ԵՐԵՎԱՆ, 19 փետրվարի — Sputnik, Աշոտ Սաֆարյան. Արցախյան հակամարտության կարգավորման բանակցային գործընթացում առաջիկա ամիսներին հնարավոր են որոշակի տեղաշարժեր։ Չնայած Ադրբեջանի ղեկավարության ռազմատենչ հռետորաբությանը՝ այդ երկրի ներսում հնչում են զգուշավոր կարծիքներ՝ փոխզիջման հասնելու անհրաժեշտության մասին։
Մասնավորապես, նման կարծիքերի շարքին կարելի է դասել ադրբեջանցի պատգամավոր Ռասիմ Մուսաբեկովի հայտարարությունն այս տարի փոխզիջման հանգելու հավանականության մասին։ Փոխզիջման մեխանիզմը Մադրիդյան սկզբունքներն են։
Հիշեցնենք, որ Ադրբեջանի իշխող կուսակցության պատգամավորի վարկածով՝ կողմերի ստորագրած շրջանակային համաձայնագիրն ի սկզբանե ենթադրում է Ադրբեջանին զիջել Արցախի շուրջ գտնվող 2-3 շրջանները, ինչը կուղեկցվի խաղաղապահների տեղակայմամբ և Հայաստանի նկատմամբ Ադրբեջանի ու Թուրքիայի շրջափակումը վերացնելով։
Նրա խոսքով՝ վստահության մակարդակի բարձրացումը և լարվածության նվազեցումը թույլ կտա անցնել հաջորդ քայլին, որի ընթացքում կարելի է համաձայնեցել Արցախի միջանկյալ կարգավիճակը, որը թույլ կտա ներառել նրան քաղաքական երկխոսության մեջ և իրականացնել տնտեսական գործունեություն՝ դուրս գալով արտաքին շուկաներ։ Փոխարենը կարելի է հայկական կողմից վերցնել ևս 2-3 շրջան, կարծում է Մուսաբեկովը։
Հայաստանում պատգամավորի խոսքերին որոշակի զարմանքով են վերաբերվել։ «Եթե դատել Մուսաբեկովի խոսքերից, ապա Բաքվում նկատվում են դրական փոփոխություններ։ Ցավոք սրտի, ես համոզված չեմ, որ պատգամավորի խոսքերն արտահայտում են Ադրբեջանի ԱԳՆ-ի կամ նախագահի դիրքորոշումը։ Վերջինը, ինչպես հայտնի է, դեռ բոլորովին վերջերս այլ կերպ էր խոսում։
Բացառված չէ, որ Մուսաբեկովի օգնությամբ որոշվել է ստուգել Հայաստանի արձագանքը», — Sputnik Արմենիայի թղթակցին ասաց Հայաստանի առաջին նախագահի առաջին խորհրդական, Դեմոկրատական կուսակցության առաջնորդ Արամ Սարգսյանը։ Նա 90-ական թթ-ին ակտիվ մասնակցություն է ունեցել հակամարտության կարգավորման բանակցություններին, իրավիճակին ներսից է ծանոթ։
Սարգսյանը դիտարկում է նաև մեկ այլ տարբերակ, որի համաձայն Մուսաբեկովի հայտարարություններն ընդհանուր առմամբ արտահայտում են պաշտոնական Բաքվի կողմից նախկին մոտեցումներն ու գերակայությունները վերանայելը։ Դրա պատճառը ուժերի տարածաշրջանային դասավորությունն է։ Ռուսաստանի իրավիճակային մերձեցումը Թուրքիայի և Իրանի հետ, ԵԱՏՄ շրջանակում ինտեգրացիոն գործընթացները վերջնական արդյունքում կարող են հանգեցնել Ադրբեջանի որոշակի մեկուսացման՝ նրա արմատական հռետորաբանությամբ և փոխզիջումների գնալու մերժումով։
Բացի այդ, Բաքվում հիանալի հասկանում են, որ նրանք ընդմիշտ կորցրել են Արցախը, ինչն անուղղակիորեն ակնարկել է Ադրբեջանի առաջին նախագահ Այազ Մութալիբովը դեռ 1995թ-ին Արամ Սարգսյանի հետ հանդիպման ժամանակ։
«Ամեն դեպքում Մուսաբեկովի առաջարկը որոշակի հետաքրքրություն է ներկայացնում։ Այն պետք է դիտարկել։ Ավելին՝ ես կառաջարկեի Մուսաբեկովին և այն մարդկանց, որոնք ադեկվատ են դատում, ձևավորել հասարակական գործիչների խումբ և փորձել մոդելավորել կարգավորման որոշակի բանաձև ու առաջարկել այն մեր երկրների իշխանություններին», — ասաց մեր զրուցակիցը։
Նա համոզված է, առանց երկու երկրների հասարակական աջակցության ո՛չ նախագահները, ո՛չ ԱԳՆ ղեկավարները միայնակ չեն կարող պայմանավորվել։ Շատերը Հայաստանում չեն ընդունում Մադրիդյան սկզբունքները, նույնը վերաբերում է Ադրբեջանին։ Ուստի հանրային դիվանագիտության խնդիրն է վստահության որոշակի միջոցներ ձևավորել՝ գործընթացը հաշտության վերջնական պայմանագրի ստորագրմանը հանգեցնելու համար։