ԵՐԵՎԱՆ, 8 փետրվարի — Sputnik, Լաուրա Սարգսյան․ Հայկական գինին իր որակով արդեն վաղուց առաջ է անցել վրացականից ու կարող է մրցել իտալական, ֆրանսիական, ամերիկյան, չիլիական գինիների հետ։ Այս հարցում վստահ է Հայաստանի գինեգործների միության նախագահ Ավագ Հարությունյանը։
Կառավարությունը նույնպես հասկանում է, որ գինեգործությունը Հայաստանի կարևորագույն ոլորտներից է։ Փետրվարի 6-ին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն անձամբ է հանդիպել գինեգործների հետ՝ խնդիրները քննարկելու համար։ Ընդգծվել է, որ հայ գինեգործությունը վերջին ժամանակաշրջանում վերածնունդ է ապրում, բայց ոլորտի զարգացումը արգելակող խնդիրները չեն վերացել։
«Հայ գինեգործությունն այլևս այն չէ, ինչ հինգ տարի առաջ։ Շատ է փոխվել, ավելի որակյալ է դարձել։ Վրաստանը` որպես մրցակից, մնացել է անցյալում, մենք որակով առաջ ենք անցել հարևաններից ու կարող ենք վստահաբար մրցել Իտալիայի, Ֆրանսիայի, ԱՄՆ-ի, Նոր Զելանդիայի, Չիլիի հետ», - Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում ասաց Հարությունյանը։
Սակայն սա չի նշանակում, որ խնդիրներ չկան։ Հայկական գինին կարող է հաղթել այն գինիներին, որոնց մեկը շիշը 10-15 դոլար արժե, բայց էժան ու որակյալ գինու արտադրության հարցում Հայաստանը շատ գործ ունի անելու, ինչը պայմանավորված է գործարարների ու խաղողի պակասով։ Հայաստանը չի կարող նաև շատ թանկ գինի արտադրել։
Փաշինյանի հետ դեմառդեմ
Փաշինյանի ու գինեգործների հանդիպումը բուռն ու երկար է եղել։ Իշխանափոխությունից հետո գործարարներին մտահոգում է այն, որ կառավարության հետ կապն ընդհատվել է։
«Ընդունված էր, որ կառավարությունը պիտի հետաքրքրություն դրսևորի։ Նախկինում գաղափարն ուշադրության էր արժանանում անկախ լավ կամ վատ լինելուց։ Վերջերս մի տեսակ ճահճացում է նկատվում, իշխանությունը դեռ փորձում է հասկանալ՝ որ ուղղությամբ է պետք շարժվել», - ասաց Հարությունյանը։
Նա նշեց, որ պրոֆեսիոնալ կադրեր պատրաստելու համար ժամանակ է հարկավոր։
Գործարարները պահանջում են, որ երկրի իշխանությունը վերանայի «Ակցիզային հարկի մասին» օրենքը։
Բանն այն է, որ գինեգործները գինու մեկ լիտրի արժեքի 10%–ի չափ ակցիզային հարկ են վճարում։ Որքան ավելի բարձր է գինը, այնքան ավելի բարձր է հարկը։ Իսկ իշխանությունն ուզում է ֆիքսված հարկ սահմանել՝ մեկ լիտրի դիմաց 150 դրամ։ Գինեգործները համաձայն չեն ու առաջարկում են նվազեցնել ակցիզային հարկը մինչև 20-30 դրամ մեկ լիտրի դիմաց։
«Մեզ հետ մրցող հարևան երկրներում գործարարներն ընդհանրապես ակցիզային հարկ չեն վճարում», - ասաց Հարությունյանը։
Հայաստանի խաղողագործության և գինեգործության հիմնադրամի ապագայի քննարկումը փոքր-ինչ լարված է անցել։ Գործարարները վստահ են, որ հիմնադրամը պետք է շարունակի գործել, բայց իշխանությունը դեռ չի կողմնորոշվել։
Հայաստանը գինեգործության օրրանն է
Հայկական լեռնաշխարհը գինեգործության օրրան է համարվում։ Գինեգործությունը կարևոր տեղ է ունեցել Ուրարտուում։ Դրա մասին են վկայում նաև ասորական աղբյուրները։ Ուրարտական արքաների սեպագրերի համաձայն՝ գինին պատրաստել են Խալդ աստծու պատվին, իսկ խաղող տնկելը սխրանք է համարվել։
Հայկական գինեգործության մասին գրել են նաև հայտնի պատմաբաններ Հերոդոտոսը, Ստրաբոնն ու Քսենոֆոնը։
2007թ-ին Արենիում (Վայոց Ձորի մարզ) իրականացված պեղումները փոխեցին աշխարհի պատկերացումները գինու և գինեգործության մասին։
Արենի գյուղի մոտ գտնվող քարանձավների պեղումների ժամանակ հայտնաբերվեցին մի քանի մշակութային շերտեր, որոնցից ամենահինը թվագրվում է մ.թ.ա. IV-V դարերով։ Այդ գտածոն թույլ է տալիս ասել, որ Հայաստանը գինեգործության օրրան է եղել։
Գտել են խաղողի կորիզներով և ողկույզների մնացորդներով սափորներ, ինչը վկայում է գինու արտադրության հնագույն համալիրի առկայության մասին, որն ավելի քան 6100 տարեկան է։ Հայտնաբերվել է նաև հնձան, որի շուրջ գտել են խաղողի պահպանված կորիզներ, ինչպես նաև կարասներ, որոնց մեջ գինի է պահվել։