ԵՐԵՎԱՆ, 17 հուլիսի — Sputnik. «Արմօյլ» ընկերությունը Հայաստանում նավթամթերքի արտադրության գործարան բացելու նախագիծ է մշակել։ Այս մասին լրագրողներին ասաց ընկերության տնօրեն Ալֆրեդ Աբեդին։
Իրանահայ Աբեդին մի քանի տարի շարունակ Թուրքմենստանից դիզելային վառելիք է ներկրել Հայաստան, հետո որոշել է նավթամթերք արտադրել այստեղ` Հայաստանում։ Ուզում են գործարանում բիտում (հանքաձյութ) և քսայուղ ստանալ։
Իրանաբնակ մեկ այլ խոշոր գործարար Հենրիխ Տեր-Ղուկասյանը համաձայնել է ներդրում անել, հայ գործարար և քաղաքական գործիչ Գագիկ Ծառուկյանն էլ` մասնակցել նախագծին։
Նախագիծը սկսել են կազմել դեռ հինգ տարի առաջ, բայց գործարանը մինչև հիմա չի գործում։ Ընկերությանը տուգանել են, երբ այն կառուցել են ավելի մեծ տարածքի վրա, քան նշված է եղել նախագծում։
«Դրա համար մենք տուգանք վճարեցինք, ինչպես հարկն է։ Հետո նոր նախագիծ կազմեցինք։ Իսկ մեզ ասացին. «Դա չի համընկնում հնի հետ։ Նշանակում է` դուք կեղծել եք փաստաթղթերը»։ Եվ քննչական ծառայությունում գործ հարուցեցին», — ասաց «Մուլտի գրուպ» հոլդինգի (պատկանում է Գագիկ Ծառուկյանին) փոխտնօրեն Արայիկ Կեսոյանը։
Աբեդիի խոսքով` գործարանի համար արդեն պատրաստ է շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության գնահատականը։ Դրանում նշվում է, որ գործարանում նավթամթերքի թորում չի լինելու։
Բիտումը (դրանից պատրաստում են ասֆալտ) ստանում են մազութից, որը մնում է նավթի թորումից հետո։ Դրանից հանում են վառելիքի վերջին մնացորդները` տաքացնելով այն մինչև 500 աստիճան։ Մնում է ամենածանր նստվածքը` գուդրոնը։ Դրանից ստանում են բիտում` ճանապարհային ասֆալտի համար։
Իրանցի գործարարները չեն ուզում Հայաստանում թորել մազութը, ուստի մտադիր են միայն պատրաստի գուդրոն ներկրել։ «Իսկ դրանից մենք կոմպրեսորներով կստանանք բիտում։ Այսինքն ոչ մի բարձր ջերմաստիճան և թորում չի լինի», — ասաց Աբեդին։
«Այժմ նախագծի բնապահպանական գնահատականը ներկայացվել է բնապահպանության նախարարությանը, իսկ նախագծի վերաբերյալ նախատեսված ժամկետում տեղի կունենան լսումներ», —ավելացրեց «Մուլտի գրուպի» ներկայացուցիչ Արայիկ Կեսոյանը։
Ընդհանուր առմամբ մտադիր են ներդնել մոտ 30 միլիոն դոլար և ստեղծել մոտ 250 աշխատատեղ` 200-220 հազար դրամ միջին աշխատավարձով։
Ընկերությունը բիտում կգնի Իրանից, թեև այնտեղ հումքի արտահանման խիստ սահմանափակումներ կան։ «Բայց ներդրողը` Հենրիխ Տեր-Ղուկասյանը, արդեն 25 տարի աշխատում է Իրանի նավթային բիզնեսում։ Այդ տարիների ընթացքում նա արժանացել է իշխանությունների հարգանքին և աջակցությանը։ Այդ պատճառով նրան թույլ են տվել բիտում գնել և ներկրել Հայաստան։ Թեև Իրանը սովորաբար արգելելում է արտահանել իր հումքը այլ երկրներում արտադրության համար», — հավելեց Աբեդին։
Ընկերությունը ծրագրում է քսայուղեր արտադրել, բայց ներդրողները խոստանում են, որ այստեղ նույնպես բարձր ջերմաստիճան չի լինի։ «Մենք միայն խառնելու են ներկրվող յուղերը և դրանց հավելումները», — ասաց Աբեդին։
Այստեղ ընկերության մատակարարը կլինի Էմիրաթների Ազգային նավթային ընկերությունը (ENOC), իսկ հեռանկարում` Shell կորպորացիան։