ՏՈՌ–ն ընդդեմ ալիևյան հրթիռների. ինչո՞ւ Բաքվին ձեռնտու չէր շահարկված խաղաքարտը

ԵՐԵՎԱՆ, 21 մայիսի — Sputnik. Ադրբեջանը որոշել է կրկին խաղարկել Նախիջևանի գործոնը, իսկ հայկական կողմը չի ուշացրել պատասխանը` հայտնելով ռուսական «Տոռ» զենիթահրթիռային համալիրների մատակարարման մասին։

Ինչպե՞ս է զարգանալու իրավիճակը Նախիջևանի սահմանին, և ի՞նչ է իրենից ներկայացնում «Տոռ» համալիրը. Sputnik Արմենիան պարզել է փորձագետներից։

Նախևառաջ հիշեցնենք, որ մայիսի առաջին կեսին Նախիջևան կատարած այցի ժամանակ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հայտնել է, որ ինքնավար հանրապետության տարածքում հզոր բանակ և հեռահար հրթիռային համակարգեր կան, որոնք ընդունակ են «խոցել ցանկացած թիրախներ հակառակորդի տարածքում»։

Նախիջևանյան խաղաքարտի շահարկումը չի բխում Ադրբեջանի շահերից

«Նախիջևանում իրավիճակը սկսեց սրվել Իլհամ Ալիևի խոսքերից։ Այդ խաղաքարտի շահարկումն անսպասելի էր, նման հարց բարձրացված չէր», — ասաց Բոզոյանը` ուշադրություն դարձնելով, որ Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունն իրենց զինվորի մահը կապել է ՀՀ պաշտպանության նախարարի ու արտգործնախարարի` սահման կատարած այցի հետ, թեև իրականության հետ դա ոչ մի կապ չունի։

Նրա կարծիքով` իրավիճակի լարումը Հայաստան-Նախիջևան սահմանում Ադրբեջանի շահերից չի բխում, քանի որ դա կարող է լուրջ ճգնաժամի պատճառ դառնալ, այդ թվում` ՀԱՊԿ հնարավոր մասնակցությամբ։

«Օբյեկտիվորեն` դա Ադրբեջանի շահերից չի բխում։ Ամենայն հավանականությամբ` նրանք փորձում են քաղաքական գործոնն օգտագործել և մկաններ ցուցադրել։ Սակայն կարծում եմ` նրանք անհաջող ժամանակ են ընտրել», — ասաց Բոզոյանը։ Նա չի կարծում, թե հետագայում Նախիջևանի գործոնը նույնքան ակտիվորեն է օգտագործվելու։

Ինչ վերաբերում է Հայաստանին «Տոռ» համալիրների մատակարարմանը` ապա նման լարված իրավիճակում դա սովորական է, նոր սպառազինության գործոնն օգտագործվում է ինչպես Ադրբեջանում, այնպես էլ Հայաստանում։

«Այստեղ որոշակի տրամաբանություն կա։ Եթե մի կողմը սկսում է շահարկել որևէ թեմա, մյուսը պատասխանելու է։ Կարծում եմ` սա հենց այդպիսի դեպքերից է», — ասաց Բոզոյանը։

Ու՞մ դեմ ու ինչպե՞ս է պայքարում «Տոռ» զենիթահրթիռային համալիրը

Մայիսի 21-ին «Զինուժի» հերթական թողարկման ժամանակ հայտարարվեց, որ առաջիկա ամիսներին Հայաստանը «Տոռ» զենիթահրթիռային համալիրներ կստանա։

«Արսենալ Օտեչեստվա» ամսագրի տնօրեն Ալեքսեյ Լեոնկովը Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում ներկայացրեց համալիրի հնարավորությունները։ Ըստ նրա` խոսքը «Տոռ-Մ2Է»-ի մասին է։ Դա փոքր հեռահարության նոր համալիր է, որը 15 կիլոմետր շառավղով կարող է խոցել թիրախներին։

«Օդային հարձակման միջոցներից (ինքնաթիռներ, ուղղաթիռներ, հրթիռներ) բացի, «Տոռ» զենիթահրթիռային համալիրները կարող են գործել նաև փոքր հեռահարության օպերատիվ տակտիկական հրթիռային սՏոռաբաժանումների հետ համատեղ։ Եթե խոսենք թիրախի արագության մասին, ապա «Տոռը» կարող է խոցել մինչև 700 մ/վ արագություն ունեցող օբյեկտներ», — ասաց Լեոնկովը։ Ըստ նրա` արագության այդ միջակայքում գործում են օդային հարձակման միջոցները, «երկիր-երկիր» դասի հրթիռները։

Միաժամանակ «Տոռն» առանձնանում է նրանով, որ կարող է թիրախավորել բարդ հետագիծ ունեցող ցածր թռչող օբյեկտներ (օրինակ` թևավոր հրթիռներ)։ Յուրաքանչյուր «Տոռ» համակարգ կարող է միաժամանակ հրթիռակոծել մինչև չորս տարբեր թիրախներ։

«Սա բավականին արդյունավետ համալիր է, այն կարող է հրթիռակոծել ոչ միայն կայանված դիրքից, այլ նաև ընթացքի ժամանակ։ Վերջին փորձարկումները ցույց են տվել, որ համալիրը կարող է կրակ վարել մինչև 45 կմ/ժ արագությամբ ընթանալիս», — ասաց Լեոնկովը։

Նա նշեց նաև, որ «Տոռը» թիմային օգտագործման զինատեսակ է. այն կարելի է միացնել կառավարման ավտոմատացված համակարգերին ու աշխատացնել միջտեսակային ռադիոլոկացիոն կայանների հետ։

Լեոնկովի խոսքով` եթե լեռնային տեղանքում «Տոռը» գրագետ տեղակայվի, այսինքն միջտեսակային ռադիոլոկացիոն կայանները տեղադրվեն այնպես, որ ունենան մեծ տեսանելիություն, ապա զենիթահրթիռային համալիրներին կարող է փոխանցել իրավիճակի ճշգրիտ պատկերը, իսկ «Տոռն» այս պարագայում արագ է արձագանքում` 4,8 վայրկյանի ընթացքում։ Նրա խոսքով` այն լավ է աշխատում Բուկ-Մ2Է-ի հետ. այս տանդեմը կապակցման ընդհանուր կայան ունի, այն է` «Ռանժիր» մարտկոցային հրամանատարական կետը։ Եթե «Տոռն» ու «Բուկը» կապակցված լինեն «Ռանժիրի» միջոցով, ապա կտեսնեն ընդհանուր թիրախներն ու կկարողանան բաշխել դրանք իրար մեջ։