ԵՐԵՎԱՆ, 22 մարտի — Sputnik. Հասարակությունում լարվածությունը և քաղաքական իրավիճակը ստիպում են պաշտպանության նախարարությանն արձագանքել: Այս մասին Sputnik Արմենիային ասաց ռազմական փորձագետ Դավիթ Հարությունովը` մեկնաբանելով պաշտպանության նախարարի հայտարարությունը։
Հինգշաբթի կառավարության նիստում պաշտպանության նախարար Դավիթ Տոնոյանը հայտարարել է, որ գերատեսչությունը քննարկում է ժամկետային զինծառայողների համար ծառայության ժամկետը փոխելու հարցը։
Հարությունովի խոսքով` հայտարարությունը բավական կարճ է եղել, մանրամասներ չեն ներկայացվել։ Դժվար է ասել, թե կոնկրետ ինչի մասին է խոսքը։ Եվ քանի որ նախարարը հայտարարել է, որ նրանք քննարկում են հարցը, ապա վերջնական հայեցակարգ, ամենայն հավանականությամբ, չկա։
«Զինված ուժերը երկու մասի բաժանելու մոտեցումը (մարտական կորիզ և անմիջական մարտական գործողությունների հետ չկապված ստորաբաժանումներ) սկզբունքորեն նոր չէ։ Բայց հիմնականում դա վերաբերել է ժամկետային և պայմանագրային զինծառայողների բաժանելուն», – ասաց Հարությունովը։
Օրինակ, Ռուսաստանի Զինված ուժերը հիմնականում համալրված է պայմանագրային զինծառայողներով։ Իսկ ժամկետային զինծառայողների թիվն անընդհատ նվազում է։
Հայաստանի դեպքում, եթե խոսքը միայն ժամկետային զինծառայողների մասին է, ապա հարց է ծագում. թիկունքի ստորաբաժանումները, ելնելով օպերատիվ իրավիճակից, կարող են տեղափոխվել մարտական դիրքեր։ Հնարավոր է, որ այդ հարցերը լուծումներ են գտել ՊՆ–ում, և դրանք կպարզաբանվեն։
Հարությունյանի կարծիքով` նորամուծությունների պատճառը կարող է լինել հասարակությունում տիրող լարվածությունը` կապված ցածր ինտենսիվության ռազմական գործողությունների հետ (որոնք չեն դադարում` չնայած լարվածության նվազմանը)։
«Հասարակությունում գոյություն ունի լարվածություն և որոշակի պահանջներ` ուղղված ռազմաքաղաքական ղեկավարությանը` կապված առաջնագծում կորուստների հետ։ Հարցը պետք է ինչ–որ կերպ լուծվի», – ասաց Հարությունովը։
Մյուս կողմից, կա նաև քաղաքական ենթատեքստ։ Հարցը բարձրացնում են նաև քաղաքական ուժերը, օրինակ, «Բարգավաճ Հայաստանի» առաջարկը առաջնագիծը միայն պայմանագրային զինծառայողներով համալրելու մասին։
Միաժամանակ, փորձագետը որոշակի խնդիրներ է տեսնում նման մոտեցումն իրագործելու մեջ։
Պայմանագրային զինծառայողների թվի ավելացումը ենթադրում է լրացուցիչ ֆինանսական ծանրաբեռնվածություն։
Հարությունովի խոսքով` իրավիճակը Իսրայելի հետ համեմատելը կոռեկտ չէ, որովհետև հրեական պետությունը ճնշող առավելություն ունի ռազմական տեխնիկայի ոլորտում, և նրանք կարող են իրենց թույլ տալ ծառայության այլ ձևաչափ։
«Արդյունավետ ռազմաօդային ուժերը թույլ են տալիս սկզբնական փուլում փոխհատուցել մարտական գործողություններում ընդգրկված զինվորների թիվը», – նշեց Հարությունովը։
Դրան ավելանում են նաև ռեզերվային համակարգը և մի շարք ուրիշ հարցեր։
Ավելին, վերջին տարիներին Ադրբեջանի հետ հակասությունները ցույց են տվել, որ հակամարտությունը կարող է չվերածվել լայնածավալ ռազմական գործողություններ, որոնց կարելի է նախապատրաստվել։ Խոսքը սահմանափակ ռազմական գործողությունների մասին է, որոնք տեղի են ունենում անսպասելի և բավական կարճ են տևում։
«Ռազմական գործողությունների ծանրությունը սովորաբար ընկնում է նրանց վրա, ովքեր տվյալ պահին գտնվում են առաջնագծում։ Դա լուրջ հարց է, որը պետք է հաշվի առնել ռազմավարություն մշակելու ընթացքում», – նշեց Հարությունովը։
Ինչպես նշել է Դավիթ Տոնոյանը, այժմ ՊՆ-ում քննարկվում է մարտական հերթապահությանն ընդգրկված ժամկետային զինծառայողների պարտադիր ծառայության 24-ամսյա ժամկետը կրճատելու, իսկ մարտական հերթապահությանը չընդգրկված զինծառայողների պարտադիր ծառայության ժամկետն ավելացնելու հնարավորության հարցը։