Պատկառանք օձի հանդեպ. հայկական սիմվոլիզմում առկա օձերն ու դրանց նշանակությունը

«Սա Հայաստանն է» նախագծի հերթական թողարկման մեջ հեղինակներ Հովհաննես Հակոբյանն ու Կարեն Բալայանը պատմում են հայկական սիմվոլիզմում օձերի կիրառման և դրանց նշանակության մասին։
Sputnik

Ի՞նչը կարող էր պատճառ լինել սիմվոլիզմում օձերի այդքան լայն կիրառության։ Ակնհայտ էր, որ դա վախից առավել մի բան պիտի լիներ։ Իսկ վախից առավել միայն պատկառանքն էր։ Իսկ ինչո՞վ է պայմանավորված պատկառանքն օձերի նկատմամբ։ Հնում մարդը շատ մոտ էր կանգնած բնությանը։ Նա շատ բան գիտեր օձերի մասին։ Օրինակ, որ նրանք երբեք մարդու վրա չեն հարձակվում, այլ միայն պաշտպանվում են։

Մարդը փորձում է նմանվել իր ստեղծած խորհրդանիշին։ Այս նմանակման արդյունքում օձերը մարդու համար դարձան նաև իմաստության խորհրդանշան։

Օձը, որ արդեն վաղուց ջրի, ընտանիքի, բարեկեցության և հաջողության խորհրդանիշն էր, դարձավ նաև իմաստության խորհրդանիշ։

Վիշապային հատկանիշներով ժողովուրդն օժտում էր ոչ միայն իր հերոսներին, այլ նաև թշնամու` նրանց ուժն ու հզորությունն ընդգծելու համար։ Այդպես նա էլ ավելի էր կարևորում իր հերոսին ու նրա տարած հաղթանակը։ Հայոց Վահագն աստծուն ժողովուրդն անվանել է վիշապաքաղ Վահագն, այսինքն` վիշապին քաղող, սպանող Վահագն։