Լաուրա Սարգսյան, Sputnik Արմենիա
Կովկաս–Փոթի ուղղությամբ լաստանավի կանոնավոր երթևեկությունը դադարեցնելը կազդի Ռուսաստանից Հայաստան և հակառակ ուղղությամբ իրականացվող բեռնափոխադրումների վրա։ Սակայն ռիսկերը նվազեցնելու համար, հաշվի առնելով «Վերին Լարս» հսկիչ անցակետում բարդ իրավիճակը` Երևանը քննարկում է իր լաստանավը ձեռք բերելու հարցը։
Հարավկովկասյան երկաթուղին այսօր տեղեկություն է տարածել, որում բացատրել է 2018թ.–ի դեկտեմբերի 1–ից լաստանավային հաղորդակցությունը դադարեցնելու մասին իր մտադրությունը։ Ընկերության ընդունած որոշումը թելադրված է այդ ուղղությամբ բեռների ծավալների կրճատմամբ։
«Հաշվի առնելով բեռնափոխադրումների ծավալների նվազումը՝ նշված երթուղով փոխադրումներ իրականացնելու գործընթացում աշխատանքային կարգով ճշգրտումներ են կատարվել: Պահանջարկի առկայության դեպքում՝ ՀԿԵ-ն պատրաստ է փոխադրումներ իրականացնել Կովկաս-Փոթի երթուղով», – ասվում է տարածված հաղորդագրության մեջ։
Տրանսպորտի, կապի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների փոխնախարարի պաշտոնակատար Արմեն Փամբուխչյանը Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում նշեց, որ լաստանավային հաղորդակցությունն օգտագործվում է ոչ բոլոր ապրանքատեսակների տեղափոխման համար։
«Առանց լաստանավի աշխատանքի միանշանակ կլինեն տարատեսակ խնդիրներ։ Մասնավորապես, դրանք կծագեն` կապված էներգետիկ, լեռնահանքային ոլորտների ապրանքների, նավթամթերքի հետ։ Խնդիրներ կարող են լինել հացահատիկ առաքելիս», – ասաց Փամբուխչյանը։
Փոխնախարարի պաշտոնակատարը չի բացառում, որ շուտով Հայաստանը ձեռք կբերի սեփական լաստանավը։ Առավել հավանական է 1976թ.–ի լաստանավ գնելը, որի գինը կազմում է 1,8 միլիոնից մինչև 2,2 միլիոն դոլար։ Սակայն ամբողջ խնդիրն այն է, որ այն խափանումներով է աշխատում և վերանորոգման կարիք ունի։
Նոր լաստանավի համար Հայաստանը ստիպված կլինի կլորիկ գումար ծախսել` 10 միլիոն դոլարից մինչև 12 միլիոն դոլար։
«Առայժմ բանակցություններ են ընթանում, սակայն մի շարք գործարարներ պատրաստ են ներդրումներ կատարել 2,2 միլիոն դոլարով լաստանավ գնելու համար», – ասաց Փամբուխչյանը։
Նա նշեց, որ գնման ժամկետները առայժմ անհայտ են։ Երբ ամեն ինչ հաստատվի, հարցը կներկայացվի կառավարության նեղ կազմի քննարկմանը։
Փամբուխչյանն անձամբ զրուցել է «Հարավկովկասյան երկաթուղի» ՓԲԸ–ի գլխավոր տնօրեն Սերգեյ Վալկոյի հետ։ Նա հավաստիացրել է, որ անհրաժեշտության և բավարար ծավալով ապրանքների դեպքում ընկերությունն այսօր էլ պատրաստ է իրականացնել փոխադրումներ։
Այն հարցին, թե հնարավոր է արդյոք կոոպերացիա Վրաստանի և Հայաստանի փոխադրողների միջև` լաստանավային հաղորդակցության անխափան աշխատանքի համար, Փամբուխչյանը նշեց, որ ոչինչ չի բացառում։
«Մենք պատրաստ ենք համագործակցել վրաց գործընկերների հետ և պետք է քննարկենք այդ հարցը պետական մակարդակում։ Տվյալ պահին ոչինչ բացառված չէ», – ասաց նա։
Մինչ Հայաստանում լուծում են լաստանավի հարցը, Վրաստանում մտահոգված են լաստանավային հաղորդակցությունը դադարեցնելու խնդրով։ Տրանսպորտային միջանցքի ուսումնասիրության կենտրոնի տնօրեն Պաատա Ցագարեիշվիլին մի քիչ անհեթեթ է համարում ստեղծված իրավիճակը` հաշվի առնելով, որ երկաթուղիները նվազեցրել են իրենց սակագները։
«Երթուղու կասեցումը բացասաբար կանդրադառնա ամեն ինչի վրա։ Վրացական կողմը և Վրաստանի երկաթուղիները շահագրգռված են այդ գծի կենսագործունեության մեջ։ Հայաստանն էլ պետք է շահագրգռված լինի երթուղու գործարկման մեջ` հաշվի առնելով այն, որ երկաթուղային հաղորդակցության սակագները նվազել են 45 տոկոսով», – ասաց Ցագարեիշվիլին։
Երթուղու գործելը կարևոր է ոչ միայն Հայաստանի, այլ նաև Վրաստանի համար։ Թբիլիսին լաստանավային հաղորդակցությունը համարում է հեռանկարային ուղղություններից մեկը։ Վրաստանի առջև նաև դրվում է Փոթի նավահանգստի գործունեությունն ակտիվացնելու հարցը։
«Եթե վրացական երկաթուղիներով 2012թ–ին տեղափոխվել է 20 միլիոն տոննա բեռ, ապա այդ ցուցանիշը 2016թ–ին արդեն նվազել է մինչև 10 միլիոն տոննա։ Այս տարի ակնկալում ենք ապրանքների հոսքի նվազում», – ասաց Ցագարեիշվիլին։