ԵՐԵՎԱՆ, 19 փետրվարի – Sputnik. Ղարաբաղյան կարգավորման գործընթացը առաջ չի գնա առանց կարգավիճակի սահմանման մեխանիզմի։ Այս մասին Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում ասաց քաղտեխնոլոգ Վիգեն Հակոբյանը։
Նրա խոսքով` Ադրբեջանի ղեկավարությունը որոշակի հույսեր ուներ Երևանում նոր իշխանության հետ կապված։ Ամենայն հավանականությամբ դրանք պայմանավորված էին աշխարհաքաղաքական որոշ կենտրոնների այն երաշխիքներով, որ Հայաստանի նոր կառավարությունը կդիմի համարձակ քայլերի, որոնք «ոչ պոպուլյար» կլինեն։
Հակոբյանի հիշեցնում է, որ նման տերմին օգտագործել է Ջոն Բոլտոնը երևանյան իր այցի ժամանակ։ Հնարավոր է, այդ լավատեսությունը (իրենց ընկալմամբ) նաև Ադրբեջանին է փոխանցվել։
«Որոշ ժամանակ Հայաստանի նոր ղեկավարը ուզում էր հասկանալ` «ուր է ընկել», ինչ գործընթացներ են ընթանում։ Սակայն Իլհամ Ալիևի հետ հանդիպումներից հետո, մասնավորապես` Դավոսում, մա վերջնականապես գիտակցեց` ինչ ակնկալիքներ ունի Ադրբեջանը ու ինչպես է դա հարաբերվում Հայաստանի շահերի հետ», – ասաց Հակոբյանը։
Նիկոլ Փաշինյանը հասկացավ, որ Ադրբեջանը փոխադարձ զիջումների իր պատկերացումների մեջ ոչ մի սանտիմետր հետ չի գնացել։ Հնարավոր է, նա այդ հարցով քաղաքական խորհրդատվություններ էր անցկացրել՝ այդ թվում որոշ գործընկերների ու ռազմավարական դաշնակիցների հետ։
«Դրանից հետո Հայաստանի ղեկավարի դիրքորոշումը կտրուկ խստացել է։ Դա միանգամից Ադրբեջանում վրդովմունք է առաջացել», – նշեց նա։
Հայաստանի՝ համեմատաբար մեղմ դիրքորոշումը փոխվել է բավականին խիստով, հիմա Երևանն ասում է, որ ոչ մի զիջման մասին խոսք լինել չի կարող, քանի Ադրբեջանը ցույց չտա, որ պատրաստ է նման քայլերի։ Երկրորդը, Հայաստանը չի կարող խոսել Ադրբեջանի հետ հարցերի ամբողջ փաթեթի մասին առանց Արցախի։
«Բանակցային գործընթացի շրջանակում որևէ լուրջ խոսակցություն լինել չի կարող, քանի դեռ չկա հստակություն` ինչ ալգորիթմով է լուծվելու կարգավիճակի կարևորագույն հարցը։ Հիմա այդ հարցին պատասխան չկա», – ասաց Հակոբյանը։
Նա նշեց, որ Հայաստանում չկա ու չի լինի ադեկվատ մի ղեկավար, որը միակողմանի զիջումների կգնա։ Հակառակ դեպքում որոշումը միանգամից կչեղարկվի, քանի որ նոր հեղափոխություն կլինի, որը գահընկեց կանի այդ ղեկավարին։
Քաղտեխնոլոգի խոսքով` փաստաթուղթը ստորագրել ու իրականացնել այն, տարբեր բաներ են։ Կա նաև Արցախի գործոնը` ինչպես իշխանության, այնպես էլ ժողովրդի։
«Հիմա այնտեղ և՛ իշխանությունը, և՛ ժողովուրդը, և՛ ռազմաքաղաքական վերնախավը բավականին խիստ դիրքորոշում ունեն։ Ու ամենաբարձր պաշտոնյաների մակարդակով միտք է հնչում, որ այնտեղ պատրաստ չեն զիջումների։ Թղթի վրա գրածն իրականացնելու համար պետք է լինելու կոտրել նրանց դիմադրությունը», – նշեց Հակոբյանը։
Ինչ վերաբերում է արտաքին ճնշմանը, ապա, քաղտեխնոլոգի խոսքով, խոսակցությունները դրա մասին կան արդեն ավելի քան 20 տարի, պատերազմի սկզբից։
Միաժամանակ այդ առումով շատ ավելի բարդ շրջաններ են եղել, երբ հիմնական աշխարհաքաղաքական կենտրոնների շահերը համընկել են, ընդ որում` ոչ Հայաստանի օգտին։
«Չեմ կարծում, որ հիմա այդպիսի պահ է ու աշխարհաքաղաքական շահերը համընկնում են։ Ճնշման մասին այս խոսակցությունները մեծ մասամբ չափազանցված են լինում, նաև օգտագործում են ներքին քաղաքականության մեջ։ Դա արդեն ավանդույթ է», – նշեց Հակոբյանը։
Նրա խոսքով` այնպիսի իշխանություն չի եղել, որոնց չմեղադրեին Արցախը հանձնել պատրաստվելու մեջ։ Միակ բացառությունը Լևոն Տեր–Պետրոսյանն է, որը զիջումների հարցով իր մոտեցումը չի փոխել։
Քաղտեխնոլոգի խոսքով` հենց այդ պատճառով են շատերը բացասական վերաբերվում այն փաստին, որ Փաշինյանը առաջին նախագահի շրջապատի մարդկանց է պաշտոնների նշանակում։
Քյոլնում հայ համայնքի հետ հանդիպման ժամանակ Փաշինյանն ասել էր, որ հայկական կողմը չի պատասխանի Արցախի խնդրում փոխզիջումների գնալու պատրաստականության մասին հարցերին այնքան ժամանակ, քանի Ադրբեջանը նույն հարցին չպատասխանի։ Վարչապետն ասել էր, որ չի հասկանում` ինչու են ղարաբաղյան հարցով զիջումների մասին միշտ հայկական կողմից հարցնում։