Խոսքն, ինչ խոսք, հասարակական փոխադրամիջոցներից, տվյալ պարագայում՝ ավտոբուսներից ու միկրոավտոբուսներից օգտվելու մասին է: Այսինքն` այդ փոխադրամիջոցներով մի տեղից մեկ այլ տեղ գնալ-գալու: Ասենք` տնից աշխատավայր և գործից տուն: Այնպես որ, տասնյակ ու տասնյակ հազարավոր երևանցիներ դա անում են ամեն օր, օրը՝ երկու անգամ, իսկ եթե պիտի «տրանսպորտ փոխեն», նաև չորս անգամ: Շատերը դա անում են կռացած: Սա «դասական» դիրք է միկրոավտոբուսներում և ուղևորային սլենգով կոչվում է «շախմատի ձի»: Չնայած պիկ ժամերին այդ միկրոավտոբուսներն ավելի շուտ շպրոտի պահածոյատուփ են հիշեցնում, քան թե…:
Հա, ինչո՞ւ հիշեցի:
Երևանի քաղաքապետ Հայկ Մարությանն էլ մարտի 25-ին միացել էր այդ ամենօրյա ուղևորահոսքին: «Առավոտ» օրաթերթը դա նկատել էր: Դե, քաղաքապետն ինչ-որ գործով աշխատավայրից ելել էր, որոշել էր թիվ 42 երթուղու ավտոբուսով տեղաշարժվել, համ էլ համաքաղաքացիների, ուղևորների հետ էր զրուցել: Քաղաքապետն ավտոբուս էր «նստել», բայց կանգնած ուղևորի կարգավիճակում էր: Հայկ Մարությանի ուղևորական բախտը բերել էր, որ ավտոբուս էր իրեն պետք, այլ ոչ թե միկրոավտոբուս, այլապես վերոհիշյալ «դասական» ուղևորադիրքն էլ կվայելեր: Իսկ եթե հեծանիվով ավտոբուս նստեր, ապա ընդհանրապես զիլ կնայվեր:
Կատակը՝ կատակ, բայց ավտոբուս նստես, թե չնստես, բանաստեղծական անվանմամբ «Գազել» ցեղատեսակի միկրոավտոբուսներից օգտվես, թե չօգվես, անզեն աչքով էլ տեսանելի է, որ մեր հանրային փոխադրամիջոցներով, հատկապես ավտոբուս-միկրոավտոբուսներով հեռու չես գնա: Շարժակազմի մեծ մասը ֆիզիկապես ու բարոյապես մաշված է այնպես, որ ակամայից դրանց հենց հանրակառք ես ուզում ասել, իսկ որոշ վարորդների էլ՝ սայլապան:
Ընդհանրապես լավ է, որ քաղաքապետն էլ է ավտոբուսով երբեմն-երբեմն երթևեկում: Թեկուզ «փի-ար»-ի համար: Չմեռանք, ավտոբուսով տեղ գնացող քաղաքապետ էլ տեսանք, ինչպես ասվում է: Հուսանք, որ այս կյանքի օրոք կտեսնենք և այն, որ քաղաքապետի, զանազան պորտֆելակիր պաշտոնյաների՝ ավտոբուսով, ոտքով կամ հեծանիվով տուն-գործի-տուն տեղաշարժվելը սովորական ու առօրյա մի բան է դարձել: Այնպես, որ ոչ մի ուղևոր դա տեսնելով «չի ծռվում»:
Չնայած ինքս նման հարցերին շատ հանգիստ եմ նայում: Որպես արհեստավարժ ուղևոր` նույնիսկ համաձայն եմ, որ քաղաքապետն ընդհանրապես ավտոբուս չնստի, բայց այնպես անի, որ Երևանում հասարակական տրանսպորտն աշխատի այնպես, ինչպես ասենք Պրահայում է աշխատում: Ու որքան շուտ, այնքան լավ: Թե չէ ավտոբուս կարող է նստել:
«Վարպե՜տ, կանգառում պահեք: Երկու հատ ստացեք, մեկը քաղաքապետարանի մոտ կիջնի… Պարոն Մարության, ստացած ա, կիջնեք»: