Ի՞նչ կտա վեթինգը Հայաստանին. ո՞ւր է տանում դատական բարեփոխման ուղին

Անցումային արդարադատության մասին խորհրդարանական լսումները չտվեցին բոլոր հարցերի պատասխանները։ Խորհրդարանական ընդդիմությունը դեռ սպասում է դատարանները բարեփոխելու` իշխանության առաջարկած գործիքներին։
Sputnik

ԵՐԵՎԱՆ, 26 մայիսի — Sputnik, Նելլի Դանիելյան. Անցումային արդարադատության մասին խորհրդարանական լսումները չտվեցին այն հիմնական հարցի պատասխանը, թե ինչու է իշխանությունը դիմում այս ամենածայրահեղ միջոցին։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում ասաց ԱԺ «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Նաիրա Զոհրաբյանը։

«Արդյո՞ք իրավիճակն այնպիսին է, որ մեր քաղաքական իշխանությունը` իր քաղաքական կամքով, իր գործիքակազմով չի կարող օրենսդրորեն անել այն փոփոխությունները, որոնք պիտի արվեն դատական համակարգում։ Իսկ որ դատական համակարգը բարեփոխումների կարիք ունի, դա միանշանակ է։ Ի դեպ, նույն Վենետիկի հանձնաժողովը, միջազգային կառույցները անցումային արդարադատությունը, վեթինգը համարում են ամենածայրահեղ գործիքը»,– ասաց Զոհրաբյանը` հավելելով, որ միջազգային կառույցները չեն ողջունում վեթինգի կիրառումը։

Ինքնաբո՞ւխ հավաք. ոստիկանապետն այդքան վստա՞հ է, որ ոչ մեկը օրենքը չի բացի ու չի կարդա

«Դա սովորաբար կիրառվում է տոտալիտար և ռազմական հանցագործություններ կատարված երկրներում` Ռուանդա, Թունիս և այլն»,– ասաց Նաիրա Զոհրաբյանը։

Բաց այդ, Նաիրա Զոհրաբյանի համար անհայտ է, թե ովքեր կարող են լինել այն անաչառ էքսպերտները, որոնք պետք է վեթինգ իրականացնեն։

«Եթե պիտի պրոցեսը գնա քաղաքական վենդետաների ճանապարհով, ապա մենք երկիրը տանելու ենք փակուղի։ Ես ինքս մշտապես ասել եմ, որ մեր դատական համակարգն աղտոտված է, մեր դատական համակարգում տարիներ շարունակ կայացվել են քաղաքական որոշումներ։ Անգամ հեղափոխական փոփոխության կարիք ունի այս համակարգը։ Բայց ինչպե՞ս։ Այդ «ինչպես»–ի պատասխանը մենք պետք է ստանայինք լսումների ժամանակ, չստացանք»,– ասաց Զոհրաբյանը։

Պատգամավորը, սակայն, մի հարցում հաստատակամ է. ցանկացած գործընթաց, որ պետք է իրականացվի դատական համակարգում, պետք է լինի օրինական ու ՀՀ Սահմանադրությանը համապատասխան։

«Այո, մեր դատական համակարգը ճահիճ էր, և այդ ճահիճը պիտի քանդվեր,– ասաց նա,– բայց եթե դա լինելու է Աթենյան Ագորայի կամ Նովգորոդյան Վեչեի նման մի բան, որի ընթացքում ժողովուրդը պետք է հրապարակում դատավճիռներ հռչակի, շատ ավելի վատ արդյունք ենք ունենալու։ 

Անցումային արդարադատության հակառակ երեսը. արդյո՞ք ներկա իշխանությունն այդքան ազնիվ է

Հիշեցնենք` Ազգային ժողովի նախագահ Արարատ Միրզոյանի նախաձեռնությամբ մայիսի 24-ին խորհրդարանում «Անցումային արդարադատության գործիքների կիրառման հեռանկարները Հայաստանում» խորագրով լսումներ անցկացվեցին, որոնց մասնակցեցին քաղաքական ուժերի, մասնագիտական ու ակադեմիական շրջանակների, քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչներ ու միջազգային փորձագետներ:

Մինչ այդ` մայիսի 19–ի ուշ երեկոյան Նիկոլ Փաշինյանը ժողովրդին կոչ արեց մայիսի 20–ի վաղ առավոտից փակել հանրապետության բոլոր դատարանների մուտքերը։ Իսկ կեսօրին հանդես եկավ հայտարարությամբ, որտեղ նշեց, որ Հայաստանում հեղափոխությունը պետք է իր ավարտին հասնի` դատական համակարգի բարեփոխմամբ։ Որպես բարեփոխման ուղի վարչապետը հայտարարեց, որ  բոլոր դատավորների նկատմամբ պետք է վեթինգ իրականցավի։

Այս հայտարարությունից հետո ԱԺ «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցությունը ստորագրահավաք նախաձեռնեց` վերոհիշյալ գործընթացի թեմայով ԱԺ արտահերթ նիստ անցկացնելու համար։ Ստորագրահավաքին միացել էր նաև «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցությունը։