ԵՐԵՎԱՆ, 29 նոյեմբերի — Sputnik, Նելլի Դանիելյան. Քաղաքացիները հաճախ ահազանգում են, որ տարբեր մարմիններում` անկախ ID քարտի առկայությունից, իրենցից սոցիալական քարտ են պահանջում։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում Ոստիկանության անձնագրային և վիզաների վարչության պետ, ոստիկանության գնդապետ Մնացական Բիչախչյանը հերթական անգամ հիշեցնում է` իրավունք չունեն պահանջելու։
Անդրադառնալով Հայաստանում անձը հաստատող փաստաթղթերի բազմազանությանն ու դրա հետևանքով քաղաքացիների մոտ առաջացող խառնաշփոթին` պաշտոնյան նշում է, որ նույնականացման քարտերն (ID) ավելի դիմացկուն են, քան անձնագրերը։ Դրանք համեմատաբար ավելի ուշ են մաշվում և պարունակում են հանրային ծառայության համարանիշ (ՀԾՀ) ու էլեկտրոնային ստորագրություն։
«Ամենօրյա կրելու համար նույնականացման քարտն ավելի հարմար է, ուշ է մաշվում, դրա վրա առկա է հանրային ծառայությունների համարանիշը։ ՀԾՀ մատուցման ցանկացած բնագավառում (տույժ–տուգանքների, հարկերի մուծում և այլն) կարիք է առաջանում ներկայացնելու ՀԾՀ։ Քաղաքացին, եթե չունի նույնականացման քարտ, ստիպված է լինում ժամանակ ծախսել, ներկայանալ անձնագրային ծառայություն, դիմել և ստանալ ՀԾՀ, որն А4 ֆորմատի վրա տպվող փաստաթուղթ է»,– ասաց նա։
А4 ֆորմատի թղթի վրա տպվող այդ փաստաթուղթը շատ արագ մաշվում է, և քաղաքացին ստիպված է լինում նորից անցնել նույն ընթացակարգով ու երկար հերթերով նորը ստանալու համար։ Մինչդեռ նույնականացման քարտի վրա ՀԾՀ–ն ի սկզբանե առկա է, և լրացուցիչ քաշքշուկի կարիք չի լինում։
Բացի այդ, ID քարտն էլեկտրոնային փաստաթուղթ է, որի պահոցում կուտակվում են անձի կատարած էլեկտրոնային գործարքների մասին տեղեկությունները։
Հայաստանի անձնագրերը տեխնիկական խնդիրներ ունեն. 2020թ.-ին նորերը կտպագրվեն
«Այսօր աշխարհն առաջ է գնում, զարգանում է էլեկտրոնային կառավարման համակարգը։ Այս առումով նույնականացման քարտն ավելի հարմար փաստաթուղթ է քաղաքացու համար, քան բիոմետրիկ անձնագիրը»,– ասաց մեր զրուցակիցը։
Նույնականացման քարտի դեպքում քաղաքացին շահում է նաև ֆինանսապես։ Բանն այն է, որ դրա դիմաց պետտուրքը 3000 դրամ է, մինչդեռ անձնագրի` օտարերկրյա պետությունում վավերականության 10 տարվա նշումը քաղաքացու գրպանին 11 000 դրամ է արժենում։
Իսկ սոցիալապես անապահով այն քաղաքացիների համար, որոնց ընտանեկան նպաստի գնահատման բալը 30.1 է, նույնականացման քարտը տրվում է անվճար։ Քարտի դիմաց չեն վճարում նաև 16 տարին լրացած այն քաղաքացիները, որոնք դեռ անձնագիր չունեն։
Բայց սա դեռ ամենը չէ. նույնականացման քարտն առաջիկայում կարող է փոխարինել անձնագրին ոչ միայն Հայաստանում, այլև արտերկիր մեկնելիս։ Այսօր սա դեռ անհավանական է թվում, բայց Հայաստանն արդեն իսկ այսպիսի համաձայնագիր ունի Ղազախստանի հետ։
«Համաձայնագրի նախագծին կառավարությունը համաձայնություն է տվել։ Հետագայում երկու երկրների կառավարությունները պետք է վավերացնեն»,– ասաց Բիչախչյանը` հավելելով, որ Ղազախստանն առայժմ առաջին երկիրն է, բայց ինքը լիահույս է, որ առաջիկայում նույնաբովանդակ պայմանագրեր կստորագրվեն նաև այլ երկրների հետ։
Բայց մինչ այդ ՀՀ կառավարությունը ներքին իրավական ակտերում էլ որոշ փոփոխություններ պետք է անի` թույլ տալով ՀՀ քաղաքացիներին նույնականացման քարտերով մեկնել արտերկիր։
Քեյան. «Խնդիրի առջև կկանգնեն նաև մեքենաների ներկրման և օտարման հարցերով զբաղվողները»
Հարցին, թե ինչպես են կարգավորվելու նույնականացման քարտերով կատարվող այն ուղևորությունները, որոնք իրականացվում են այլ երկրների տարածքով` տարանցմամբ, Մնացական Բիչախչյանը պատասխանեց. «Դա կկարգավորվի միջազգային պայմանագրերով։ Օրինակ` եթե դեպի Ղազախստան է գնում, բնականաբար, որևէ խնդիր քաղաքացին չի ունենա»։
Հիշեցնենք` Հայաստանի և Ղազախստանի միջև քաղաքացիների այցելությունների և գտնվելու կարգի մասին համաձայնագրի ստորագրման առաջարկությանը ՀՀ կառավարությունը հավանություն է տվել նոյեմբերի 21-ի նիստում։