ԵՐԵՎԱՆ, 11 հունիսի — Sputnik, Արամ Գարեգինյան․ Հայաստանի պետպարտքի վճարումներն ավելացել են, իսկ ընթացիկ կարիքների ծախսերն աշխատել են չբարձրացնել։ Այս տրամաբանությամբ էր կազմվել 2017 թվականի բյուջեն։
Ընդհանուր առմամբ ծախսերն աճել են 6,3%-ով ու հասել 504 միլիարդ դրամի։ Հիմնականում ավելորդ ծախսերն արվել են ռուսական վարկով զենքը գնելու ու պետպարտքը վճարելու համար։ Նշենք, որ խոսքն առաջին ռուսական պաշտպանական վարկի մասին է, որը 200 միլիոն դոլար էր կազմում։ 2017 թվականի վերջին տրամադրվել է երկրորդ վարկը՝ 100 միլիոնի, սակայն դրա մատակարարումները սկսվել են արդեն այս տարի։
Մասնավորապես՝ պետական պարտքի մարման համար ծախսվել գրեթե 25%-ով ավելի գումար։ Ընդհանուր առմամբ, այդ ծախսերի համար տրամադրվել է 122 միլիարդ դրամ, այսինքն՝ բյուջեի բոլոր ծախսերի մոտ 8,1%-ը։
Իսկ ընդհանուր առմամբ, արտասահմանյան միջոցներն ապահովել են բյուջեի ծախսերի մոտ 12%-ը, կամ 176 միլիարդ դրամ։ Այսպիսով՝ Հայաստանը դեռ ավելի շատ արտասահմանյան միջոց ստանում է, քան տալիս։
Բոլոր ծախսերի 11,5%-ը կազմել է պետական սեկտորի աշխատողների աշխատավարձը։ Նախորդ տարվա համեմատ, այդ ծախսերը 2%-ով աճել են։ Տարեկան այդ ծախսերը 2-3%-ով աճում են, քանի որ տարիների ծառայության համար պաշտոնյաներին հավելյալ գումար է վճարվում (ուսուցիչների դեպքում այդ կարգը չի գործում):
Մոտ 12% կազմել են պետական գնումները։ 154 միլիարդ կազմող ընդհանուր ծախսերից հնարավոր եղավ տնտեսել ութ միլիարդ, այսինքն՝ 5%։ Դա եղավ տնտեսման ու թենդերների ճիշտ կազմակերպման հաշվին։
2017 թվականին բյուջեից մոտ 113 (ընդհանուր ծախսերի7,4%-ը) միլիարդ դրամ տրամադրվել է սուբսիդիաների համար։ Սուբսիդիաները կրճատվել են ութ միլիարդ դրամով, հիմնականում խմելու ջրի սուբսիդավորման, նաև գյուղացիներին պարարտանյութերի կրճատման հաշվին։ Նշենք, որ 2019 թվականին ջրի սուբսիդավորումը էլ համընդհանուր չի լինի, դրանցից կկարողանան օգտվել միայն անապահով ընտանիքները։
Բյուջեի ծախսերի գրեթե մեկ երրորդը (32%), կամ 411 միլիարդ դրամը կազմել են թոշակներն ու նպաստները։ Դա 1,9%-ով ավելի շատ է, քան 2016 թվականին։ Հիմնականում այն պատճառով, որ աճում են պետության վճարումները քաղաքացիների կուտակային թոշակային հաշիվներին։ Վճարումները չեն ավելանում, պարզապես համակարգի մասնակիցների քանակն է շատանում։ Վճարումները կազմում են աշխատավարձի 5%-ը, առավելագույն վճարը՝ 25 հազար դրամ է։
Առողջապահական ծախսերը կազմել են 83 միլիարդ դրամ (ընդհանուր ծախսերի 5,5%-ը)։
Նախորդ տարվա համեմատ պաշտպանությանն ուղղված ծախսերն աճել են 30,4%–ով, հիմնականում պաշտպանային վարկի շրջանակում ռուսական զենք գնելու հաշվին։ Ընդհանուր ծախսերը կազմել են 294 միլիարդ դրամ, կամ բյուջեի ծախսերի գրեթե 20%-ը։ Դրանցից 86,6 միլիարդը կազմել են ռուսական վարկով գնումները։ Այս տարի մատակարարումները կշարունակվեն․ արդեն երկրորդ՝ 100 միլիոն դոլարանոց վարկով։