ԵՐԵՎԱՆ, 8 սեպտեմբերի – Sputnik, Նելլի Դանիելյան. Համաներման ամենից շատ սպասում են ազատազրկման վայրերում։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում, անդրադառնալով հնարավոր համաներման մասին տարածված լուրերին, ասաց ՀՀ արդարադատության նախարարության քրեակատարողական հիմնարկներում և մարմիններում հասարակական վերահսկողություն իրականացնող դիտորդների խմբի նախագահ Հասմիկ Հարությունյանը։
«Նախարարությունն էլ այս հարցով քննարկումներ է ունեցել։ Ուղղակի ասվեց, որ այդ պրոցեսն այս փուլում դեռ գաղտնի է», —ասաց Հարությունյանը` միաժամանակ, սակայն, հավելելով, որ համաներումը չպիտի դիտարկվի որպես ՔԿՀ-ներում կուտակված բոլոր խնդիրների լուծման միջոց։
«Մինչև համաներումը կան այլ գործիքներ ու մեխանիզմներ, որոնք եթե աշխատեն, ինչպես նախատեսված է օրենքով, մենք այս խնդիրները չենք ունենա։ Այն հիմնական բողոքները, որոնք կան ՔԿՀ-ներում` մինչդատական վարույթի ընթացքում նշանակվող կալանքներ, վաղաժամկետ ազատման ինստիտուտի գործարկում կամ անհամատեղելի հիվանդությունների հիմքով պատժից ազատում, եթե օրենքն աշխատի, ուղղակի չեն լինի»,- ասաց իրավաբանը։
Ավելի քան 2 ամիս առաջ` հունիսի 20-ին, մինչ հնարավոր համաներման մասին լուրերը, դիտորդական խումբը ՀՀ արդարադատության նախարար Արտակ Զեյնալյանին առաջարկներ էր ներկայացրել քրեակատարողական հիմնարկներում առկա ոչ կանոնադրական հարաբերությունների, քրեական ենթամշակույթի հետ կապված, արմատավորված խնդիրների լուծման ուղղությամբ:
Հարցին, թե ինչ է արվել այս ուղղությամբ, Հարությունյանը պատասխանեց. «Մենք հետևելու ենք, թե որքանով են մեր առաջարկներն իրագործվում։ Բայց այս պահին չեմ կարող ինչ-որ նկատելի փոփոխության մասին խոսել, քանի որ խնդիրն այնպիսին է, որ շատ ժամանակ ու ռեսուրս է պահանջելու»։
Նախարարին ուղղված նամակում դիտորդական խումբն արձանագրել էր, որ Քրեակատարողական հիմնարկներում առկա ոչ կանոնադրական, քրեական ենթամշակույթի և չգրված օրենքներով հարաբերությունները ոչ միայն ազդում են ազատազրկվածների ընդհանուր բարոյահոգեբանական վիճակի վրա, այլև լուրջ խոչընդոտներ են ստեղծում վատ վերաբերմունքի, խոշտանգումների և կոռուպցիոն հանցագործությունների բացահայտման համար։ Որպես լուծում խմբի անդամներն առաջարկում էին քրեակատարողական հիմնարկներում պահվող բանտային քրեական մշակույթի հետևորդներին առանձնացնել այդ մշակույթի հետևորդ չհամարվող ազատությունից զրկված անձանցից։
Ինչ վերաբերում է ՔԿՀ-ների աշխատակիցների ներգրավվածությանը նույն այդ հանցավոր շղթային, դիտորդական խմբի ղեկավարը փաստեց, որ վերջին ամիսներին բացահայտված դեպքերը վկայում են` իրավիճակ է փոխվել ոչ միայն ճաղավանդակներից այս կողմ, այլև ՔԿՀ-ների ներսում։
2018թ. 1-ին կիսամյակի ընթացքում իրականացված ծառայողական քննությունների և ուսումնասիրությունների արդյունքում ՔԿՀ 47 ծառայողներ ենթարկվել են կարգապահական պատասխանատվության, 10-ը` ազատվել աշխատանքից։ 5 ծառայողի նկատմամբ հարուցվել է քրեական գործ։
«Մինչև հեղափոխությունը մենք այդքան շատ դեպքեր չենք ունեցել։ Կարծում եմ` կարող ենք արձանագրել, որ սա կարող է պայմանավորված լինել իրավիճակի փոփոխությամբ»,- ասաց Հարությունյանը։
Նույն իրավիճակի փոփոխության արդյունքում, դիտորդական խմբի ղեկավարի խոսքով, դատապարտյալների շրջանում ևս կա ակնկալիք, որ իրենց քրեական գործերում առկա խնդիրները կարող են լուծում ստանալ։