ԵՐԵՎԱՆ, 18 մարտի – Sputnik. ՆԱՏՕ–ի միջոցառումները Հաստանում դեկլարատիվ բնույթ են կրում, փոխներգործության մակարդակի բարձրացման համար նախադրյալներ չկան։ Այս մասին Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում ասաց քաղաքագետ Արթուր Ատաևը։
«ՆԱՏՕ–ի դրայվերն այսօր ուղղված է Վրաստանի վրա։ Այդ երկիրն այսօր տարածաշրջանի հիմնական «հորատողն» է։ Դա հաստատում է արդեն «Արժանապատիվ գործընկեր» զորավարժության անցկացումը։ Դրանք ամենամյա բնույթ են կրում, նշանավոր են ու անցկացվում են ռուս սահմանապահների տեսադաշտում», – ասաց Ատաևը։
Նրա խոսքով` ՆԱՏՕ–ի շաբաթն ավարտվում է Հայաստանում, բայց դրա ակտիվությունը Վրաստան է տեղափոխվում։ Զորավարժություններում (ՆԱՏՕ–ի անդամ երկրների ու գործընկերների թիմա–կայանային զորավարժությունները NATO-GEO EXERCISE 2019, խմբ) 24 երկիր է մասնակցում։
«Հայաստանը, ինչպես էլ նայես, Ռուսաստանի ռազմավարական գործընկերն է։ Հիմնական ուղղվածությունը Ռուսաստանի կողմ է։ Նախ և առաջ դա եվրասիական ինտեգրումն է, որը ամրապնդված է միջազգային հիմնական փաստաթղթերում, իսկ երկրորդը` ռազմավարական կապերն են սփյուռքի հետ, որը ոչ մի կերպ չես ջնջի», – ասաց Ատաևը։
Քաղաքագետի խոսքով` հայկական հասարակությունում վառ արտահայտված «նատոյամետ» օրակարգ չկա։ Այսօր, ի տարբերության Վրաստանի, Դաշինք մտնելու հիմնական ազգային գաղափար, ներքաղաքական ծրագիր չկա։
Նրա կարծիքով` Հայաստանում անցկացվող ՆԱՏՕ–ի ծրագրերն ավելի շատ վիզուալ. Դեկլարատիվ բնույթ են կրում։ Հարավային Կովկասում և Կենտրոնական Ասիայում ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարի հատուկ ներկայացուցիչ Ջեյմս Ապատուրայի ու Հայաստանի պաշտպանության նախարարի մակարդակով հանդիպումների բնույթը նույնպես դրա մասին է վկայում։ Դրանց օրակարգը բավականին ընդհանուր էր ու ավելի շատ վերաբերում էր ՆԱՏՕ–ի իմիջին։
«Կասկածում եմ, որ առաջիկայում հնարավոր է, օրինակ, ՆԱՏՕ–ի զորավարժություն Հայաստանում», – ասաց Ատաևը։
Նրա խոսքով` Հայաստանի համար կարևորագույն խնդիրներից մեկը ղարաբաղյան հակամարտության լուծումն է, իսկ Դաշինքը ոչ մի կեպ չի կարող նպաստել դրան։ Հավանաբար, ՆԱՏՕ–ի պաշտոնյաները քաջ գիտակցում են դա։
Ինչ վերաբերում է Ադրբեջանին` այն դեռ մտածում է, թե ինչպես վարվել ՆԱՏՕ–ի ու ԵՄ–ի հետ։ Դժվար թե մոտ ապագայում համագործակցության որևէ իրական բաղադրիչ լինի։
Նրա հետ համամիտ է հայ քաղաքագետ Սուրեն Սարգսյանը։ Նա նշում է, որ «թավշյա հեղափոխությունից» հետո Հայաստանի ու ՆԱՏՕ–ի հարաբերություններում որևէ նշանավոր փոփոխություն չի լինի։
«Հայաստանի ու ՆԱՏՕ–ի հարաբերությունները կարգավորող ծրագրերն ու փաստաթղթերը ստորագրվել են վերջին տաս տարվա ընթացքում։ Դրանք շարունակում են գործել, ուսումնական ծրագրեր են եղել, Հայաստանը մասնակցում է խաղաղապահ առաքելությանը», – ասաց Սարգսյանը։
Նրա խոսքով` ակնհայտ է, որ Հայաստանում տեղի ունեցած իշխանափոխությունից հետո ՆԱՏՕ–ի հետ հարաբերությունները չեն կարող փոխվել։ Հայաստանը չի փոխել արտաքին քաղաքականության ուղղվածությունը, այն շարունակում է ՀԱՊԿ–ի անդամ մնալ ու պահպանել հարաբերությունները Դաշինքում այն մակարդակի վրա, որի վրա դրանք եղել են վերջին տարիների ընթացքում։
Գաղտնիք չէ, որ Հայաստանի օրակարգում ՆԱՏՕ–ի անդամ դառնալը չկա։ Նման օրակարգ չկա նաև ՆԱՏՕ–ի շրջանակում։ Երկու կողմերն էլ հասկանում են, որ համագործակցությունը կարող է խորանալ առանձին ծրագրերի շրջանակում։ Եթե Երևանն ուզենա զարգացնել դրանք, ապա ամենայն հավանականությամբ, այն աջակցություն կստանա։
«Սակայն տվյալ պահին երկկողմանի օրակարգում հարաբերությունների ավելի բարձ մակարդակ ու որակ չկա», նշեց քաղաքագետը։
«ՆԱՏՕ–ի շաբաթ» ամենամյա միջոցառման շրջանակում Հայաստանում անցկացվեցին մարտի 11–15–ը։