ԵՐԵՎԱՆ, 14 նոյեմբերի – Sputnik. Իսրայելի պաշտպանության նախարար Ավիգդոր Լիբերմանի հրաժարականն ու Թուրքիայի հետ սառը հարաբերությունները հայ–իսրայելական հարաբերությունների լավացման համար պայմաններ են ստեղծում։
Այս մասին Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում ասաց տարածաշրջանային հարցերի փորձագետ, քաղաքագետ Կարեն Վերանյանը։
Ավելի վաղ հայտնի էր դարձել, որ Իսրայելի պաշտպանության նախարար Ավիգդոր Լիբերմանը հայտարարել էր, որ հրաժարական է տալիս։ Նշվում է, որ նախարարի հեռանալու պատճառը տարաձայնությունն է` կապված Գազայի հատվածի գրոհայինների դեմ զինվորական գործողությունների ավարտի մասին որոշման հետ։
«Լիբերմանը Իսրայելի քաղաքական դաշտում Ադրբեջանի հիմնական լոբբիստն է։ Երբ նա արտգործնախարար էր, ապա մեծ աշխատանք էր տանում ուղղված երկկողմանի հարաբերությունների ամրապնդմանը ինչպես քաղաքական, այնպես էլ ռազմական ոլորտներում», – ասաց Վերանյանը։
Այն փաստը, որ Բաքվի հետ հարաբերությունների լոբբինգով զբաղվող իսրայելական վերնախավի առաջնորդներից մեկը հրաժարական տվեց, լավ հնարավորություն է Հայաստանի համար ակտիվացնել Իսրայելի հետ քաղաքական երկխոսության ակտիվացմանն ուղղված ջանքերը։
Մյուս կողմից էլ` Վերանյանի խոսքով, երկկողմանի հարաբերությունների ամբողջ սպեկտրը չի կարող պայմանավորված լինել մեկ մարդով, պետք է, որ երկու կողմերն էլ հետաքրքրված լինեն։
Նա վստահություն հայտնեց, որ Ադրբեջանի փորձագիտական համայնքում, ինչպես նաև քաղաքական վերնախավի շրջանում լուրջ անհանգստացած են Լիբերմանի հրաժարականով։
Երևանի ու Թել Ավիվի մտերմացմանը խոչընդոտող ևս մեկ գործոն էին Իսրայելի ու Թուրքիայի սերտ հարաբերությունները։ Սակայն Վերանյանի խոսքով, 2010 թվականին Գազային սեկտորի մոտ նավի վրա հարձակման միջադեպից հետո, երկու երկրների հարաբերությունները նախկին մակարդակին չվերադարձան։
«Հիմա նրանք կայուն սառը հարաբերություններ ունեն։ Դեռ երկրների մոտեցման հարցում ոչ մի դրական շարժ չկա», – ասաց Վերանյանը։
Նա համաձայն է, որ այդ գործոնը նույնպես բարենպաստ մթնոլորտ է ստեղծում Հայաստանի ու Իսրայելի մտերմացման համար։
Լրացուցիչ խթան կարող էր դառնալ Իսրայելի` Կիպրոսի ու Հունաստանի մոտեցումը։
«Երկրները դեպի ռազմավարական միություն են գնում, այն սերտ համագործակցություն է ենթադրում։ Կողմերը քայլեր են արել սփյուռքի, լոբբիստական կազմակերպությունների համագործակցման ուղղությամբ։ Հաշվի առնելով Հայաստանի` հունական համայնքի հետ աշխատելու մեծ փորձը, հայկական կողմը կարող է նույնպես մասնակցել այդ գործընթացին», – ասաց Վերանյանը։
Նրա խոսքով` Իսրայելի ու Ադրբեջանի ռազմավարական դաշինքը, որը հիմնված է էներգետիկական, ռազմատեխնիկական ու տնտեսական համագործակցության վրա, շատ ավելի ամուր է, քան Իսրայել–Թուրքիա հարաբերությունները։ Սակայն Հայաստանն այդ հարաբերությունների ուղղությունը մասնակիորեն փոխելու հնարավորություն ունի։
Նա նշեց, որ քաղաքական հարաբերությունների լավացումը թույլ կտա լավացնել տնտեսական փոխներգործությունը։ Իսրայելին կարող է առաջին հերթին հետաքրքրել Հայաստանի ՏՏ–ոլորտը։
Վերանյանը կարծում է, որ Հայաստանը ապագայում կարող է Իրանի ու Իսրայելի հարաբերությունները հարթելու հարթակ դառնալ։
«Որքան էլ շարունակվեն ռազմական գործողությունները Պաղեստինի ու Իսրայելի միջև, երևում է, որ երկու կողմերն էլ պատրաստ են երկխոսության գնալ։ Լիբերմանի հրաժարականը մասամբ դրանով է պայմանավորված», – ասաց Վերանյանը։
Քաղաքագետ Սուրեն Սարգսյանն իր հերթին գրել է իր ֆեյսբուքյան էջում, որ Լիբերմանի հրաժարականը լավ հնարավորություն է Իսրայելում Հայաստանի դեսպանատուն բացելու համար։
«Իսրայելի հետ երկկողմ հարաբերությունները չպետք է պայմանավորել երրորդ երկրներով, մանավանդ, որ երրորդ երկրներն իրենց հարաբերությունները Ադրբեջանի հետ մեզանով չեն պայմանավորում», – նշել է Սարգսյանը։
Քաղաքագետի խոսքով` հարաբերությունների լավացմանը նպաստող գործոն կարող է դառնալ Իսրայելում աճող հայ համայնքը, Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու տիրապետության տակ գտնվող սրբատեղիների առկայությունը: