ԵՐԵՎԱՆ, 12 հոկտեմբերի – Sputnik, Աշոտ Սաֆարյան. Ռուսաստանը, ամենայն հավանականությամբ, 2019թ.-ին սահմանին կպահպանի գազի ներկա գինը Հայաստանի համար: Sputnik Արմենիային նման կարծիք հայտնեց էներգետիկ անվտանգության ոլորտի փորձագետ Վահե Դավթյանը:
Նրա խոսքով՝ այդ մասին անուղղակիորեն վկայում է Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հայտարարությունը Փաշինյանի հետ հանդիպման ժամանակ: Նա ասել է, որ Հայաստանը Ռուսաստանից գազ է գնում ամենացածր գնով: Միաժամանակ փորձագետը կարծում է, որ սակագները սպառողների համար կնվազեցվեն, և դրա համար որոշակի նախադրյալներ կան:
Դավթյանի կարծիքով՝ Հայաստանի նկատմամբ Ռուսաստանի գնային քաղաքականության մասին խոսելիս պետք է առանձնացնել հարցի երկու բաղադրիչներ` գինը սահմանին և գինը ներքին շուկայում: Փորձագետը նշում է, որ Հայաստանը սահմանին իսկապես ռուսական գազը գնում է շատ ցածր գնով: Դրան նպաստում է ոչ միայն քաղաքական իրադրությունը, այլ նաև մի շարք մակրոտնտեսական գործոններ:
Միաժամանակ սահմանին վերջին նվազումները ոչ մի կերպ չեն ազդել ներքին սակագների վրա: 2016թ.-ին սակագինը 165 դոլարից մինչև 150 դոլար նվազեցնելուց հետո «Գազպրոմի» դուստրը հայտարարել է, որ նա շատ ենթակառուցվածքային հարցեր ունի, և դրանց լուծման համար անհրաժեշտ են լրացուցիչ միջոցներ։ Այդ դեպքում, բնականաբար, ներքին շուկայում չարժե ակնկալել սակագնի էժանացում:
«Շուտով «Գազպրոմ Արմենիան» կդիմի ՀԾԿՀ՝ 2019թ.-ին նոր սակագին հաստատելու համար: Ուստի հարցը պետք է լուծել արդեն այսօր և ոչ թե Հայաստան կառավարություն-«Գազպրոմ» մակարդակում, այլ պետությունների առաջնորդների, առավել ևս, որ երկկողմ հանդիպումների օրակարգում այդ հարցը առանցքային հարցերից մեկն է», - ասաց Դավթյանը:
Նրա կարծիքով՝ կարևոր է ռուսական ղեկավարությանը հասցնել, որ «Գազպրոմ Արմենիան» արդեն կատարել ենթակառուցվածքների արդիականացման վերաբերյալ պարտականությունների մեծ մասը և ապահովել հանրապետության գազատրանսպորտային անվտանգության բարձր մակարդակ: Հետևաբար, ընկերությունը կարող է անցում կատարել սոցիալական կողմնորոշում ունեցող սակագնային քաղաքականության՝ գազի սակագինը բնակչության համար 290 դոլարից 25 տոկոսով նվազեցնելով,
«Նիկոլ Փաշինյանի մյուս փաստարկը կարող է և պետք է հանգի ԵԱՏՄ բնական գազի միասնական շուկայի ձևավորմանը, որի ուղղությամբ այսօր արդեն պետք է կոնկրետ քայլեր ձեռնարկել», - ասաց Դավթյանը:
Նշենք, որ Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հանձնարարել է էներգետիկայի նախարար Գարեգին Բաղրամյանին հնարավորինս արագ ավարտել Ռուսաստանից ստացվող գազի գնագոյացման վերլուծությունը և ներկայացնել առաջարկների փաթեթ` նոր գին սահմանելու համար։
Նշենք, որ «Գազպրոմի» հետ ունեցած պայմանագրով, «Գազպրոմի»` Հայաստանում գործող դուստր կազմակերպությունը` «Գազպրոմ Արմենիան», 1000 խմ գազի դիմաց սահմանին վճարում է 150 դոլար։
Հայաստանի շարքային սպառողը գազի դիմաց վճարում է 290 դոլար, ոչ ապահով խավերը` 80 դոլար, իսկ 10 000 խմ-ից շատ սպառող խոշոր բաժանորդները վճարում են 242 դոլար, ջերմոցային ու վերամշակող ընկերությունները` 212 դոլար։
Դավթյանը նշում է, որ վերջին տարիներին «Գազպրոմին» հաջողվել է զգալիորեն կրճատել բնական գազի ինքնարժեքը՝ հասցնելով այն 1000 խմ համար 20-22 դոլարի, ինչը արդյունավետ սակագնային քաղաքականություն վարելու հնարավորություն է տալիս: Այս ֆոնին սպասվում է աշխարհում բնական գազի սպառման զգալի աճ, և «Գազպրոմը»՝ շուկայի առանցքային խաղացողներներից մեկը, զգալիորեն կբարձրացնի իր կոմերցիոն արդյունավետությունը և կկարողանա պահպանել ցածր «քաղաքական սակագները» իր շահերի գոտիներում, այդ թվում՝ Հայաստանում: