Մաեստրո Մանսուրյանի սիրելին, կամ ինչպես է հայտնվել Երևանի «ամենաերաժշտական ծառը»

Տիգրան Մանսուրյանը պատմել է, որ Երևանի փողոցներով զբոսանքի ժամանակ երկար ժամանակ կանգ է առնում ծառի մոտ, որը չէր «սիրում» նրա սիրելի բանաստեղծ Եղիշե Չարենցը։
Sputnik

Ժաննա Պողոսյան, Sputnik Արմենիա

Ով թեկուզ մեկ անգամ հանդիպել է մեծանուն կոմպոզիտոր Տիգրան Մանսուրյանին, նա չի կարող մոռանալ մաեստրոյից ճառագող բարությունը և սերը։ Պարզվում է` Մանսուրյանը շատ յուրահատկությունների կողքին բավական արտասովոր սովորություն ունի` ոգեշնչվել այնպիսի առարկաներից, որոնք շատերը նույնիսկ չեն նկատում։

Օրինակ` Երևանի կենտրոնում` Մաշտոցի պողոտայում, գտնվող մի սովորական ծառի մոտ միայն մաեստրոն է երկար կանգ առնում։ Ընկնելով մտքերի հորձանուտի մեջ` Մանսուրյանը ոգեշնչվում է, չէ որ իր սենյակի պատերին այս ծառի ստվերը չէր սիրում մեծն Եղիշե Չարենցը։

Մաեստրո Մանսուրյանի սիրելին, կամ ինչպես է հայտնվել Երևանի «ամենաերաժշտական ծառը»

«Մինչև հիմա այդ ծառի ստվերն ընկնում է Չարենցի տուն–թանգարանի պատերին։ Ես սիրում եմ այդ ծառը։ Չարենցը դրա մասին հիանալի տողեր է գրել», – պատմում է մաեստրո Մանսուրյանը։

«Ծառերից պատին

Ստվեր է ընկել կապույտ…

Կարոտդ կամար է կապում

Իմ հոգում մթին,

Իմ հոգու թանձր տապում...»

Բակո Սահակյանը Մանսուրյանին «Երախտագիտության» մեդալով է պարգևատրել. լուսանկար

Չարենցն այս տողերը գրել է 1937թ.–ին, երբ ԽՍՀՄ Ներքին գործերի ժողովրդական կոմիսարիատի որոշմամբ տնային կալանքի տակ էր։ Բանաստեղծը մեղադրվում էր հակահեղափոխության, ազգայնամոլության, տրոցկիզմի և ահաբեկչության համար։ Պատուհանն արտաքին աշխարհի հետ բանաստեղծի միակ կապն էր, իսկ հենց պատուհանի տակ ծառն էր, որը միշտ խանգարում էր նրան գրել ու խորհրդածել։

Մաեստրո Մանսուրյանի սիրելին, կամ ինչպես է հայտնվել Երևանի «ամենաերաժշտական ծառը»

Իհարկե, ծառը մեղավոր չէ, որ բանաստեղծը չի «սիրել» այն։ Պուշկինը նույնպես, երբ տխուր է եղել, գրել է դժբախտ երկնային լուսատուի մասին. «Եվ այդ հիմար լուսինը այդ հիմար երկնակամարում»։ Ժամանակակից լեզվով ասած` ականավոր բանաստեղծի «սև փիարը» սովորական ծառը նշանակալի է դարձրել Մանսուրյանի համար։

Մաեստրո Մանսուրյանի սիրելին, կամ ինչպես է հայտնվել Երևանի «ամենաերաժշտական ծառը»

Կոմպոզիտորը ոչ միայն սիրել է այդ ծառը, այլ նաև շարունակել է դրա «փիարը»։ «Չարենցի ծառի» հանդեպ սիրո մասին մաեստրոն պատմեց Եղիշե Չարենցի ամենահայտնի բանաստեղծություններից մեկի` «Ես իմ անուշ Հայաստանի» թարգմանությունների գրքի շնորհանդեսի ժամանակ։ Բանաստեղծությունը, որը համարվում է Հայաստանի հանդեպ սիրո անգերազանցելի գրվածքներից մեկը, թարգմանվել է 35 լեզուներով, այն բազմիցս առաջարկել են դարձնել պետության պաշտոնական օրհներգ։ Մանսուրյանին հրավիրել են միջոցառմանը` որպես Հայաստանի օրհներգի տարբերակներից մեկի երաժշտության հեղինակ։

Մաեստրո Մանսուրյանի սիրելին, կամ ինչպես է հայտնվել Երևանի «ամենաերաժշտական ծառը»

«Կարծում եմ, որ այդ տողերն առանց երաժշտության էլ հայ ժողովրդի օրհներգն են։ Անկեղծ ասած` ես պաշտում եմ Չարենցին։ Մինչև հիմա պահում եմ իմ ունեցած` Չարենցի առաջին գիրքը, որը լույս է տեսել 1954թ–ին։ Ոչ մի գրողի այդքան հաճախ չեմ վերընթերցում, որքան Չարենցին», – ասաց մաեստրոն։

Տիգրան Մանսուրյանի անցած ուղին մարդու հաղթանակն է ճակատագրի նկատմամբ. Փաշինյան

Գրքի շնորհանդեսին ներկա էին նաև բանաստեղծի թոռները, որոնք բոլորի նման հիացմունքով լսում են Մանսուրյանին։

Այս տարի լրացել է մաեստրո Տիգրան Մանսուրյանի 80 ամյակը։ Հոբելյանի առթիվ Երևանում, Գյումրիում և Ստեփանակերտում տեղի են ունեցել «Մաեստրո Մանսուրյան» համերգաշարեր։