Կառավարության վերջին նիստում վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը մի շարք` ընդհանուր 15 կետից բաղկացած, հանձնարարականներ տվեց, որոնց կատարման վրա պետք է կենտրոնանան գործադիր իշխանության պաշտոնյաները: Ավելի ճիշտ՝ արդեն պիտի որ կենտրոնացած աշխատելիս լինեն նախանշված բոլոր ուղղություններով, որոնք, ինչպես ընդգծեց Նիկոլ Փաշինյանը, առաջնահերթ են՝ անկախ թվարկման հերթականությունից:
Թվում էր, որ պետության ղեկավարի նման՝ բավականին կոնկրետացված հանձնարարականների շարքը պետք է քննարկումների առարկա դառնար: Բայց, ինչպես հաճախ է դա նկատվում մեր իրականության մեջ, լուրը ասվեց, հաղորդվեց ու վերջ: Քննարկումների համար բազմազան այլ թեմաներ ծագեցին (ինչպես միշտ), սկսած 23-ամյա դատախազության դատախազից, վերջացրած Սահակաշվիլու դեզօքսիռիբոնուկլեինաթթուների էթնիկ բաղադրությամբ: Ինչ-ինչ, սակայն Սահակաշվիլու ԴՆԹ-ի արդյունքները մեր սոցիալ-տնտեսականին ի՞նչ: Մինչդեռ կառավարության վերջին նիստում հնչեցված 15 կետերից գրեթե յուրաքանչյուրը, այսպես թե այնպես, կարող է իր անդրադարձն ունենալ մեզանից յուրաքանչյուրի կյանքում: Հետևանքնե՞ր, թե՞ արդյունքներ` դա էլ կյանքի ընթացքը ցույց կտա, միգուցե՝ «լայվով»:
Դիտարկենք նշված կարևոր հանձնարարականներից մի քանիսը:
Թվարկված կետերից երեքի դեպքում հանդիպեց «գույքագրել» բառը: Մասնավորապես, հանձնարարվեց վերանայել մինչև այժմ ներկայացված բոլոր ներդրումային առաջարկները, գույքագրել դրանցից յուրաքանչյուրի ընթացքը, բացահայտել դրանց իրականացման հետ կապված պրոբլեմները, կենտրոնացնել տեղեկատվությունը Տնտեսական զարգացման և ներդրումների նախարարությունում:
... 13. Ջրամբարաշինության և ճանապարհաշինության առկա նախագծերի գույքագրում իրականացնել և նոր նախագծեր նախաձեռնել՝ զուգահեռաբար բանակցելով հնարավոր դոնոր կազմակերպությունների հետ:
14. Մսի և կենդանի գլխաքանակի արտահանման մեխանիզմների գույքագրում իրականացնել և աջակցել այդ մեխանիզմների զարգացմանը:
Երկու կարծիք հազիվ թե լինի՝ ներդրումային ծրագրերը, դրանցից յուրաքանչյուրի ընթացքի գույքագրումը, այսինքն՝ ներդրումային վիճակի, նաև խնդիրների համակարգված պատկերն ունենալը խիստ կարևոր է: Ասենք` մյուս գույքագրումներն էլ: Բայց անխուսափելիորեն հարցեր են ծագում: Կներեք, իսկ անցած ամիսներին, չասենք՝ կես տարում կամ 10 ամսում, այլ թեկուզ վերջին եռամսյակում հնարավո՞ր չէր այդ ամենը գույքագրել, այսինքն՝ եղած-չեղած վիճակը, ներդրումային ծրագրերն ու մնացյալ հանգամանքները ֆիքսել ու արդեն լծվել կոնկրետ գործի: Գույքագրելը որքան էլ կարևոր լինի, այնուամենայնիվ, դա նախա-նախամեկնարկային կազմակերպչական քայլ է:
Ի դեպ, այս մի հանձնարարականն էլ հետաքրքիր թվաց. 3.Արագացնել Ներդրումային հայկական հիմնադրամի ստեղծման աշխատանքները, որը կիրականացնի ներդրումային ծրագրերի ուղեկցումը:
Անշուշտ, եթե ներդրումային հոսք է սպասվում, կամ եթե ոչ մի կերպ ներդրումներ չեն սպասվում, անհրաժեշտ է ունենալ առանձին կառույց, որն ամբողջովին, ոտով-գլխով, ինչպես ասում են, կլծվի այդ գործին: Սպասվելու դեպքում՝ հոսքը հնարավորինս կարգավորելու, իսկ ներդրումներ չսպասվելու դեպքում՝ սպասման գործնական նախադրյալներ ստեղծելու համար:
