Հայաստանը Նախիջևանից ռմբակոծելու սպառնալիքը կարելի է անտեսել` համարելով ներքին օգտագործման հայտարարություն, սին հոխորտանք։ Դա իրականություն կարող է դառնալ միայն այն դեպքում, եթե Հայաստանի արևելյան հարևանի ղեկավարները վերջնականապես կորցնեն մեղսագիտակությունը։ Չէ՞ որ առաջին հերթին պատասխան հարվածն անխուսափելի կլինի (համոզիչ պատասխանի համար հնարավորություններ կան), երկրորդ` դա հազիվ թե թույլ տա նույնիսկ Թուրքիան, չխոսենք Ռուսաստանի մասին։
Հայաստանի նորանշանակ վարչապետի և Ռուսաստանի նախագահի հանդիպումից մեկ շաբաթ անց «Տոռ» զենիթահրթիռային համալիրի առաքման թեման դրա վառ վկայությունն է։ Սա ոչ երկիմաստ գործողություն է, որպեսզի ոչ ոք պատրանք չունենա, որ Ռուսաստանը չի տատանվի, եթե դաշնակցային պարտավորությունները կատարելու անհրաժեշտություն ծագի, թեկուզ միայն ՀԱՊԿ շրջանակում։
Նոր սպառազինությունը Հայաստան առաքելու ֆոնին Բաքուն հսկայական քանակությամբ միջոցներ է ծախսում սպառազինություն գնելու և տարատեսակ զորավարժությունների վրա։ Մայիսի վերջին օրերին Կարսի շրջանում տեղի կունենան թուրք-ադրբեջանական հերթական զորավարժությունները։ Անկասկած, պայմանական հակառակորդը հերթական անգամ կջախջախվի։
Իսկ ահա արցախա-ադրբեջանական դիմակայության գծում իրավիճակի սրման սպառնալիքը, ի տարբերություն Նախիջևանի սահմանի, դժբախտաբար իրական է արդեն տևական ժամանակ։ Ճիշտ է` հիմա իրավիճակը չի նպաստում Բաքվի չափազանց կտրուկ գործողություններին, և դա մի քանի պատճառ ունի։
Ադրբեջանի ընտրությունները, ելնելով իրենց անհուսալի կանխատեսելիությունից, իհարկե, չէին կարող ազդել տարածաշրջանային լարվածության այդ ասպեկտի վրա։ Բայց Հայաստանի ներքաղաքական իրադարձությունները, հասկանալի պատճառներով, անորոշ ժամանակով հետաձգել են Արցախի հարցով բանակցությունները։
Եթե Բաքվում ոչ ոքի չեն լսել և ցանկացել են ձուկ բռնել պղտոր ջրում, ապա հերթական արկածախնդրությունն արդեն մտածված էր։ Բայց ականջ են դնում, ոչինչ չեն անում` սպասելով և միաժամանակ փորձելով հասկանալ, թե ինչպիսի նոր մոտեցումներով հանդես կգա Հայաստանի նոր կառավարությունը բանակցությունների ընթացքում։
Թուրքիան հիմա չի կարող զբաղվել Ադրբեջանի գլխացավանքով, Էրդողանը մեկ ամիս անց պետք է «մասնակցի» իր իսկ ընտրություններին։ Ճիշտ է` երաշխավորված չէ, որ ընդդիմությունն ուժեղ դիմադրություն ցույց չի տա, բայց մի բան հաստատ է, որ այդ դիմադրությունը, տեղի սովորույթների համաձայն, դաժանաբար կճնշվի, բայց ամեն դեպքում շատ բան կախված է բողոքի ակցիաների ուժից։
Հետո Էրդողանը կընտրի ինքն իրեն, Թուրքիան կսկսի խորհրդարանական հանրապետությունից անցում կատարել նախագահականի, իսկ դա գործընթաց է, որը ժամանակ է պահանջում։ Ապագա նախագահն արդեն խոստացել է, որ իր նախագահությունը ձևակերպելուց հետո նոր ռազմական արշավ է սկսելու Սիրիայում` Մանբիջում։ Այնտեղ նա նորից քրդական ինքնապաշտպանության ջոկատներ է գտել, որոնց մտադիր է ջախջախել։
Հետո էլ պետք է հունիսի կեսերին բացվի Տրանսանատոլիական գազատարը։ Ենթադրվում է, որ ադրբեջանական գազը կառաքվի Եվրոպա 2020թ-ին, և հազիվ թե գազատարը դնեն հարվածի տակ։ Ռուսաստանի ֆուտբոլի աշխարհի առաջնությունը նույնպես կստիպի, որ թնդանոթները լռեն, քանի որ երկու խոշոր խաղացողները, որոնք ազդեցություն ունեն հակամարտության կողմերի վրա, այսպես ասած, «պահում են» իրավիճակը։
Արցախա-ադրբեջանական հակամարտության գոտում հարաբերական հրադադար պահպանելու օգտին բերված բոլոր փաստարկները, իհարկե, վաղեմության սահմանափակ ժամկետ ունեն, երկարաժամկետ հեռանկարում շատ բան կարող է փոխվել, և այդ ժամանակ իրերի դրությունը կարելի է գնահատել` ելնելով կրկին ստեղծված իրողություններից։ Առայժմ, ամենայն հավանականությամբ, իրավիճակը սովորական է` ո՛չ պատերազմ, ո՛չ խաղաղություն` ակտիվության պարբերական պոռթկումներով։
Բաքուն, իհարկե, կշարունակի պատրաստվել պատերազմի` զենք գնելով, զորավարժություններ անցկացնելով և մեդիադաշտը սին հայտարարություններով ողողելով։ Դե, սովորականի նման, երբ ԱԳՆ ղեկավարը խոսում է խաղաղ բանակցությունների անհրաժեշտության մասին, իսկ պաշտպանության ղեկավարն անդադար հնչեցնում է լայնածավալ պատերազմի կոչեր։ Եվ դա նույնպես նոր չէ այս լուսնի տակ։