ուղևորներ էլ կլինեն ոչ միայն Աջափնյակից, այլ նաև «Երրորդ մասից», երկաթուղային կայարանի շրջակայքից, քաղաքի կենտրոնից, Կիևյան փողոցից, Կոմիտասի պողոտայի սկզբից, այսինքն` այն բոլոր հատվածներից, որտեղով անցնում է մետրոն։
Երևանյան մետրոն Ամանորին անակնկալ կմատուցի
Բայց նույնիսկ գործող երթուղու դեպքում ուղևորներն աստիճանաբար շատանում են։ Պատճառներից մեկը մայրաքաղաքում աճող խցանումներն են։ Մեքենաները քաղաքում օրեցօր ավելանում են, իսկ երթևեկությունը` դանդաղում։ Այնպես որ ավելի հարմար է երկու կանգառ քայլել և մետրո նստել, քան մեքենայով դանդաղ առաջանալ ծանրաբեռնված փողոցում։
Այժմ մետրոյի մի ծայրից մյուսը` «Բարեկամությունից» մինչև «Գարեգին Նժդեհ» հասնելու համար պահանջվում է 18,5 րոպե։ Ցերեկը կամ երեկոյան այդ ճանապարհը մեքենայով հատելու համար լավագույն դեպքում կպահանջվի 40 րոպե։
Ինչպես նշեց Ավետիսյանը, դա, անշուշտ, ազդում է ուղևորահոսքի վրա։ 2018թ–ին մետրոպոլիտենի ուղևորների թիվը 2,5 միլիոնով շատ է եղել, քան 2017թ–ին, իսկ այս տարի դեկտեմբերի 1–ի դրությամբ` ևս 1,2 միլիոնով շատ է։
«Հիմա մենք օրական 70-75 հազար ուղևոր ենք տեղափոխում` նախկին 45-50 հազարի փոխարեն», – նշեց նա։
Պիկ ժամերին մետրոյում սկսել են հայտնվել ԽՍՀՄ–ի փլուզումից հետո մոռացված 3 վագոններ, մի բան, որը չէր եղել 90-ականներից ի վեր։ Իսկ 2020թ–ին Հայաստանի կառավարությունը որոշել է մետրոյին 4 մլրդ դրամ լրացուցիչ սուբսիդիա հատկացնել։ Նախատեսված է նաև վագոնային պարկն ավելացնել։ Եվրոպական ներդրումային բանկի ծրագրով կշարունակվի դրենաժային թունելի վերանորոգումը, որը ստորգետնյա ջրերը կտանի Հրազդան գետ։
Այստեղ չեն ծխում
Երևանի մետրոպոլիտենը ուշ են սկսել կառուցել։ Ուստի ԽՍՀՄ–ի տարածքում այն մեծությամբ առաջիններից չէ, փոխարենը ամենամաքուրներից է, և դա արդեն երազանք չէ, այլ փաստ։
«Զգուշացեք, դռները փակվում են». երևանյան մետրոն մեքենավարի աչքերով. լուսանկարներ
«Մի քանի տարի առաջ մեր մետրոպոլիտենը Նյու Յորքում միջազգային պարգև է ստացել` որպես ամենամաքուր կայարաններից մեկը։ Այստեղ աղբ չկա, բացի դրանից մեզ մոտ չեն ծխում», – նշեց Ավետիսյանը։
90–ականներին մետրոյի ուղևորները չափազանց շատ էին. յուրաքանչյուր գնացք մտնում և դուրս էին գալիս ոչ թե տասնյակ, այլ հարյուրավոր մարդիկ։ Բայց այդ ժամանակ այլ տրանսպորտ պարզապես չկար։ Հուսանք` տարիներ անց նույնքան ուղևոր կօգտվի մետրոյի հին և նոր կայարաններից։