Հիմնադրամ (ֆոնդ) բառը ծանոթ թվաց: Հիշեցի` տարիներ առաջ էր չէ՞, որ Զարգացման հիմնադրամ ստեղծվեց, որ կարծես հենց նման գործառույթ ուներ՝ ներդրումների ներգրավում, խթանում և այլն: Պարզվում է, որ այդ հիմնադրամը կա, այսօր էլ է գործում, ճիշտ է` մի փոքր վերափոխված անվանմամբ, բայց կա: Պաշտոնական կայք էլ ունի, որտեղ շատ պարզ ու մատչելի «Մեր մասին» բաժնում, «Ո՞վ ենք մենք» հարցին ի պատասխան, գրված է. «Բիզնես Արմենիան (վերաբրենդավորված Հայաստանի զարգացման հիմնադրամը) ստեղծվել է ՀՀ կառավարության կողմից 2015 թ., երկրի տնտեսական աճի խթանման հիմնական առաքելությամբ: Կառույցի գլխավոր նպատակն է Հայաստանի վարկանիշի և մրցունակության բարձրացումը, ներդրումների ներգրավումը, արտահանման խթանումը: Բիզնես Արմենիան իր ծրագրերով նպաստում է պետական մարմինների և գործարարների միջև համագործակցությանը, իրականացնում համատեղ նախագծեր, աջակցում օտարերկրյա ներդրումներին և հետներդրումային ծառայությունների մատուցմանը»:
Այստեղ արդեն տրամաբանական հարց է ծագում, կներեք, նույնիսկ՝ մի քանի հարց: Նախ, եթե կա կոնկրետ մասնագիտացված կառույց, այն էլ ՀՀ կառավարության որոշմամբ, ապա ինչո՞ւ չօգտվել դրա ծառայություններից և ձևավորել լրացուցիչ «Ներդրումային հիմնադրամ»: Երկրորդ` մի՞թե «Բիզնես Արմենիա» (վերաբրենդավորված Հայաստանի զարգացման հիմնադրամը) արդեն ու անընդմեջ թարմացմամբ չունի ներդրումային ծրագրերի գույքագրում: Դատելով կայքում արտահանման պայմանագրերի, ներդրումային ծրագրերի վերաբերյալ մեծ ու երևացող թվերով հաղորդվող տվյալներից` ոնց որ թե լավ էլ գույքագրում են:
Առավել հետաքրքիր է դառնում ներդրումային մի նոր հիմնադրամի ձևավորման անհրաժեշտությունը, երբ տեղեկանում ես, որ արդեն հիշատակված «Բիզնես Արմենիայի» (վերաբրենդավորված Հայաստանի զարգացման հիմնադրամ) հոգաբարձուների խորհրդի անդամներ են փոխվարչապետ Ավինյանը, մի շարք ոլորտային նախարարներ, ներառյալ ԱԳ նախարարին: Այսինքն` կառավարության կազմի նկատելի թվով ներկայացուցիչներ կան այդ՝ վերաբրենդավորված Զարգացման հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդում: Բայց նրանք կառավարության վերջին նիստում հանձնարարական ստացան ներդրումային հիմնադրամ ստեղծելու աշխատանքներն արագացնելու վերաբերյալ:
Հարց. իսկ ինչո՞վ է այդ ստեղծվելիք հիմնադրամի գործառույթն էապես տարբերվելու արդեն եղած հիմնադրամի արածից կամ անելիքից: Կամ՝ մի՞թե հոգաբարձուների խորհրդում ընդգրկված կառավարության հարգարժան անդամները չեն կարող համապատասխան խնդիր դնել արդեն եղած հիմնադրամային կառույցի առջև:
Եվ կառավարության վերջին նիստում տրված մի կարևոր հանձնարարական էլ.
15. Պատրաստվել պտուղ-բանջարեղենի արտահանման սեզոնին, համոզվել գործող մեխանիզմների գործունակության մեջ և նոր պոտենցիալ արտահանողների համար շուկայի հասանելիության երաշխիքներ ստեղծել:
Ռուսական մի լավ ասացվածք կա՝ սահնակն ամռանը պատրաստիր: Լավ է, որ փետրվարի կեսին հայրենի կառավարությունն ու վարչապետն արդեն մտածում են պտուղ-բանջարեղենի արտահանման սեզոնին պատրաստվելու մասին: Սա ոչ թե լավ, այլ ուղղակի գերազանց է: Պետք է հուսալ, որ կառավարության հաջորդ նիստում արդեն կհետևեն հանձնարարականներ գարնան գյուղատնտեսական աշխատանքներին պատրաստվելու, մասնավորապես՝ դիզվառելիքի, պարարտանյութերի, թունաքիմիկատների, որակյալ սերմացուների գնային մատչելիությունն ու համահասանելիությունն ապահովելուն ուղղված կոնկրետ քայլեր անելու վերաբերյալ: Դա, կարծում ենք, կօգնի, որ արտահանման սեզոնին հայկական արդարության գյուղմթերքը մի քիչ ավելի մրցունակ լինի:
Սպասենք կառավարության հաջորդ նիստին ու հանձնարարականներին: