Ընձուղտներ, այծեղջյուրներ և զեբրեր. Երևանի կենդանաբանական այգին սպասում է համալրման

Հերթական սքրինինգի նպատակով Հայաստանում է Երևանի կենդանաբանական այգու մենթոր, Ամստերդամի «Արտիս» թագավորական կենդանաբանական այգու գլխավոր կուրատորը:
Sputnik

ԵՐԵՎԱՆ, 30 նոյեմբերի — Sputnik. Երևանի կենդանաբանական այգին առաջիկայում կարող է ընձուղտներ, անտիլոպներ և զեբրեր ունենա: Այս մասին այսօր այգում հրավիրված ասուլիսի ընթացքում ասաց Ամստերդամի «Արտիս» թագավորական կենդանաբանական այգու գլխավոր կուրատոր Յանոշ Շանտոն:

Պետք չէ նրանց ուտել. մեկ օր Երևանի կենդանաբանական այգու կյանքից

«Արտիսը» Երևանի կենդանաբանականի մենթորն է, ուսուցիչը, որը մեր այգուն 2012 թվականից ուղեկցում է Եվրոպական կենդանաբանական այգիների և ակվարիումների միջազգային ասոցիացիայի (EAZA) անդամության թեկնածու լինելուց մինչև լիիրավ անդամ դառնալու ճանապարհին:

Ամեն տարի EAZA ներկայացուցիչները աշնան շրջանում ստուգայցի են գալիս Երևանի կենդանաբանական, ծանոթանում արված աշխատանքներին և նախանշում հետագա անելիքները:

Յանոշ Շանտոն, անձամբ, արդեն 10-ից ավելի անգամներ է եղել Երևանում: Համեմատում և ֆիքսում է՝ 2012 թ.-ի համեմատ այգին հսկայական փոփոխությունների է ենթարկվել: EAZA-ում  գոհ են այգու աշխատանքից և այս պահին Երևանի համար ընձուղտներ և զեբրեր են փնտրում։ Յանոշ Շանտոն նաև ֆիքսեց, որ ներկա պահին EAZA-ի լիիրավ անդամ դառնալու թեկնածուների մեջ Երևանի կենդանաբանականը առանձնահատուկ տեղ է գրավում:

Աշնանային գույներ և արևի ջերմությունը վայելող կենդանիներ. Կենդանաբանական այգին բաց է

Ասուլիսի ընթացքում խոսվեց նաև վերջերս արձանագրված միջադեպերի և կենդանիների՝ մասնավորապես կոկորդիլոսի անկման դեպքի մասին:

Այն հարցին, թե «եթե այգին բավարարում է EAZA պահանջներին, որը ենթադրում է կենդանիների բարեկեցության ապահովում, ապա ինչպես են ասոցիացիայում վերաբերվում արձանագրված անկումներին», Յանոշ Շանտոն պատասխանեց, որ կենդանիների անկումը նորմալ երևույթ է բոլոր կենդանաբանական այգիներում: Երևանի կենդանաբանական այգու պարագայում տարեկան անկումների թիվը նորմայի մեջ է և կազմում է 7-8 %:

Այս հարցի շուրջ խոսելով այգու տնօրեն Ռուբեն Խաչատրյանը նշեց, որ իրենք ժառանգել են ծեր և գենետիկորեն ոչ առողջ կենդանիներ, որոնք, շատ դեպքերում, ներազգակցական կապի ծնունդ են ու, բնականաբար, օժտված են ցածր կենսունակությամբ ու թույլ իմունիտետով:

Բացի դրանից Կենդանաբանական այգու կոլեկցիան, ըստ տնօրենի, վատ է կառավարվել, կենդանիների սեռատարիքային կազմը չի հաշվարկվել:

IAR-ի մասնագետները բուժում են Կենդանաբանական այգու գիշատիչների ատամները

«Ցանկացած կենդանու, որին ուզել են նվեր տալ կամ փրկել, բերել են այստեղ, և ոչ մեկը չի կարող ասել՝ ինչ հիվանդություններ են բերել դրանք իրենց հետ»,-մանրամասնեց  Ռուբեն Խաչատրյանը։

Խոսվեց նաև վերջերս անկած կոկորդիլոսի մասին. տվյալ կենդանին, ըստ այգու գլխավոր կենդանաբույժ Հարություն Հովհաննիսյանի, 10-ը և ավելի տարիներ ունեցել է խրոնիկ հիվանդություն։ Բայց, կենդանու անկման պատճառը ճշգրիտ կիմացվի, երբ պատրաստ լինեն դիահերձմանը հաջորդած լաբորատոր փորձաքննությունների պատասխանները:

