ԵՐԵՎԱՆ, 7 հունիսի — Sputnik, Անի Լիպարիտյան. Հայաստանում հայտարարվել է յուրահատուկ ոչ պաշտոնական հարկային համաներում բոլոր խոշոր ձեռնարկատերերի համար, կարծում է Ինովացիոն և ինստիտուցիոնալ կենտրոնի ղեկավար Ատոմ Մարգարյանը։
Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը այսօր, ներկայացնելով կառավարության ծրագիրը, նշեց, որ Հայաստանում աշխատավարձերը կբարձրանան, քանի որ ոչ ոք չի խուսափի հարկերից։ Վարչապետը կարծում է, որ հաջորդ տարվա պետական բյուջեն թույլ կտա բարձրացնել թոշակները և աշխատավարձերը։
Շատ ստվեր
Մարգարյանը նշեց, որ Հայաստանն ունի թե՛ պաշարներ, թե՛ հնարավորություններ` ստվերային հատվածում գումարներ և եկամուտներ բացահայտելու համար։
«Խոսքը նախկինում չվճարված հարկերի մասին է, որոնց մասին խոսել է Նիկոլ Փաշինյանի կաբինետը։ Բյուջե չհասած հարկերը և պարտադիր վճարումները բացահայտվում են», – ասաց տնտեսագետը։
Նա հիշեցրեց, որ պետական հարկային համաներում գործարարներին հնարավորություն է տրվել հաշվել և վճարել հարկային պարտավորությունները։
Ինչ վերաբերում է ստվերային տնտեսության ծավալների գնահատականին, ապա այդ հարցի վերաբերյալ տարբեր կարծիքներ են հնչում։
«Վարկածներից մեկի համաձայն` «ստվերը» կազմում է 20 տոկոս, մյուս փորձագետները պնդում են մինչև 46 տոկոս։ Ստույգ թիվը կարելի է հասկանալ միայն կոնկրետ գործողությունների, հաշվարկների արդյունքում։ Բացի այդ, անհրաժեշտ է կատարելագործել երկրում հարկային օրենսդրությունը։ Հենց դրանից է կախված, թե ինչպիսին կլինի ստվերային տնտեսության ծավալները բացահայտելու սցենարը», – հավելեց փորձագետը։
Տարվա հաջող սկիզբ
Ինչ վերաբերում է 2019թ.–ին աշխատավարձերը և կենսաթոշակները բարձրացնելուն, ինչի մասին այսօր ասաց վարչապետ Փաշինյանը, ապա, Մարգարյանի խոսքով, արդեն կարելի է տեսնել պետբյուջեի վերաբերյալ դրական տվյալներ ընթացիկ տարվա առաջին չորս ամիսների ընթացքում։
Հայաստանի Պետեկամուտների կոմիտեն 2018թ–ի հունվար–ապրիլին արձանագրվել է աննախադեպ ցուցանիշ։ Հաշվետու շրջանում պետբյուջեի եկամուտները կազմել են մոտ 290 մլրդ դրամ (մոտ 600 մլրդ դոլար)` ավելանալով 7,7 տոկոսով կամ 27,3 մլրդ դրամով։
«Թվերը վկայում են եկամուտները կամ հավաքելիությունն ավելացնելու մասին։ Եվ եթե դրան ավելացնել իրավապահ մարմինների, ՊԵԿ–ի և այլ կառույցների ջանքերը և գործողությունները, ապա, իհարկե, մենք կունենանք պետբյուջեի եկամտային մասի զգալի աճ», – նշեց Sputnik Արմենիայի զրուցակիցը։
Եվ հաջորդ տարի լրացուցիչ պաշարներ կհայտնվեն սոցիալական խնդիրները լուծելու համար, կարծում է Մարգարյանը։
Կառավարության նոր ծրագրին համապատասխան` տնտեսական աճը պետք է սոցիալական արդյունք և ներառականություն ունենա, և տնտեսագետը կարծում է, որ հենց դա հնարավորություն կտա հաջորդ տարի բարձրացնել աշխատավարձերը և կենսաթոշակները։
Քայլ արա, բարձրացրու աշխատավարձերը
Նախկինում կառավարությունը հնարավորություն է ունեցել լուծել աշխատավարձերի ու կենսաթոշակների խնդիրը։ Սակայն, փորձագետի խոսքով, քաղաքացիների սոցիալական խնդիրներն առաջնահերթություն չեն եղել։
«Առաջնահերթություն են եղել պետական ծախսերը, հատկապես, ուռճացված ուժային համակարգի ֆինանսավորումը։ Ռազմական նպատակներով որոշակի միջոցներ ծախսվել են ապրիլյան պատերազմից հետո` ստեղծված իրավիճակից ելնելով։ Բայց սոցիալական գործոնը մնացել է երկրորդ պլանում։ Իսկ հիմա կառավարությունն իր առջև նպատակ է դնում զարգացնել կրթությունը, բժշկությունը, գիտությունը և մշակույթը», – հավելեց բանախոսը։
Նոր կառավարությունը մի քանի քայլ է առաջարկում հարկային եկամուտների հետևողական աճի համար։ Օրինակ` հարկային պարտավորությունների կամավոր կատարման։ Բացի այդ, եկել է մենատիրությունը և կոռուպցիան արմատախիլ անելու, ներդրումները պաշտպանելու ժամանակը, և վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն արդեն հայտարարել է, որ կստեղծվի հատուկ կառույց, որն իր վրա կվերցնի այդ բեռը։
Դա կհանգեցնի նրան, որ կստեղծվեն նոր աշխատատեղեր, իսկ երկրում կառաջանան լրացուցիչ եկամուտներ, եզրափակեց Մարգարյանը։