Հիշեցնենք, որ նեղոսյան կոկորդիլոսի դիահերձմանը մասնակցել են անասնաբուժության տեսչության, ՀԱԲԼԾԿ մասնագետներ, Ագրարային համալսարանի մորֆոլոգիայի և ախտաբանական անատոմիայի ամբիոնի պրոֆեսորներ:

Ընձուղտներ, այծեղջյուրներ և զեբրեր. Երևանի կենդանաբանական այգին սպասում է համալրման
«Կոկորդիլոսը կենդանաբանական այգում է հայտնվել 20-25 տարի առաջ, սակայն չկա որևէ փաստաթուղթ նրա ծագման, առողջական վիճակի կամ նրա տարիքի վերաբերյալ»,- ասաց Երևանի կենդանաբանական այգու գլխավոր կենդանաբույժը:

Լրագրողների այն հարցին, թե մինչ օրս կոկորդիլոսը ստուգումներ չի՞ անցել, որի միջոցով կարող էր պարզվել նրա հիվանդությունը՝ Յանուշ Շանտոնը պատասխանեց.

«Կոկորդիլոսը բավականին ամրակազմ կենդանի է, և  կլինիկական ախտանիշները տեսանելի չեն։ Կոկորդիլոսը չի կարողանում իր վարքագծով ցույց տալ, որ առողջական խնդիր ունի. օրինակ, եթե զեբրը հիվանդության դեպքում կախում է ականջները, որից հասկանալի է դառնում, որ նա խնդիր ունի, ապա կոկորդիլոսը ոչ մի կերպ ցույց չի տալիս իր ցավերը»:

«Զեբրին դիտավորյալ են թունավորել». Կենդանաբանական այգու տնօրենը հրաժարական կտա, եթե...

Շանտոնը նշեց նաև, որ դժվարություններ կան կոկորդիլոսին քնեցնելու և հետազոտելու հարցում, քանի որ դա որոշակի ռիսկեր է ենթադրում հենց կենդանու համար, հատկապես այն դեպքում, երբ կենդանին արդեն ունի որոշակի խրոնիկ հիվանդություններ:

Խոսվեց նաև վերջերս նկատվող բողոքի ալիքի մասին: Այգու տնօրեն Ռուբեն Խաչատրյանը հիշեցրեց, որ նմանատիպ բողոքի ալիքներ նախկինում էլ են եղել. նախ երբ ինքը նշանակվել է այգու տնօրեն, հետո երբ փոխվել է Երևանի քաղաքապետը և հիմա, երբ կրկին քաղաքապետ է փոխվել: Նախկինում էլ գրեթե նույն մեղադրանքներն են հնչել։

Կենդանաբանական այգու տնօրենն ասաց, որ մեղադրանքների ցանկը ներկայացվել է տարբեր մարմինների, և անցկացվում են ստուգումներ, որպեսզի պարզվեն՝ արդյոք դրանք ճշմարտության հետ աղերս ունեն։

«Մենք դիմել ենք դատարան, որպեսզի պահանջենք հերքում այն ստերի, որոնք տարածվեցին Երևանի կենդանաբանական այգու և իմ անձի նկատմամբ»,- ասաց Խաչատրյանը։

Տնօրենը վստահեցնում է, որ կենդանիների անկումներ միշտ էլ եղել են, հանրության խուճապը արհեստածին է,  իր դեմ բողոքի ակցիայի հետևանք։ Ըստ նրա՝ նպատակը պարզ է. Կենդանաբանական այգին, որը 7 տարում հասել է մի նիշի, երբ պետք է Եվրոպական կենդանաբանական այգիների ասոցիացիայի լիիրավ անդամ դառնա, ուզում են գնա հետ։

Երևանյան շքամուտքում հայտնված գայլը. ժամանա՞կը չէ պատիժ սահմանել մարդու համար

«Այս դեզինֆորմացիայի նպատակը  Երևանի կենդանաբանական այգու՝ Եվրոպական կենդանաբանական այգիների և ակվարիումների ասոցիացիայի լիիրավ անդամ դառնալը ձախողելն է, քանի որ որոշ մարդիկ  ունեն անձնական շահեր. այգու անդամակցությունը պետք է բացառի որևիցե անհատի շահը` կապված կենդանիների բազմացման, առուվաճառքի և էկզոտարիումների աշխատանքի հետ։ Ահա թե ինչու չեն ուզում, որ մենք միանանք այս ասոցիացիային: Ով էլ հետագայում լինի Կենդանաբանականի տնօրեն, EAZA կանոնակարգերը բացառելու են որևէ ֆինանսական գործարք` կապված կենդանիների շարժի հետ»,-ասաց Խաչատրյանը:

Երևանի կենդանաբանական այգին Եվրոպական կենդանաբանական այգիների և ակվարիումների ասոցիացիայի թեկնածու անդամ է, լիիրավ անդամ կդառնա հաջորդ տարի։